Ο Emeka Ogboh μαζί με το έργο του The Way Earthly Things Are Going που ανήκει πλέον στη συλλογή της Tate Modern. Φωτογραφία: Philip Toscano/PA © Guardian & Tate Modern
Η Tate Modern παρουσιάζει από τις 18 του περασμένου Δεκεμβρίου δύο μεγάλες εγκαταστάσεις καλλιτεχνών που είδαμε πέρυσι στην documenta 14 στην Αθήνα: του Νιγηριανού Emeka Obgoh και του Ινδού Amar Kanwar. Τα εντόνως πολιτικά έργα τέχνης που έχουν μεταμορφώσει τον υπόγειο χώρο Tanks της πινακοθήκης εστιάζουν σε ζητήματα όπως η βίαιη μετανάστευση και η σεξουαλική βία. Και τα δύο έργα αποτελούν πλέον μέρος της συλλογής της Tate.
Στο East Tank βρίσκεται η πολυκάναλη ηχητική εγκατάσταση που συνέλαβε και δημιούργησε ο Ogboh, με τίτλο The Way Earthly Things Are Going, ο οποίος είναι μια άμεση αναφορά στο τραγούδι του Μπομπ Μάρλεϊ, So Much Trouble in the World. Το έργο έχει σε απευθείας αναμετάδοση τιμές του χρηματιστηρίου, οι οποίες πέφτουν αργά σε μία οθόνη LED που τρέχει περιμετρικά σε ένα χώρο 25 μέτρων. Παράλληλα, οι θεατές ακούν τους στοιχειωτικούς θρήνους ενός παραδοσιακού ηπειρώτικου μοιρολογιού, του «Αλησμονώ και χαίρομαι», το οποίο ηχογραφήθηκε ειδικά για να συνοδεύσει το έργο από το πολυφωνικό σχήμα Πλειάδες.
Σύμφωνα με τον Ogboh, το τραγούδι συγχρονίζεται τέλεια με το έργο τέχνης, καθώς ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη χώρα μας είναι η οικονομική κρίση που υποκίνησε, αν όχι εξώθησε, τους Έλληνες να μεταναστεύσουν σε άλλα μέρη προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Το αίσθημα της τραγωδίας γιγαντώνεται χάρη στην ατμόσφαιρα του χώρου: όπως στην Αθήνα, όπου το έργο είχε τοποθετηθεί σε ένα τεράστιο, σκοτεινό αμφιθέατρο στο Ωδείο Αθηνών, έτσι και στο Λονδίνο, το έργο έχει τοποθετηθεί σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, στοιχειώνοντας τους θεατές και μεταφέροντας την ουσιαστική αίσθηση που ήθελε ο καλλιτέχνης να έχει το έργο. Όπως λέει ο δημιουργός: «Είναι ζοφερό -είναι η κατάσταση των πραγμάτων.»
Το έργο ήταν, κατά κοινή ομολογία, ένα από τα πιο δυνατά έργα που είδαμε στο εκθεσιακό μέρος της documenta 14 στην Αθήνα. Για την ακρίβεια, ο διευθυντής συλλογών διεθνούς τέχνης της Tate, Gregor Muir, δήλωσε ότι ήταν ένα από τα καλύτερα έργα που είδε σε όλη την documenta 14. Προσέθεσε, επίσης, ότι το έργο αμφισβητεί το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, ειδικά στους πρόσφατους καιρούς. Όπως είπε, είχε μια «ιδιαίτερη δριμύτητα, δύναμη και συνάφεια» με το τι συμβαίνει στην εποχή μας.
Ο Ogboh είπε ότι είναι πάρα πολύ ευχαριστημένος που το έργο κατέληξε στη συλλογή της Tate Modern. Όπως είπε και ο ίδιος, «για έναν καλλιτέχνη, αυτό είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Θες η τέχνη σου να εκτίθεται σωστά και η Tate μπορεί να το κάνει αυτό.»
Το άλλο έργο που εκτίθεται στα Tanks είναι το The Lightning Testimonies του Kanwar, ο οποίος στο εκθεσιακό μέρος της documenta 14 στην Αθήνα είχε παρουσιάσει ένα από τα πιο ιδιαίτερα έργα βίντεο που είδαμε: το Such a Morning στην Αίθουσα «Νίκος Κεσσανλής» της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Το έργο που παρουσιάζει στην Tate Modern ξεκίνησε το 2007 και αποτελείται από οκτώ οθόνες που προβάλλουν ταινίες σε στυλ ντοκιμαντέρ, οι οποίες διερευνούν το πολυσυζητημένο θέμα της σεξουαλικής βίας σε περιόδους διαμάχης.
Σύμφωνα με την Guardian, η Tate αγόρασε το έργο με χρηματικούς πόρους της επιτροπής αγοράς έργων Tate South Asia.
Με στοιχεία από The Guardian
