Της Ρέιτσελ Κορμπέτ
Ιδιαίτεροι καλλιτέχνες όπως η Ρέιτσελ Γουάιτριντ, ο Όσκαρ Μουρίλο και η Γιαόι Κουσάμα άρχισαν να χρησιμοποιούν κατασκευαστικές μεθόδους υψηλής τεχνολογίας που κάποτε ήταν διαθέσιμες μόνο στους πιο εμπορικά επιτυχημένους καλλιτέχνες όπως ο Τζεφ Κουν.
Ρομπότ χαμηλότερου κόστους που μιμούνται τις κινήσεις και τις αρθρώσεις του χεριού ενός καλλιτέχνη, αρχίζουν να αντικαταστούν τα μηχανήματα ψηφιακού ελέγχου μέσω υπολογιστή (computer-numerical-control, CNC) που χρησιμοποιεί ο Κουν για να δημιουργήσει την κομψή, βιομηχανικήαισθητική του.
«Η ιδεολογική δομή έχει αλλάξει», λέει ο Κωνσταντίνος Παπαλεξίου, ιδιοκτήτης του εργαστηρίου κατασκευής «NeoSetDesign» στο Μπρούκλιν, το οποίο είχε προσφάτως παράγει δουλειά για καλλιτέχνες συμπεριλαμβανομένων και των Γουάιτριντ, Μουρίλο και Κουσάμα χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι από ρομπότ αξίας 80.000 δολαρίων της γερμανικής κατασκευαστικής εταιρίας «Kuka». Μια παραδοσιακή μηχανή CNC κοστίζει πάνω από 250.000 δολάρια.
Τα ρομπότ, τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία αυτοκινήτων, έχουν αρχίσει να γίνονται πιο ευκίνητα, έχουν μεγαλύτερη ακρίβεια και είναι πιο προσιτά από οικονομικής άποψης, λέει ο Παπαλεξίου. «Δεν μπορείς να δόσεις σε ένα μηχάνημα CNC ένα πινέλο, αλλά μπορείς να μάθεις πολύ εύκολα σε ένα ρομπότ πώς να το χρησιμοποιεί», λέει. Τα ρομπότ έχουν «προσφέρει πολλές δημιουργικές προοπτικές στο μυαλό των καλλιτεχνών».
Όντας ένας κλασικός γλύπτης φιγούρων, ο Έλλιοτ Άρκιν από την νέα Υόρκη δεν είχε σκεφτεί ποτέ να χρησιμοποιήσει ρομποτική τεχνολογία. Αλλά τον περασμένο χρόνο θέλησε να φτιάξει ένα άγαλμα με τον Πάμπλο Πικάσο να σπρώχνει μια μηχανή του γκαζόν, ύψους τρεισήμισι περίπου μέτρων, μια μεγαλύτερη δηλαδή έκδοση της φιγούρας που είχε εκθέσει στο Musee d'Art Moderne et d'Art Contemporain στην Νίκαια της Γαλλίας το 2014. Φοβόταν μήπως το έργο που θα δημιουργούσε θα είχε πολύ «βιομηχανοποιημένη» εμφάνιση, αλλά ήξερε ότι για να το λαξεύσει με τα χέρια θα του έπαιρνε χρόνια. Οπότε αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ένας συνδυασμό σάρωσης, γλυπτικής και επεξεργασίας μέσο ηλεκτρονικού υπολογιστή με την βοήθεια των ρομπότ. «Ο υπολογιστής μου δίνει την ευελιξία να αλλάξω συγκεκριμένα σημεία του έργου και να προσαρμόσω τις δομές σε μεγαλύτερη κλίμακα με περισσότερη ευκολία,» λέει. «Μου θυμίζει το συναίσθημα της γλυπτικής με πηλό σε μικρότερη κλίμακα.»
Οι καλλιτέχνες πλέον χρησιμοποιούν πιο συχνά τεχνολογίες ψηφιακής γλυπτικής, λέει ο Μαρκ Ρόσι, ιδρυτής της κατασκευαστικής εταιρίας του Λος Άντζελες «Handmade». Επιβλέπει την τρισδιάστατη σάρωση και την μετέπειτα γλυπτική με το λογισμικό προσομοίωσης, για την φιγούρα από υαλονήματα «Αγόρι Με Βάτραχο» του καλλιτέχνη Τσαρλς Ρέι, μεγέθους δυόμιση περίπου μέτρων. «Υπάρχουν πράγματα τα οποία μπορούν να φτιαχτούν και κινήσεις που μπορούν να γίνουν που δεν έχουν το ανάλογό τους στην δουλειά με το χέρι,» λέει. Αλλά προς στιγμήν μόνο «μια μικρή μερίδα καλλιτεχνών έχουν κάνει δουλειές που χιάζονται την χρήση ρομπότ με άμεσο τρόπο».
Ο Άρκιν πάντως έχει μεταστραφεί. Λέει ότι ανυπομονεί να χρησιμοποιήσει πάλι τα ρομπότ του Παπαλεξίου: «Φωνάζω το ένα Μιχαήλ Άγγελο και το άλλο Καρπώ.»
Επιμέλεια: Χρόνης Μούγιος
