Τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη καταγράφουν 50% αύξηση των κρουσμάτων του κορονοϊού το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθώς σε όλες σε περιοχές της Γηραιάς Ηπείρου έχουν επικρατήσει οι δύο νέες υποπαραλλαγές της Όμικρον 2, η ΒΑ.4 και η ΒΑ.5, οι οποίες διαθέτουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα προηγούμενα στελέχη και κυρίως έχουν πολύ μεγάλη ικανότητα ανοσιακής διαφυγής άρα μπορούν και διαδίδονται με μεγάλη ταχύτητα μέσα στην κοινότητα, προσβάλλοντας ακόμα και άτομα που έχουν προηγούμενη ανοσία από φυσική νόσηση εξαιτίας μόλυνσης με προγενέστερα στελέχη, καθώς και τους εμβολιασμένους πολίτες.
Το έκτο κύμα είναι εδώ και οι επιπτώσεις του είναι ήδη εμφανείς εντός των συνόρων με τα κρούσματα να πληθαίνουν εκθετικά, σε μία εποχή που αρχίζει και φθίνει η ανοσία από τα εξουδετερωτικά αντισώματα την οποία προσφέρουν τα εμβόλια, ωστόσο αντέχει ακόμα η κυτταρική ανοσία η οποία επίσης επάγεται μέσω του εμβολιασμού. Στη συγκυρία που βρισκόμαστε και με δεδομένο το ότι κανένα από τα υπάρχοντα εμβόλια -που παρασκευάστηκαν με βάση τα πρώτα στελέχη του κορονοϊού- δεν μπορεί να αναχαιτίσει το κύμα των Όμικρον υποπαραλλαγών, η νέα κορύφωση του πανδημικού κύματος μας βρίσκει με το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενημένο καθώς για την πλειονότητα του πληθυσμού έχουν περάσει περίπου έξι μήνες από τη διενέργεια της πολύ σημαντικής τρίτης δόσης του εμβολίου.
Υπενθυμίζεται ότι τέταρτη δόση έχει κάνει μόνο ένα μέρος των ευπαθών συμπολιτών μας που δεν ξεπερνά περίπου τους 200.000 ανθρώπους. Σε καμία περίπτωση ωστόσο, ο αριθμός αυτός δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο των ηλικιωμένων και ευπαθών Ελλήνων πολιτών στον 2ο πιο γερασμένο λαό της Ευρώπης.
Η εμπειρία των επιστημόνων από τις κλινικές του κορονοϊού, τις πνευμονολογικές κλινικές και τις ΜΕΘ των δημόσιων νοσοκομείων, έδειξε, όπως λέει και ο καθηγητής πνευμονολογίας ΕΚΠΑ από την πνευμονολογική κλινική του νοσοκομείου «Αττικόν» Στέλιος Λουκίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, πως από όλες τις δόσεις των εμβολίων, αυτή που είχε την πιο βαρύνουσα σημασία για την προστασία της υγείας έναντι της COVID λοίμωξης ήταν η τρίτη δόση.
Όσο λοιπόν περνάει ο καιρός από τη διενέργεια της τρίτης δόσης μειώνονται οι τίτλοι των εξουδετερωτικών αντισωμάτων στον οργανισμό μας, ενώ οι δύο επικρατούσες υποπαραλλαγές μολύνουν ξανά και ξανά τους ανθρώπους που νόσησαν είτε με τα πρώτα στελέχη του κορονοϊού ή με τη μετάλλαξη Δέλτα ή ακόμα και πριν από δύο μήνες με την πρώτη μετάλλαξη Όμικρον.
Απέναντι σε αυτό το κύμα και μέχρι να γίνει και η δεύτερη κορύφωσή του, που οι ειδικοί αναμένουν τον Αύγουστο - τότε που κορυφώνεται και το τουριστικό κύμα των μετακινήσεων των παραθεριστών - και μετά να υπάρξει αποκλιμάκωση μέχρι το Νοέμβριο που θα επανακάμψει το φθινοπωρινό κύμα, το μεγάλο ερώτημα που κρέμεται από τα χείλη όλων είναι το κατά πόσο θα έχουμε ή όχι επικαιροποιημένα εμβόλια, τα οποία θα ενσωματώνουν τις νέες Όμικρον μεταλλάξεις για να μπορέσουμε να περιορίσουμε ξανά τη μετάδοση της Covid λοίμωξης και να αποφύγουμε την αύξηση των σκληρών δεικτών της πανδημίας.
Το γεγονός πάντως ότι ενώ τα κρούσματα έχουν αυξηθεί, οι προαναφερθέντες δείκτες παραμένουν ακόμα σε χαμηλά επίπεδα επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό πως το πανδημικό κύμα των Όμικρον 4 και Όμικρον 5 δεν μας έχει βρει εντελώς ανοχύρωτους. Στην πατρίδα μας με πολλή πειθώ, εκκλήσεις των ειδικών και διοικητικά πρόστιμα από την Πολιτεία στους ηλικιωμένους, περίπου 7,7 εκατομμύρια πολιτών έχουν εμβολιαστεί έναντι του κορονοϊού, οπότε υπάρχει μία πολύ μεγάλη «δεξαμενή» ανθρώπων που έχουν κάνει το εμβόλιο, έστω και πολλούς μήνες πριν. Έτσι, παρότι τα υπάρχοντα εμβόλια δεν προστατεύουν από τη μετάδοση των υποπαραλλαγών Όμικρον 4 και Όμικρον 5, ωστόσο εξακολουθούν να εξασφαλίζουν σοβαρή προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης, του κινδύνου διασωλήνωσης και του θανάτου από την COVID λοίμωξη.
Μεγάλη βοήθεια προσφέρουν και οι αντιιικές θεραπείες οι οποίες δίδονται εγκαίρως τις πρώτες ημέρες της λοίμωξης, με την έναρξη των συμπτωμάτων και προστατεύουν εκείνες τις κατηγορίες πολιτών που είναι ιδιαίτερα ευπαθείς στον κίνδυνο για βαριά νόσηση. Τα αντιικά χάπια της φαρμακοβιομηχανίας MSD (για την Ευρώπη και την Ελλάδα και αντιστοίχως της Merck για την Αμερική), αλλά και οι θεραπείες της φαρμακοβιομηχανίας Pfizer που ακολούθησαν χορηγήθηκαν σε σύνολο 20.000 ασθενών επί ελληνικού εδάφους βοηθώντας πολλά ευάλωτα άτομα που προσβλήθηκαν από τον κορονοϊό να περάσουν τη λοίμωξη ήπια στο σπίτι τους και να μη χρειαστεί να μεταβούν σε νοσοκομείο για νοσηλεία.
Η βελτίωση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και η χρήση των αντιιικών χαπιών βοήθησαν στο να γίνει η λοίμωξη Covid 19 πολύ πιο διαχειρίσιμη και όπως χαρακτηριστικά λέει ο καθηγητής πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Στέλιος Λουκίδης με όλα αυτά μπορούμε να τη διαχειριστούμε, έτσι ώστε να μην νιώθουμε διαρκώς την ανάσα της στο λαιμό μας. Η τεράστια εμπειρία επίσης που αποκόμισαν οι μάχιμοι γιατροί των νοσοκομείων στα δυόμιση χρόνια της πανδημίας βοήθησαν πολύ στο να μάθουν να πολεμούν καλύτερα αυτόν τον φονικό εχθρό.
Άλλο ένα κομμάτι του παζλ της βελτιωμένης διαχείρισης της Covid λοίμωξης αφορά την προστασία που μπορούν να έχουν τα ανοσοκατεσταλμένα και πολύ ευπαθή άτομα με την χορήγηση των μονοκλωνικών αντισωμάτων, τα οποία συνιστούν ένα είδος «παθητικού εμβολιασμού» και μάλιστα μπορούν να προφυλάξουν ανθρώπους πριν καν εκτεθούν στον κορονοϊό.
Δυστυχώς οι πολύ σοβαρές μεταβολές που παρουσίασαν οι μεταλλάξεις του κορονοϊού στην πορεία κατέστησαν ανενεργά τα πρώτα μονοκλωνικά αντισώματα και αυτή τη στιγμή το ιατρικό «οπλοστάσιό» μας στην Ευρώπη περιλαμβάνει έναν σταθερό διπλό συνδυασμό δύο μονοκλωνικών αντισωμάτων από την φαρμακευτική εταιρεία Astra Zeneca, για τον οποίο οι δύο πρώτες προκαταρτικές κλινικές μελέτες έδειξαν αρχικά ότι είναι αποτελεσματικός έναντι της πρώτης Όμικρον, ενώ η δεύτερη κλινική μελέτη έδειξε αποτελεσματικότητα και έναντι της Όμικρον 2 υποπαραλλαγής, από την οποία προέκυψαν και τα νέα Ο4 και Ο5 στελέχη.
Η Ελλάδα έχει συμφωνήσει στην παραλαβή περίπου 1.800 δόσεων και το μεγάλο πλεονέκτημα αυτού του σταθερού συνδυασμό μονοκλωνικών αντισωμάτων είναι ότι χορηγείται υποδορίως άρα δεν χρειάζεται καν η μετάβαση του ασθενή σε νοσοκομειακό περιβάλλον ώστε να πάρει το φάρμακο ενδοφλέβια. Κάθε μονοκλωνικό αντίσωμα χορηγείται με μία ένεση υποδόρια και οι δύο ενέσεις μπορούν να γίνουν την ίδια στιγμή η μία μετά την άλλη.
Αυτά τα μονοκλωνικά αντισώματα δίνονται με κριτήρια ευαλωτότητας σε ανθρώπους που δεν έχουν προσβληθεί από τον κορονοϊό εξασφαλίζοντας τουλάχιστον για έξι μήνες προστασία και πρόκειται για άτομα τα οποία είναι εμβολιασμένα ή δεν μπορούν εμβολιαστούν αλλά σε κάθε περίπτωση, όσα εμβόλια και να κάνουν, η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού τους δεν θα είναι επαρκής. Βέβαια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς - τα άτομα δηλαδή που πάσχουν από ανοσοκαταστολή ή λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή κάνουν χημειοθεραπείες γιατί νοσούν από κάποια μορφή καρκίνου και που υπάγονται σε αυτή την κατηγορία - είναι αρκετά περισσότερα. Υπάρχει μία εκτίμηση, σύμφωνα με την οποία τουλάχιστον 40.000 άνθρωποι στην Ελλάδα θα χρειαστούν τη βοήθεια του παθητικού εμβολιασμού, είναι όμως και αυτές οι σχεδόν 2.000 δόσεις μία κάποια αρχή.
Το μεγάλο πανδημικό κύμα αναμένεται το φθινόπωρο κατά το Νοέμβριο και, σχετικά με αυτό, υπάρχει μια μεγάλη αβεβαιότητα, κυρίως αναφορικά με το ποιες μεταλλάξεις θα το προκαλέσουν, καθώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα έχουμε ακόμα την επικράτηση των Όμικρον στελεχών και δεν θα έχει εμφανιστεί κάποιο χειρότερο. Γι’ αυτό άλλωστε ο καθηγητής πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης εξηγεί ότι είναι πολύ σημαντικό να περιορίσουμε την αύξηση των κρουσμάτων στο τωρινό καλοκαιρινό κύμα, με την σωστή χρήση της μάσκας σε μέρη με συγχρωτισμό, και να κρατήσουμε χαμηλά το ιικό φορτίο στην κοινότητα καθώς όσο περισσότερα είναι τα κρούσματα και όσο υψηλότερο το ιικό φορτίο, τόσο πιο εύκολα μπορεί να προκύψει μία άλλη απειλητικότερη μετάλλαξη.
