Η documenta 14 ακύρωσε περφόρμανς με τίτλο "Auschwitz on the Beach" μετά από δημόσια κατακραυγή

Η documenta 14 ακύρωσε περφόρμανς με τίτλο "Auschwitz on the Beach" μετά από δημόσια κατακραυγή

© MACBA, CC BY-SA 2.0

Σε συνέχεια της σειράς από απρόβλεπτες (;) αντιδράσεις του κοινού απέναντι στα έργα και τις δράσεις της documenta 14, ακυρώθηκε η προγραμματισμένη για σήμερα περφόρμανς για τη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη του ιταλού συγγραφέα και ακτιβιστή των ΜΜΕ Franco “Bifo” Berardi, επειδή ο τίτλος της Auschwitz on the Beach προκάλεσε δημόσια κατακραυγή για τις αναφορές του στο Ολοκαύτωμα και τη σύγκριση του μεταναστευτικού με το Άουσβιτς.

Στο κείμενο που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της documenta 14, ο επιμελητής του Προγράμματος Δημόσιων Δράσεων, Paul B. Preciado, αναφέρει ότι «Ως ανταπόκριση στη βιαιότητα και στο πλήθος των παραπόνων και των προσβολών των οποίων γίναμε αποδέκτες κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, αποφασίσαμε να ακυρώσουμε την περφόρμανς του Franco “Bifo” Berardi. Σεβόμαστε όσους μπορεί να προσβλήθηκαν από τον τίτλο του ποιήματος του Berardi. Δε θέλουμε να ενισχύσουμε την οδύνη τους."

Η περφόρμανς θα αντικατασταθεί από ανάγνωση του ποιήματος του Berardi που αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για την περφόρμανς και συμμετοχική συζήτηση με θέμα τα νέα πρόσωπα του φασισμού και τις τρέχουσες πολιτικές της μετανάστευσης στην Ευρώπημε στόχο, κατά τον Preciado, να καλλιεργηθεί ένας διάλογος με όλες τις φωνές. Ο νέος τίτλος της εκδήλωσης που θα φιλοξενηθεί στη Βουλή των Σωμάτων στο Κάσελ είναι "Shame on Us: A Reading and Discussion" και αναφέρεται σε πολλαπλά μηνύματα που καταλήγουν στην προσβλητική δήλωση «ντροπή σας», καθώς και στη δήλωση του Franco “Bifo” Berardi ότι μάλλον αυτό για το οποίο οφείλουμε να ντρεπόμαστε είναι η βιαιότητα των νεκροπολιτικών τεχνικών που εφαρμόζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προκειμένου να διαχειριστούν τη ροή των μεταναστών και των προσφύγων. «Τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε συλλογικά όσον αφορά αυτή την ντροπή;», ρωτά το κοινό ο επιμελητής. Ωραία θα ήταν, βέβαια, αν συμμετείχε στο δρώμενο και συνέβαλε στη συζήτηση και ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Sigmar Gabriel, ο οποίος θα επισκεφθεί σε λίγες μέρες την έκθεση στο Κάσελ.

Πριν λίγο καιρό, ο Berardi προκάλεσε αίσθηση με την ανοιχτή επιστολή με την οποία δήλωνε την παραίτησή του από το συμβούλιο που επιβλέπει το πανευρωπαϊκό πολιτικό κίνημα DiEM25, μέλη του οποίου είναι κορυφαίες προσωπικότητες του πολιτισμού και της διανόησης, όπως οι Brian Eno, Jean-Michel Jarre, Slavoj Zizek, Toni Negri και Boris Groys. Το κίνημα που ξεκίνησε το 2015 ο πρώην Υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, επιθυμεί το μετασχηματισμό των ήδη υπαρχόντων θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι ώστε να υπάρξει πραγματική δημοκρατία στην Ένωση. Στην επιστολή του ο καλλιτέχνης υποστηρίζει πως δεν είναι δυνατό να υπάρξει δημοκρατία στην Ευρώπη και συγκρίνει τις κατασκηνώσεις μεταναστών στη Μεσόγειο με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, και υποστηρίζει ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βάζουν την Τουρκία, τη Λιβύη και την Ευρώπη «να κάνουν τη βρώμικη δουλειά στις ακτές της Μεσογείου, όπου το θαλασσινό νερό έχει αντικαταστήσει το Zyklon B (σ.σ. το αέριο που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί στους θαλάμους αερίων)». 

 

Η επίτροπος της Εβραϊκής Συγκλήτου για τα Μνημεία του Ολοκαυτώματος ανά τον Κόσμο, Charlotte Knobloch, χαρακτήρισε την περφόρμανς που ακυρώθηκε σε μια δήλωσή της στο γερμανικό Frankfurter Allgemeine Zeitung ως μια «γκροτέσκα παραγωγή», λέγοντας ότι «το να τοποθετεί κανείς τη διαμάχη για τους πρόσφυγες στο ίδιο πλαίσιο με τη συστηματική εξόντωση των Εβραίων δεν μπορεί να στηριχθεί πουθενά, αποτελεί ένδειξη ανείπωτης άγνοιας και στερείται κάθε είδους ντροπής. Το Ολοκαύτωμα είναι ένα έγκλημα χωρίς προηγούμενο. Απαγορεύεται οποιαδήποτε σχετικοποίηση ή άρνηση.»

Θέλοντας να ξεκαθαρίσει τέτοιου είδους παρανοήσεις, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta 14, Adam Scymczyk, αναφέρει μεταξύ άλλων στο δικό του κείμενο που συνοδεύει την ακύρωση ότι «σκοπός του Berardi είναι να θέσει με σοβαρότητα και υπευθυνότητα το Ολοκαύτωμα ως το απόλυτο σημείο αναφοράς για την ακραία, βίαιη και συστημική αδικία που υφίστανται από τους εθνικούς και υπερεθνικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς τα σώματα των προσφύγων που προσπαθούν να διαφύγουν στην Ευρώπη και πεθαίνουν κατά τη διάρκεια της φυγής, στη θάλασσα ή στην ξηρά, ή καταλήγουν σε στρατόπεδα κράτησης, συνήθως εκτός Ευρώπης ή στις μεθόριες χώρες του νότου.» Γι'' αυτό και η νέα εκδήλωση, κατά τον ίδιο, «είναι μια προειδοποίηση ενάντια στην ιστορική αμνησία, ένα κάλεσμα για αφύπνιση συνειδήσεων και συλλογική δράση –και όχι μια προσπάθεια σχετικοποίησης του Ολοκαυτώματος.»

 

Με στοιχεία από news.artnet.com