Τα σύννεφα καπνού που έπνιξαν την Αττική από τη μεγάλη φωτιά στην Κορινθία εκτός του ότι σχημάτισαν ένα γκρίζο νέφος που έγινε ορατό μέχρι την Ικαρία, δημιούργησαν μια τοξική ατμόσφαιρα, ειδικά για τους ανθρώπους που πάσχουν από χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις ή είναι ογκολογικοί ασθενείς ή ευάλωτοι στις αναπνευστικές λοιμώξεις.
Το βασικό συστατικό του καπνού από την καύση ξύλου και βιομάζας είναι η αιθάλη, ο μαύρος άνθρακας, που μαζί με τους υπόλοιπους ατμοσφαιρικούς ρύπους προκαλεί τον πρόωρο θάνατο 13.810 ατόμων στην Ελλάδα ετησίως, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς φορείς.
«Τα μικροσωματίδια PM2,5, που αποτελούν βασικό συστατικό της αιθάλης είναι ιδιαίτερα τοξικά για ευπαθείς ηλικιωμένους, χρόνιους ασθενείς, εγκύους και μικρά παιδιά, ενώ θεωρούνται εξίσου καρκινογόνα με το κάπνισμα στον καρκίνο του πνεύμονα», λέει ο Παναγιώτης Μπεχράκης, Καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικολογίας, Διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
Από τη μεριά του ο Ευάγγελος Γερασόπουλος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, εξηγεί ότι το Δίκτυο Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης έχει καταγράψει τα τελευταία χρόνια την βλαβερή επίδραση της καύσης ξύλου και βιομάζας σε παραμέτρους που συνδέονται με την υγεία.
Για να γίνει κατανοητή η επίδραση του καπνού (της αιθάλης) στην υγεία, ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας, Βαγγέλης Φιλόπουλος εξηγεί: «Κατά 9% αυξάνεται ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα, για κάθε αύξηση στην έκθεση κατά 10 μg/m3 μικροσωματιδίων PM 2,5. H αιθάλη επηρεάζει περισσότερο την εμφάνιση των καρκίνων στον πνεύμονα, το νεφρό και την ουροδόχο κύστη, ενώ το διοξείδιο του αζώτου που παράγεται επίσης κατά την καύση σχετίζεται κυρίως με τα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου».
Επισημαίνει επίσης ότι η αιθάλη συνδέεται με μικρότερη επιβίωση σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα και του μαστού κι ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό με φλεγμονώδη νοσήματα του αναπνευστικού, όπως άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, καθώς και με την επιβάρυνση του καρδιαγγειακού συστήματος.
Η διείσδυση του καπνού στον πνεύμονα
Ο καπνός είναι τόσο καταστρεπτικός για την υγεία επειδή καθημερινά αναπνέουμε 10.000 λίτρα αέρα, με τους ατμοσφαιρικούς ρύπους να εισέρχονται μέσω των 300 εκατομμυρίων πνευμονικών κυψελίδων στο κυκλοφορικό σύστημα, προσβάλλοντας όλο το σώμα.
Τα μικροσωματίδια PM2,5 είναι τόσο μικροσκοπικά που διεισδύουν στο κροσσωτό επιθήλιο των πνευμόνων κι εγκλωβίζονται εκεί ασκώντας αθροιστικά τη βλαβερή τους δράση, όπως εξηγεί ο καθηγητής Παναγιώτης Μπεχράκης.
Πότε να αποφεύγουμε τον αερισμό του σπιτιού
Από την πλευρά του, ο Σπύρος Πανδής, Καθηγητής Μηχανικής Διεργασιών και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Πατρών, εξηγεί πως η αιθάλη είναι πολύ πιο επιβαρυντική για την υγεία στα αστικά κέντρα και ειδικά σε Λεκανοπέδια, όπως η Αττική όπου ο καπνός εγκλωβίζεται και πως το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε υπό αυτές τις συνθήκες είναι να ανοίξουμε τα παράθυρα του σπιτιού για να αερίσουμε τα δωμάτια.
Αν μείνουν ανοιχτά τα παράθυρα, η κάπνα με όλους τους ρύπους που αυτή περιέχει, θα εισβάλλει στο σπίτι και η εσωτερική ρύπανση που θα δημιουργηθεί θα παραμείνει για ώρες σε πολύ τοξικά επίπεδα.
Για τους ανθρώπους που πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, έχουν εμφύσημα, είναι ευάλωτοι στις αναπνευστικές λοιμώξεις ή έχουν άσθμα, ο αναπληρωτής καθηγητής πνευμονολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Αργύρης Τζουβελέκης συστήνει να μην κυκλοφορούν έξω μέχρι να καθαρίσει η ατμόσφαιρα, να μην επιχειρήσουν να αερίσουν το σπίτι τους και να μη θέσουν σε λειτουργία τα κλιματιστικά μηχανήματα, μέχρι να διαλυθεί το νέφος της καπνιάς.
