Kara Walker, The Pool Party of Sardanapalus (after Delacroix, Kienholz), 2017 © Sikkema Jenkins & Co., Νέα Υόρκη
Η Kara Walker, μία από τις πιο εξέχουσες και ταλαντούχες μαύρες γυναίκες καλλιτέχνιδες, έργο της οποίας εκτίθεται στα Σφαγεία της Ύδρας μέχρι τέλη του μήνα, αποφάσισε να συνοδεύσει τη νέα της έκθεση που άνοιξε πριν μερικές μέρες στην γκαλερί Sikkema Jenkins & Co. στη Νέα Υόρκη, με μία δήλωση φανερά επηρεασμένη από την έκρηξη ρατσιστικών εκδηλώσεων στις ΗΠΑ, με αποκορύφωμα τα γεγονότα στο Charlottesville της Βιρτζίνια.
Ανάμεσα σε άλλα που γράφονται στη δήλωσή της, η οποία έκανε έκανε αίσθηση στο διαδίκτυο, όταν δημοσιεύτηκε, διαβάζουμε: «Είμαι κουρασμένη, έχω κουραστεί να σηκώνω το ανάστημά μου, να με υπολογίζουν, έχω κουραστεί να "έχω φωνή", ή χειρότερα, να "είμαι πρότυπο", έχω κουραστεί, αλήθεια, να είμαι μέλος της φυλετικής μου ομάδας ή/και της ξεχωριστής κατηγορίας του φύλου μου.»
Οι άνθρωποι της γκαλερί, η οποία εκπροσωπεί εδώ και χρόνια την καλλιτέχνιδα, τής ζητούσαν για μήνες λίγα λόγια για το δελτίο τύπου της έκθεσης. Αλλά η Walker ήταν υπερβολικά απασχολημένη με τη δημιουργία των έργα της για να σκεφτεί κάτι να γράψει. Όταν είδε, όμως, ότι η πορεία στο Charlottesville κατέληξε στο θάνατο ενός ανθρώπου και ότι ο Πρόεδρος Trump, με τις αρχικές δηλώσεις του, προσπάθησε να στρογγυλέψει το συμβάν και να αποδώσει ευθύνες και στις δύο μεριές, η Walker βγήκε εκτός εαυτού, με αποτέλεσμα η δήλωσή της να είναι χειμαρρώδης.
Η Kara Walker με την εγκατάστασή της στο Domino Sugar Factory στο Μπρούκλυν το 2014 © Abe Frajndlich/The New York Times
Όπως γράφει, το δικαίωμά της και η δυνατότητά της «να ζει σε αυτήν τη χώρα ως ένα άτομο που χαρακτηρίζεται (περήφανα) από τη φυλή του και (επιτακτικά) από το φύλο του, βρίσκεται υπό την απειλή λευκών (αρσενικών) ρατσιστών νταήδων.» Στη δήλωσή της, όμως εκφράζεται και απελπισία στην ιδέα ότι εκείνη, μία απλή καλλιτέχνιδα, μπορεί να έχει απαντήσεις για τα κατεπείγοντα ερωτήματα με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι αυτήν τη στιγμή στην ιστορία.
«Σηκώνω τα μάτια μου, διπλώνω τα χέρια μου και περιμένω», γράφει η Walker, κλείνοντας με την απλή δήλωση ότι «αυτή είναι μια έκθεση έργων σε χαρτί και λινό, τα οποία έχουν σχεδιαστεί και έχουν κολληθεί με μελάνι, λεπίδα, κόλλα και λάδι». Δεν είναι «εξαντλητική, ακτιβιστική ή ούτε με οποιονδήποτε τρόπο αποτελεί ένα πλήρες σχόλιο».
Η Walker κατά βάθος ξέρει ότι με το να εστιάζει στο ρατσιστικό παρελθόν της Αμερικής, θα κερδίσει αυτόματα το μίσος όποιου αμφισβητεί την ιστορική καταπίεση των μαύρων: έχει ζήσει, μάλιστα, από πρώτο χέρι τις κριτικές που έλαβε η δουλειά της ακόμη και από μαύρους ακτιβιστές, οι οποίοι αισθάνονται ότι οι πολυπλοκότητες και οι ειρωνείες στο έργο της θολώνουν φυλετικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται με όσο το δυνατόν πιο ξεκάθαρο τρόπο.
Kara Walker, Christ's Entry into Journalism (2017) Sikkema Jenkins & Co., New York
Κι όμως, τα νέα έργα που παρουσιάζει στη Sikkema Jenkins & Co. φαίνονται πιο άμεσα από πριν. Αντί για τη χαρακτηριστική της τεχνική με σιλουέτες, η Walker αναπτύσσει μια άλλη τεχνική, η οποία ρέπει προς έναν πιο παραδοσιακό ρεαλισμό. Αλλά ο νέος ρεαλισμός στην τεχνική της δε συνοδεύεται από επιπλέον διαφάνεια στο μήνυμα της -οι εικόνες της εξακολουθούν να παρουσιάζουν τεράστιες, εφιαλτικές σκηνές σχεδόν ακατανόητης βίας -και σεξ- μεταξύ διαφορετικών φυλών.
ΑΚόμη πιο ενδιαφέρων είναι ο τίτλος που έχει δώσει στη νέα της έκθεση. Γνωστή για τους μεγάλους τίτλους της από τη μνημειακή εγκατάστασή της στο πρώην εργοστάσιο ζάχαρης Domino στο Μπρούκλιν, την οποία ονόμασε A Subtlety, or the Marvelous Sugar Baby, an Homage to the unpaid and overworked Artisans who have refined our Sweet tastes from the cane fields to the Kitchens of the New World on the Occasion of the demolition of the Domino Sugar Refining Plant, (μέρος της οποίας είναι το έργο που έφερε το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ στην Ύδρα), εδώ ξεπερνά τον εαυτό της, με έναν τίτλο έκθεσης 300 λέξεων:
Collectors of Fine Art will Flock to see the latest Kara Walker offerings, and what is she offering but the Finest Selection of artworks by an African-American Living Woman Artist this side of the Mississippi. Modest collectors will find her prices reasonable, those of a heartier disposition will recognize Bargains! Scholars will study and debate the Historical Value and Intellectual Merits of Miss Walker's Diversionary Tactics. Art Historians will wonder whether the work represents a Departure or a Continuum. Students of Color will eye her work suspiciously and exercise their free right to Culturally Annihilate her on social media. Parents will cover the eyes of innocent children. School Teachers will reexamine their art history curricula. Prestigious Academic Societies will withdraw their support, former husbands and former lovers will recoil in abject terror. Critics will shake their heads in bemused silence. Gallery Directors will wring their hands at the sight of throngs of the gallery-curious flooding the pavement outside. The Final President of the United States will visibly wince. Empires will fall, although which ones, only time will tell.
Με στοιχεία από New York Times
