Της Αννίτας Αποστολάκη
Μετά από μάχη δύο χρόνων με τον καρκίνο, έφυγε σήμερα τα ξημερώματα από τη ζωή η Μαρία Δημητριάδη, μια από τις μεγάλες κυρίες της τέχνης στην Ελλάδα. Χαρισματική προσωπικότητα και ένας ευγενής άνθρωπος που εξέπεμπε φως και θετική ενέργεια, ήταν μία από τους πρώτους στην ελληνική εικαστική σκηνή που στήριξαν συστηματικά την εγχώρια καλλιτεχνική πρωτοπορία, μέσα από την γκαλερί της, τη Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης.
Επιστρέφοντας από το Παρίσι, η Μαρία Δημητριάδη ίδρυσε την γκαλερί στην οδό Ξενοκράτους στο Κολωνάκι σε ηλικία μόλις 19 χρονών, το 1979. Εάν σκεφτεί κανείς πόσο δύσκολα γίνεται αποδεκτή ακόμα και σήμερα η πρωτοπορία στην καλλιτεχνική έκφραση στην Ελλάδα, είναι εύκολα αντιληπτό πόσο μικρός ήταν ο αριθμός των ανθρώπων που στήριζαν τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Και όμως, η Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης ξεκίνησε να παρουσιάζει εγκαταστάσεις, δρώμενα, βίντεο, φωτογραφίες καθώς και εκθέσεις ζωγραφικής και γλυπτικής.
Η πολιτική της Μέδουσας βασίστηκε στην «ανακάλυψη» και τη συστηματική προβολή-προώθηση νέων ελλήνων καλλιτεχνών, οι οποίοι καταλάμβαναν και εξακολουθούν να καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του ετήσιου εκθεσιακού της προγράμματος. Εδώ και σχεδόν σαράντα χρόνια, η Μαρία Δημητριάδη είχε παρουσιάσει δημιουργίες καλλιτεχνών διεθνούς φήμης, όπως των Takis, Μάριου Πράσινου, Αλέξη Ακριθάκη, Harold Stevenson, Robert Matta, και Κώστα Κουλεντιανού, αλλά και ανέδειξε ορισμένους από τους πρωτοπόρους της εγχώριας καλλιτεχνικής σκηνής, όπως τους Κυριάκο Ρόκο, Δανιήλ, Μάκη Θεοφυλακτόπουλο, Άσπα Στασινοπούλου, Όπυ Ζούνη, Δημοσθένη Αγραφιώτη, Γιώργο Λαζόγκα, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Γιώργο Γυπαράκη κ. ά. Οι εκθέσεις που παρουσίαζε πάντοτε πρότειναν νέες προσεγγίσεις για το έργο των καλλιτεχνών.
Με στόχο να ενθαρρύνει την πειραματική διάσταση της σύγχρονης τέχνης, από το 1992 έως το 1996, η Μαρία Δημητριάδη ξεκίνησε κι ένα δεύτερο χώρο, δίπλα στην ήδη υπάρχουσα Μέδουσα, τη Μέδουσα+1, για εναλλακτικές δράσεις, όπου οι συνεργάτες της Μέδουσας δημιούργησαν επί τόπου περιβάλλοντα, έργα χώρου και εγκαταστάσεις. Έτσι, η Μέδουσα+1 λειτουργώντας ως συνδετικός κρίκος μεταξύ διαφορετικών πεδίων έρευνας, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική σκηνή.
Η έτερη μεγάλη αγάπη της ήταν το νησί της Πάρου, όπου διατηρούσε σπίτι, για την οποία, σε επικοινωνία μαζί της μόλις πριν λίγους μήνες, είχε παραπέμψει τα Νέα της Τέχνης σε μία συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο γαλλικό κανάλι TV5. Διακριτική μέχρι τέλους, είχε γνωστοποιήσει την ασθένειά της μόνο σε ένα στενό κύκλο φίλων και συνεργατών. Θα την θυμόμαστε ως έναν από τους πιο προσηνείς ανθρώπους της τέχνης στην Ελλάδα, που έθεσαν ψηλά τον πήχυ για την εγχώρια εικαστική σκηνή, ανοίγοντας δρόμους για την καθιέρωση της ελληνικής καλλιτεχνικής πρωτοπορίας.
