Ανησυχητικά είναι τα ευρήματα των δύο πρώτων μελετών που έγιναν στην Ελλάδα στην COVID εποχή για την πρόσβαση των ογκολογικών ασθενών στην ακτινοθεραπεία και για τη συνολική τους πρόσβαση σε διαγνωστικές εξετάσεις, νοσηλεία, χειρουργικές επεμβάσεις αλλά και σε ό,τι αφορά το ποσό που πρέπει να καλύψουν οι ίδιοι, προκειμένου να έχουν την κατάλληλη ολιστική θεραπεία.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Πειραιώς με τη συμμετοχή του αναπληρωτή καθηγητή Αθανάσιου Βοζίκη Διευθυντή του εργαστηρίου οικονομικών και διοίκησης της υγείας του Πανεπιστημίου Πειραιώς και τη συνδρομή του καθηγητή οικονομικών της υγείας Γιάννη Υφαντόπουλου, αναδεικνύει την ανάγκη να υπάρξει καταρχάς καλύτερη κατανομή των δομών για ακτινοθεραπεία στην Ελλάδα, καθότι οι υπάρχουσες δομές βρίσκονται μόνο σε επτά δήμους της χώρας.
Τα μηχανήματα είναι πλέον εξαιρετικά, καθώς έχει ανανεωθεί ο στόλος των γραμμικών επιταχυντών. Ωστόσο, αυτό που έπαιξε τεράστιο ρόλο για να μειωθεί η καθυστέρηση που αντιμετώπιζαν οι καρκινοπαθείς για την ακτινοθεραπεία ήδη στην προ κορονοϊού εποχή και να περιοριστούν οι αναμονές στους δύο μήνες στη χειρότερη των περιπτώσεων, είναι η ολοήμερη λειτουργία των δομών, και ειδικότερα το γεγονός ότι επεκτάθηκε το ωράριό τους κατά τρεις με τέσσερις ώρες, για να μπορέσουν να γίνονται και απογευματινά ιατρεία.
Η πανδημία προκάλεσε μεγάλη καθυστέρηση στις διαγνώσεις νέων καρκίνων, αναβολή σχεδόν το 90% όλων των χειρουργικών επεμβάσεων και εμπόδια στην πρόσβαση θεραπεία ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρήθηκε σε όλο τον κόσμο όχι μόνο στην Ελλάδα. Στην πατρίδα μας ένα στοιχείο που χρήζει ιδιαίτερης ανησυχίας είναι ότι μειώθηκαν κατά σημαντικό ποσοστό οι νοσηλείες στους ογκολογικούς ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, μία μορφή καρκίνου η οποία ήδη έχει πολύ καθυστερημένη διάγνωση και επίσης δεν υπάρχει πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, καθώς δεν γίνεται δωρεάν η προληπτική εξέταση της αξονικής τομογραφίας θώρακος χαμηλής δόσης όπως σε άλλα προηγμένα κράτη.
Ένα ακόμα τεράστιο πρόβλημα που αναδεικνύεται και μέσα από τις δύο μελέτες είναι πως οι ογκολογικοί ασθενείς έχουν να αντιμετωπίσουν μεγάλες δαπάνες, δεδομένου ότι μπορεί να αποζημιώνονται μόνο τα ογκολογικά φάρμακα, ωστόσο δεν αποζημιώνονται όλες οι υπόλοιπες φαρμακευτικές θεραπείες που πρέπει να λάβουν. Επίσης, υπάρχει τεράστιο κενό στην ανακουφιστική φροντίδα, καθότι η Ελλάδα δεν έχει ούτε μία ιδιωτική ή δημόσια δομή φιλοξενίας για ασθενείς τελικού σταδίου που πρέπει να εγκαταλείψουν το νοσοκομείο, αφού το νοσοκομείο δεν φιλοξενεί, αλλά θεραπεύει.
Στην πατρίδα μας οι ογκολογικοί ασθενείς πληρώνουν από την τσέπη της τουλάχιστον 30% περισσότερες δαπάνες από ασθενείς σε άλλες παθήσεις, ενώ για πάρα πολλές οικογένειες το κόστος της φροντίδας είναι καταστροφικό για το νοικοκυριό κάτι το οποίο μεταφράζεται στο ότι οικογένεια, για να στηρίξει τον ογκολογικό ασθενή, πρέπει να κόψει από δαπάνες για φαγητό, ρεύμα νερό και άλλα έξοδα διαβίωσης.
Όπως μάλιστα λέει χαρακτηριστικά ο ακτινοθεραπευτής ογκολόγος Γιώργος Πισσακας, πρόεδρος της ελληνικής εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, όταν φτάνουμε σε ασθενείς τελικού σταδίου που πρέπει να εγκαταλείψουν το νοσοκομείο –γιατί δεν μπορούν να μείνουν και να καταλαμβάνουν ένα νοσοκομειακό κρεβάτι απλά για παρηγορητικούς λόγους– εκεί υπάρχει το απόλυτο κενό: τα έξοδα είναι τεράστια και όπως προσθέτει η πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου Καίτη Αποστολίδου, που πρόσφατα κλήθηκε να γίνει φροντιστής ογκολογικού ασθενούς τελικού σταδίου που έχασε τη μάχη, η δαπάνη που καλείται να επωμιστεί η οικογένεια είναι πολύ περισσότερο από επιπλέον 30% των δαπανών που αντιμετωπίζουν άλλοι ασθενείς με χρονιά νοσήματα.
Τόσο ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνο Γιώργος Καπετανάκης όσο και ο Γεώργιος Πισσάκας, που γνωρίζει πάρα πολύ καλά την ακτινολογική θεραπεία των ογκολογικών ασθενών, αλλά και ο καθηγητής Αθανάσιος Βοζίκης, εξηγούν ότι πρέπει οπωσδήποτε να ξεκινήσει να υλοποιείται ένα εθνικό σχέδιο για τη δημιουργία δομών φιλοξενίας τελικού σταδίου, που βέβαια δεν αφορά μόνο τους ογκολογικούς ασθενείς. Ωστόσο, επειδή δυο χρόνια συζητιέται η δημιουργία των δομών αυτόν που διεθνώς λέγονται hospices, αλλά δεν έχει θεσμοθετηθεί τίποτα – ενώ και θεσμοθετήθηκε το εθνικό ινστιτούτο καρκίνου στην Ελλάδα αλλά ακόμα δεν έχει λειτουργήσει ούτε μια ώρα.
Τη διεξαγωγή των μελετών που δίνουν πολύτιμα στοιχεία οργάνωσε η πρωτοβουλία all.can greece, το ελληνικό παρακλάδι της ευρωπαϊκής διεπιστημονικής πλατφόρμας all.can που αποτελεί μία μεγάλη πρωτοβουλία για την περίθαλψη των ογκολογικών ασθενών της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου και έχει συμμέτοχους την Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, την Ελληνική Εταιρεία Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας τις ελληνικές εταιρείες χειρουργικής του καρκίνου και όλους τους συλλόγους και τις επιστημονικές οργανώσεις που συμμετέχουν στη φροντίδα του ογκολογικού ασθενή από το πρώτο βήμα.
Αυτό που επισήμαναν όλοι οι συμμετέχοντες είναι πως ο ΕΟΠΥΥ δεν μπορεί να κρατά σαν επτασφράγιστο μυστικό τα δεδομένα του γιατί αυτά τα δεδομένα είναι που μας βοηθούν να καταγράψουμε και να μετρήσουμε τα κενά του συστήματος. Επίσης, τόνισαν ότι ενώ έχει θεσμοθετηθεί με νομικό πλαίσιο, η εξίσωση του κόστους της περίθαλψης στα ιδιωτικά θεραπευτήρια με τα δημόσια θεραπευτήρια για τις θεραπείες (όπως είναι οι ακτινολογικές θεραπείες) που πρέπει να λαμβάνουν οι ογκολογικοί ασθενείς, επειδή ο νόμος δεν εφαρμόζεται, αυτό δημιουργεί χώρο σε κάποιους να ανεβάζουν τις χρεώσεις στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
