Η άλλη όψη της εκπαίδευσης, μακριά από τα περιστατικά bullying και τη βία, γίνεται φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση, στα μικρά νησιά της άγονης γραμμής.
Εκεί, στα σχολεία με τους λίγους μαθητές χάρη σε χαρισματικούς καθηγητές που συχνά επιλέγουν να υπηρετήσουν την εκπαίδευση σε τόσο μικρούς τόπους αλλά και στους ισχυρούς δεσμούς που αναπτύσσονται ανάμεσα στις οικογένειές των μικρών κοινωνιών, το εκπαιδευτικό σύστημα «αγκαλιάζει» τα παιδιά με φροντίδα, η οποία ξεπερνά τους κανόνες και το αυστηρό ωράριο του σχολείου.
Η «διαφορετικότητα» ξεκινά από το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί ασχολούνται ενεργά με τα παιδιά ακόμα και μετά το τέλος των μαθημάτων, αφού όλοι ζουν σε ένα μικρό τόπο, οπότε οι δάσκαλοι γίνονται δεύτεροι πατεράδες και μητέρες για τους μαθητές τους. Στα μικρά αυτά νησιά, οι κανόνες τροποποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ηρακλειά, των 80 μόνιμων κατοίκων, όπου βρεθήκαμε μαζί με τους εθελοντές της «Σύμπλευσης» στο πλαίσιο της εθελοντικής δράσης των δωρεάν ιατρικών προληπτικών εξετάσεων του διάπλου 2022.
Το νηπιαγωγείο του νησιού λειτουργεί και ως βρεφονηπιακός σταθμός και ως παιδικός σταθμός, δηλαδή «τρία σε ένα». Τα παιδιά κοινωνικοποιούνται από μικρή ηλικία και τους δίνεται η ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με πολλά παθογόνα, ώστε να ωριμάσει πιο γρήγορα το ανοσοποιητικό τους σύστημα και να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ιογενών λοιμώξεων άγνωστης αιτιολογίας, όπως ισχύει για τα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας.
Μεταξύ των 80 κατοίκων και ένα νεαρό ζευγάρι, η Άννα και ο Δημήτρης, οι οποίοι πριν από πέντε μήνες απέκτησαν το Σωκράτη.
Ξέροντας ότι η Ηράκλεια δεν διαθέτει παιδικό, ούτε βρεφονηπιακό σταθμό ρώτησα πότε θα πάει ο μικρός σχολείο και η απάντηση ήταν ότι αφού κλείσει τον ένα χρόνο ζωής, πριν γίνει δύο ετών, θα ξεκινήσει στο νηπιαγωγείο του νησιού μαζί με άλλα παιδάκια, επίσης κάτω των πέντε ετών.
Ο μικρός όπως και τα άλλα παιδάκια που θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να εγγραφούν σε βρεφονηπιακό ή παιδικό σταθμό θα πάνε όλα μαζί στο νηπιαγωγείο για όσες ώρες καθημερινά αντέχει το καθένα. Το μάθημα, το παιχνίδι και η διάδραση με τους άλλους λιλιπούτειους θα τα βοηθήσει να κοινωνικοποιηθούν, να αποκτήσουν ερεθίσματα και να διδαχτούν πράγματα που θα τους φανούν χρήσιμα στην μετέπειτα μαθητική τους πορεία.
Μετά την τηλεκπαίδευση και τον εγκλεισμό που έζησαν οι μαθητές, η ιδέα μου φάνηκε φανταστική. Υιοθετείται μάλιστα και από άλλα μικρά νησιά.
Εκτός από την Ηρακλειά των 80 μόνιμων κατοίκων που το καλοκαίρι αποκτά πληθυσμό 1.500 παραθεριστών, νηπιαγωγεία για λιλιπούτειους διαφορετικών ηλικιών λειτουργούν και στην Σχοινούσα των 200 κατοίκων που το καλοκαίρι φτάνουν τους 3.000, καθώς και στο Κουφονήσι των 300 κατοίκων που τους καλοκαιρινούς μήνες αποκτά πληθυσμό 5000 ατόμων.
Στα διαφορετικά νηπιαγωγεία της άγονης γραμμής η επαφή των παιδιών με άλλα παιδάκια διαφορετικής ηλικίας, πέρα από «βάλσαμο» για την εκπαιδευτική διαδικασία και την συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη είναι και εξαιρετική αφορμή για την επαφή τους με κοινά παθογόνα που κυκλοφορούν στον παιδικό πληθυσμό.
Ας μην ξεχνάμε πως λόγω της χρήσης μάσκας στο σχολικό περιβάλλον, τα παιδιά μόλις βγάλουν τη μάσκα στο εξωσχολικό περιβάλλον, κολλούν όλες τις πιθανές και απίθανες ιώσεις- ακριβώς επειδή έχουν ζήσει σε αποστειρωμένο περιβάλλον.
Η κοινωνικοποίηση των παιδιών μέσα από το πολυδιάστατο αυτό νηπιαγωγείο που δέχεται μαθητές από την κούνια, είναι ασπίδα προστασίας και για τον κίνδυνο της οξείας ηπατίτιδας που εξαπλώνει τα δίχτυα της σε ολοένα και περισσότερες χώρες πλήττοντας πλέον διεθνώς σχεδόν 1.000 παιδιά.
Η αξία αυτού του διαφορετικού σχολείου αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα αν αναλογιστούμε πως η έλλειψη παιδικών σταθμών στα μικρά νησιά αποτελεί διαχρονικά πληγή για την πατρίδα μας.
Με εξαίρεση δύο παιδικούς σταθμούς, που έχουν γίνει στην Πάτμο και τους Λειψούς με τη συμβολή της πρωτοβουλίας HOPE Genesis και της Eurolife, τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων δεν έχουν τέτοια δομή. Ανάμεσα στα νησιά που δεν έχουν παιδικό σταθμό και η Αμοργός των 2.000 μόνιμων κατοίκων που βουλιάζει με 70.000 επισκέπτες το καλοκαίρι.
