Στην πατρίδα μας όπως και στον υπόλοιπο κόσμο αυξάνονται κάθε χρόνο τα μωρά που έρχονται στον κόσμο από μητέρες ηλικίας άνω των 50 ετών.
Η νέα αυτή πραγματικότητα αποτελεί διεθνές φαινόμενο των καιρών που επιτείνεται από την πανδημία του κορονοϊού καθώς κοινωνικοί, επαγγελματικοί, οικονομικοί και άλλοι παράγοντες ωθούν τις γυναίκες να αναβάλουν για αργότερα την τεκνοποίηση και να αποκτήσουν παιδί με την βοήθεια της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχοντας περάσει το κατώφλι των πενήντα ετών.
Στην Ελλάδα τα στατιστικά στοιχεία είναι εντυπωσιακά: Το έτος 2017 σε σύνολο 88.553 γεννήσεων, 148 γυναίκες γέννησαν σε ηλικία 50 ετών και άνω, ενώ το έτος 2019 σε σύνολο 83.763 γεννήσεων, 135 γυναίκες έγιναν μητέρες μετά τα πενήντα.
Έχοντας αφουγκραστεί τις ανάγκες της κοινωνίας που εξελίσσεται και αλλάζει πρόσωπο και συνήθειες, η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής εισηγήθηκε μέσα στην πανδημία στο Υπουργείο Υγείας την αύξηση του ορίου ηλικίας για εφαρμογή μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στην ηλικία των 54 ετών. Αρχικά η παράταση του ηλικιακού ορίου για εξωσωματική γονιμοποίηση έγινε στα 52 έτη, ενώ πλέον με το νέο νομοσχέδιο κατοχυρώθηκε στα 54 έτη, ώστε να συμβαδίζει και με το ισχύον νομικό πλαίσιο σε άλλες χώρες του εξωτερικού.
Η σχετική εισήγηση στηρίχθηκε στην πραγματική ανάγκη των γυναικών για τεκνοποίηση σε μεγαλύτερη ηλικία που αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις αιτήσεις που δέχεται η Αρχή για χορήγηση της άδειας. Μετά από εισήγηση της ΕΑΙΥΑ, με το άρθρο τρίτο του Ν. 4812/2021 (ΦΕΚ 110/Α/30.06.2021), για χρονικό διάστημα δύο (2) ετών από τη δημοσίευση του νόμου το ηλικιακό όριο της επιτρεπτής διενέργειας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε περίπτωση που το υποβοηθούμενο πρόσωπο είναι γυναίκα προσαυξήθηκε μέχρι το πεντηκοστό δεύτερο (52ο) έτος της ηλικίας.
Η Αρχή σε συνέχεια του ν. 4812/2021 (ΦΕΚ 110/Α/30.06.2021) μέχρι σήμερα έχει εκδώσει περίπου 400 άδειες για εφαρμογή μεθόδου ΙΥΑ σε γυναίκες 50-52 ετών, γεγονός που αναδεικνύει τη λειτουργικότητα της αύξησης του ηλικιακού ορίου της γυναίκας για εφαρμογή μεθόδου ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στην Ελλάδα από το 2017 έως και το 2019 ένας σημαντικός αριθμός κοντά στις 150 γυναίκες τον χρόνο επιλέγουν για διάφορους προσωπικούς λόγους να γίνουν μητέρες μετά τα 50 έτη, αριθμός που με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να ξεπερνά και τις 200 γυναίκες.
Η αύξηση του ορίου ηλικίας για μεθόδους Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή προϋπήρχε σε άλλες Ευρωπαϊκές και μη χώρες. Στην Κύπρο και στην Ισπανία το όριο είναι 55 και 54 ετών αντίστοιχα. Στην Αγγλία, Ουκρανία, Ρωσία, Τουρκία, Πολωνία, Λιθουανία αλλά και στις ΗΠΑ δεν υπάρχει κανένα όριο ηλικίας.
Όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής μαιευτικής γυναικολογίας ΕΚΠΑ Νίκος Βραχνής, πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, οι γυναίκες αυτές θα πρέπει φυσικά να καταθέσουν στην Αρχή επίσημα δικαιολογητικά και γνωματεύσεις ιατρών που πιστοποιούν ότι η φυσική και σωματική τους κατάσταση τους επιτρέπει την κυοφορία και τον τοκετό, σύμφωνα με τη σχετική οδηγία της Αρχής.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ν. Βραχνή, τα περισσότερα από τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα από γυναίκες άνω των 50 ετών έχουν προκύψει από εφαρμογή μεθόδου ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που εφαρμόστηκαν σε γειτονικές χώρες, αφού μέχρι πρότινος στην χώρα μας δεν επιτρεπόταν η εφαρμογή μεθόδων ΙΥΑ σε γυναίκες άνω των 50.
Η σημερινή πρακτική δημιουργεί στους συμπολίτες μας που επιθυμούν και έχουν όνειρο ζωής να αποκτήσουν ένα παιδί τεράστια εμπόδια, μιας και τους εξαναγκάζει πρακτικά να φύγουν από την χώρα τους και να μεταβούν σε γειτονικές χώρες απλά και μόνο επειδή το νομικό πλαίσιο εκεί το επιτρέπει.
Από την άλλη μεριά είναι αναντίρρητη πραγματικότητα ότι οι χώρες αυτές χρησιμοποιούν την ανάγκη των ζευγαριών από την Ελλάδα προκειμένου να προβούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση κατά πλειοψηφία με ωάρια δότριας, στερώντας από τα ζευγάρια το δικαίωμά τους να υποβληθούν σε θεραπεία «στο σπίτι τους» όπου αισθάνονται ασφάλεια και εμπιστοσύνη και από την χώρα μας ένα σημαντικότατο εισόδημα.
Από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία 43 Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής για το έτος 2018 και 41 ΜΙΥΑ για το 2019 προκύπτει ότι η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με τον τουρισμό υγείας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελούν ένα σημαντικό ανάχωμα στην εξέλιξη του δημογραφικού προβλήματος και ένα σημαντικό εισόδημα για το κράτος. Για το 2018, το σύνολο των γεννήσεων από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αντιστοιχεί στο 5.1% των γεννήσεων, με συνολικά 86.440 γεννήσεις σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Το 2018 πραγματοποιήθηκαν 30.871 κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης και γεννήθηκαν 4.290 μωρά.
Για το έτος 2019 το σύνολο των γεννήσεων από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αντιστοιχούν στο 6.4% των γεννήσεων, με συνολικές γεννήσεις 83.763, κατά την ΕΛΣΤΑΤ. Συνολικά μέσα στο έτος πραγματοποιήθηκαν 29.064 κύκλοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και γεννήθηκαν 5.521 παιδιά. Οι γεννήσεις αφορούν τα περιστατικά που καταγράφηκαν μόνο στον Ελλαδικό χώρο. Δεν συμπεριλαμβάνονται οι γεννήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο εξωτερικό, όπως για παράδειγμα γυναικών που έφυγαν να ζήσουν αλλού και γέννησαν σε άλλη χώρα.
