Όσοι τυχόν εκπλήσσονται με την αδυναμία που έχει ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο να ανακάμψει δημοσκοπικά αλλά ακόμα και να συγκρατήσει τις εκλογικές του δυνάμεις, δεν έχουν παρά να κοιτάξουν πίσω στους μήνες που προηγήθηκαν των εκλογών του Γενάρη του 2015 που τον έφεραν στην εξουσία. Ήταν τότε που οι δημοσκόποι παρακολουθούσαν άναυδοι το κόμμα της «Ριζοσπαστικής Αριστεράς» να αυξάνει τα ποσοστά του κάθε μήνα, κάθε βδομάδα, κάθε μέρα.
Το φαινόμενο αυτό δεν οφειλόταν στη συνέπεια της προγραμματικής αντιπολιτευτικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ ούτε και ήταν αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Ο θυμός, η απόγνωση και η αγανάκτηση των Ευρωπαίων πολιτών από την ένταση και τις συνέπειες της κρίσης ανέδειξαν στο πολιτικό στερέωμα ακροδεξιές και λαϊκιστικές δυνάμεις που εκπροσωπούσαν δήθεν την αντισυστημική όψη της πολιτικής. Η Χρυσή Αυγή ήταν ένα από τα νεοναζιστικά μορφώματα που απείλησαν ανοιχτά τους δημοκρατικούς θεσμούς, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και οι Ποδέμος στην Ισπανία ή «τα 5 αστέρια» στην Ιταλία, επωφελήθηκαν από το αντιμνημονιακό μένος για να κατακτήσουν τα κυβερνητικά αξιώματα.
Η έκρηξη του λαϊκισμού στην Ελλάδα, οδήγησε στην αλλοπρόσαλλη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Η ιδεολογική εικόνα της Αριστεράς θόλωσε ακόμα περισσότερο, ιδιαίτερα μετά την άτακτη υποχώρηση από τη βασική προεκλογική δέσμευση Τσίπρα και την υπογραφή νέου μνημονίου. Αντίθετα, η ανάγκη διασφάλισης της παραμονής στην εξουσία, πέραν της διατήρησης της συμμαχίας με την Ακροδεξιά, επέβαλλε και συνεχείς ιδεολογικές μεταμφιέσεις με τον αριστερό, τον σοσιαλδημοκρατικό ή και τον κεντρώο ακόμα μανδύα που εναλλάσσονταν διαδοχικά.
Οι μεταλλάξεις αυτές δεν επέτρεψαν σε καμιά περίπτωση τη δημιουργία ουσιαστικών δεσμών με την κοινωνία, ενώ και οι αριστεροί δεσμοί που είχαν κληρονομηθεί από παλιά είχαν ήδη χαθεί μαζί με το «ηθικό πλεονέκτημα». Χαρακτηριστική απόδειξη της ανυπαρξίας κοινωνικών ερεισμάτων είναι η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να εξασφαλίσει ισχυρή παρουσία στις συνδικαλιστικές και επαγγελματικές οργανώσεις, ακόμα και στις φοιτητικές, παρά την «κατανόηση» που έδειξε στα φοιτητικά αιτήματα τόσο ως κυβέρνηση, όσο και ως αντιπολίτευση.
Η απουσία ιδεολογικού και πολιτικού στίγματος είναι η αιτία της αποτυχίας των διαδοχικών προσπαθειών οργανωτικής διεύρυνσης της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα και το συνέδριο του κόμματος, όταν θα γίνει, θα είναι περισσότερο ένας διαγκωνισμός των τάσεων για την εξασφάλιση της κομματικής πρωτοκαθεδρίας παρά μια πολιτική συζήτηση για το αφήγημα της επόμενης μέρας. Από την ασφυκτικό αυτό πολιτικό αδιέξοδο δεν ήταν δυνατόν να ξεφύγει και η ιστορική «Αυγή» που αντιμετωπίζει σοβαρό ενδεχόμενο διακοπής της καθημερινής της έκδοσης.
Σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Ας πολιτικοποιήσουμε το συνέδριο» ο Σωτήρης Βαλντέν, ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, αφού προειδοποιεί ότι η αντιπολίτευση που ασκείται «υποβαθμίζει το επίπεδο της Δημοκρατίας» και ότι «βλέπουμε και σε μας το φαινόμενο της σταδιακής μετάβασης από την αναγνώριση του ηγετικού ρόλου στον αρχηγισμό» καταλήγει: «Το κόμμα μας θα είχε νομίζω να κερδίσει, αν πολιτικοποιούσαμε τον προσυνεδριακό διάλογο, ανοίγοντας τα μεγάλα θέματα που απασχολούν εμάς και την κοινωνία και εγκαταλείποντας τις τακτικές που τα βάζουν "κάτω από το χαλί"»
Η «δεύτερη φορά Αριστερά» απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο…
* Ο Γιάννης Μεϊμάρογλου είναι εκδότης του ηλεκτρονικού περιοδικού metarithmisi.gr
