Την άμεση παρέμβαση της κυβέρνησης, προκειμένου να μην επιβαρύνονται τα πλοία που διέρχονται από τον Βόσπορο με τα υπέρογκα τέλη που σκοπεύουν να επιβάλλουν οι τουρκικές αρχές από τον Οκτώβριο (αύξηση 400%), ζητά η Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (ΕΕΝΜΑ). Όπως επισημαίνει σε σχετικό της υπόμνημα η ΕΕΝΜΑ, προς τα υπουργεία Εξωτερικών και Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, οι τουρκικές αρχές προέβησαν σε μια αιφνιδιαστική και πρωτόγνωρη κίνηση που πλήττει την εύρυθμη λειτουργία του εμπορίου και κατ' επέκταση την ναυτιλία.
Η υπέρμετρη αύξηση που αγγίζει το 400% από τις 7 Οκτωβρίου 2022, στα τέλη διέλευσης πλοίων από τον Βόσπορο, αυτονόητα δημιουργεί τεράστια προβλήματα διαχείρισης στα ήδη ναυλωμένα και συμφωνημένα ναύλα αλλά και στα υπό ναύλωση πλοία και ειδικά στα πλοία της shortsea ναυτιλίας που πραγματοποιούν ιδιαίτερα συχνές διελεύσεις, επισημαίνει η Ένωση.
Παράλληλα, η ΕΕΝΜΑ βρίσκεται σε επικοινωνία με τους διεθνείς οργανισμούς, καθότι η αδικαιολόγητη απόφαση των Τουρκικών Αρχών, ουσιαστικά πλήττει την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και αντίκειται στην λειτουργία της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας.
Η Τουρκία, όπως έγινε γνωστό αυξάνει τα τέλη διέλευσης που χρεώνει στα εμπορικά πλοία για τη χρήση του Βοσπόρου και του στενού των Δαρδανελίων, σύμφωνα με τα δικαιώματα που της παρέχονται από τη Συνθήξη του Μοντρέ.
Τετραπλασιασμός των τελών διέλευσης
Τα νέα, υψηλά, διόδια που, ήδη, έχουν αρχίσει να προκαλούν παγκόσμιες αντιδράσεις ορίστηκαν στα 4 δολάρια ανά τόνο, ενώ ο επίμαχος κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ από τις 7 Οκτωβρίου 2022.
Από εκείνη την ημερομηνία, το τέλος για τον φάρο, τη διάσωση και την ιατρική περίθαλψη στα περάσματα μέσα από τα στενά θα αυξηθεί κατά 5 φορές.
Με τον τρόπο αυτό, τα έσοδα, που είναι σήμερα 40 εκατομμύρια δολάρια, θα αυξηθούν στα 200 εκατομμύρια δολάρια, ανέφερε ο τουρκικός Τύπος, επικαλούμενος «την εξάλειψη 39 ετών θυματοποίησης».
Η Τουρκία έχει το δικαίωμα να εισπράττει τέλη διέλευσης από τα πλοία, σύμφωνα με την συνθήκη του Μοντρέ που υπογράφηκε το 1936, αναφέρει η τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ». Τα τέλη αυτά αφορούν τα πλοία που περνούν από το στενό της Κωνσταντινούπολης και εισέρχονται και εξέρχονται από τα Δαρδανέλια.
Η συμβαση αυτή, διαφυλάσσει και την ελευθερία διέλευσης από τα στενά για τα εμπορικά πλοία τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε καιρό πολέμου, με διαφορετικά, όμως, καθεστώτα αντιμετώπισης. Ακόμη, με την ίδια συνθήκη, περιορίζεται η παραμονή στη Μαύρη Θάλασσα πολεμικών πλοίων που ανήκουν σε χώρες εκτός Μαύρης Θάλασσας.
Το σχέδιο Ερντογάν
Στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι η μείωση της μεταφοράς πετρελαίου, υγροποιημένου αερίου και χημικών μέσω του Βοσπόρου προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο ατυχημάτων στη στενή πλωτή οδό και για αυτό το σκοπό ετοιμάζεται να δημιουργήσει μια διώρυγα που θα ενώνει την Μαύρη Θάλασσα μα τη Θάλασσα του Μαρμαρά. Πρόκειται για μία εναλλακτική δίοδο, η οποία έχει στόχο τα πλοία να μην διέρχονται από τον Βόσπορο.
Το σχέδιο αυτό (Kanal Istanbul), το οποίο στηρίζει η κυβέρνηση Ερντογάν από το 2011 έχει σκοπό να αναχαιτίσει τον αυξανόμενο κίνδυνο από πλοία που μεταφέρουν επικίνδυνα εμπορεύματα μέσω του Βοσπόρου, ειδικά τα δεξαμενόπλοια.
Από την άλλη πλευρά, όμως, το σχέδιο αυτό αναμένεται να δημιουργήσει νέες διενέξεις και αντιδράσεις, όχι μόνο στην υπόλοιπη Ευρώπη αλλά και στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας. Ήδη, η τουρκική αντιπολίτευση αποκαλεί το κανάλι «εφιάλτη» για την τουρκική μεγαλούπολη ενώ κατηγορεί την κυβέρνηση οτι ασχολείται με το έργο αυτό με μοναδικό στόχο να κερδίσει χρήματα.
