Φρενίτιδα επικρατεί στα τραπεζικά επιτελεία, ενόψει των αυξήσεων κεφαλαίου που δρομολογούνται τις επόμενες εβδομάδες, με στόχο να ανεβάσουν στο μάξιμουμ τη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στην ανακεφαλαιοποίηση και να αποφύγουν τον εναγκαλισμό με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα μπορούσε στο -όχι τόσο μακρινό- μέλλον να αποδειχθεί... θανάσιμος.
Το βασικό εργαλείο που θα χρησιμοποιήσει το ΤΧΣ για να εισφέρει νέα κεφάλαια στις τράπεζες είναι οι υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες (Contingent Convertibles - CoCos). Σύμφωνα με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που εκδόθηκε για να καθορισθούν οι κανόνες παιχνιδιού της ανακεφαλαιοποίησης, για κάθε 100 ευρώ που θα εισφέρει το ΤΧΣ σε κάθε τράπεζα θα λαμβάνει 75 ευρώ σε CoCos και 25 ευρώ σε κοινές μετοχές.
Τραπεζικά στελέχη και διαχειριστές κεφαλαίων δεν κρύβουν τις ανησυχίες τους για το πώς θα λειτουργήσουν μελλοντικά τα CoCos:
- Αν όλα πάνε καλά, οι τίτλοι αυτοί θα είναι απλώς μια σχετικά ακριβή μορφή δανεισμού, για την οποία οι τράπεζες θα πληρώνουν 8% ετησίως. Οι «δύσκολες» πληρωμές τόκων για τις τράπεζες εκτιμάται ότι θα είναι αυτές της κρίσιμης διετίας 2016 - 2017, όταν θα έχουν περάσει μεν το όριο του breakeven, αλλά η κερδοφορία τους θα παραμένει «αναιμική», ενώ πολλά θα κριθούν από την επιτυχία ή μη των προσπαθειών διαχείρισης των προβληματικών δανείων.
- Αν επιβεβαιωθούν δυσμενή σενάρια, όμως, τα CoCos θα γίνουν επικίνδυνα: αν μια τράπεζα δεν μπορέσει να πληρώσει έγκαιρα τόκους δύο φορές (όχι κατ' ανάγκη συνεχόμενες), ή αν οι εποπτικές αρχές διαπιστώσουν ότι η κεφαλαιακή επάρκεια έχει υποχωρήσει κάτω από τα ελάχιστα όρια, οι ομολογίες «μεταμορφώνονται» αυτομάτως σε κοινές μετοχές του ΤΧΣ και για τους ιδιώτες επενδυτές αρχίζει η περιπέτεια της αραίωσης της συμμετοχής τους (dilution). Σημειωτέον, μάλιστα, ότι σε περίπτωση μετατροπής των CoCos σε μετοχές η αξία των τίτλων που μετατρέπονται προσαυξάνεται κατά 16%, δηλαδή επιβάλλεται ένα είδος «πέναλτι» υπέρ του ΤΧΣ και εις βάρος των ιδιωτών μετόχων.
Θεωρητικά, η αξία των CoCos που θα εκδοθούν μπορεί να φθάσει τα 7,5 δισ. ευρώ, εάν καλυφθούν από ιδιωτικά κεφάλαια οι κεφαλαιακές ανάγκες του βασικού σεναρίου (4,4 δισ. ευρώ) και το ΤΧΣ κληθεί να καλύψει τα υπόλοιπα 10 δισ. ευρώ, που απαιτούνται για το δυσμενές σενάριο. Αυτό θα σήμαινε ότι οι τράπεζες θα επιβαρύνονταν με τόκους 600 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό εξαιρετικά υψηλό με βάση την αναμενόμενη «αναιμική» κερδοφορία τους.
Στην πραγματικότητα, οι τραπεζίτες περιμένουν ότι η συμμετοχή του ΤΧΣ στην ανακεφαλαιοποίηση θα είναι πολύ μικρότερη από τα 10 δισ. ευρώ, αφού η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών θα υπερκαλύψει τις ανάγκες του βασικού σεναρίου. Προς το παρόν, η Εθνική είναι η μοναδική τράπεζα που θεωρείται βέβαιο -εφόσον δεν υπάρξει κάποιο «ατύχημα» στην προσπάθεια πώλησης της Finansbank- ότι θα αποπληρώσει τα CoCos στις αρχές του επόμενου χρόνου, δηλαδή αμέσως μετά την έκδοσή τους.
Η διοίκηση της Eurobank εκτιμά ότι οι ισχυροί ξένοι επενδυτές που υποστηρίζουν την τράπεζα θα εισφέρουν αρκετά κεφάλαια, ώστε να καλυφθεί το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών χωρίς τη συνδρομή του ΤΧΣ. Αυτό θα επιτρέψει στην τράπεζα να αποφύγει όχι μόνο την έκδοση CoCos, αλλά και την πρόωρη μετατροπή των προνομιούχων μετοχών του Δημοσίου σε κοινές.
Η Τράπεζα Πειραιώς προγραμματίζει την έκδοση CoCos αξίας 2,040 δισ. ευρώ, ποσό που μπορεί να μειωθεί, αν η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών υπερκαλύψει τις ανάγκες του βασικού σεναρίου των τεστ αντοχής (2,2 δισ. ευρώ). Η Alpha Bank, τέλος, έχει πολύ χαμηλές ανάγκες στο βασικό σενάριο (μόλις 263 εκατ. ευρώ) και θα δώσει «μάχη» για να προσελκύσει πολύ περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια, ώστε να καλύψει ένα μεγάλο μέρος των αναγκών του δυσμενούς σεναρίου (2,743 δισ.) και να αποφύγει την έκδοση CoCos μεγάλης αξίας.