Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονείμει το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2023 στους Πιερ Αγκοστίνι, Φέρενκ Κράους και Αν Λ'ουιλλιέ «για τις πειραματικές μεθόδους που παράγουν ταχύτατους παλμούς φωτός για τη μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων στην ύλη».
Οι βραβευθέντες αναγνωρίζονται για τα πειράματά τους, με τα οποία έδωσαν στην ανθρωπότητα νέα εργαλεία για την εξερεύνηση του κόσμου των ηλεκτρονίων στο εσωτερικό των ατόμων και των μορίων.
Οι Πιερ Αγκοστίνι, Φέρενκ Κράους και Αν Λ'ουιλλιέ έχουν επιδείξει έναν τρόπο δημιουργίας εξαιρετικά σύντομων παλμών φωτός, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση των ταχέων διαδικασιών κατά τις οποίες τα ηλεκτρόνια κινούνται ή αλλάζουν ενέργεια.
Οι συμβολή τους στην επιστήμη επέτρεψε τη διερεύνηση ταχύτατων διαδικασιών, που ήταν προηγουμένως αδύνατον να παρακολουθηθούν.
Ο Πιερ Αγκοστίνι κατάφερε να παράγει και να διερευνήσει μια σειρά από διαδοχικούς παλμούς φωτός, όπου κάθε παλμός διαρκούσε μόλις 250 attoseconds. Την ίδια στιγμή, ο Φέρενκ Κράους εργαζόταν με έναν άλλο τύπο πειράματος, που κατέστησε δυνατή την απομόνωση ενός μόνο φωτεινού παλμού που διήρκεσε 650 attoseconds.
Οι κινήσεις των ηλεκτρονίων στα άτομα και τα μόρια είναι τόσο γρήγορες που μετριούνται σε attoseconds. Ένα attosecond αντιστοιχεί σε ένα δευτερόλεπτο όσο ένα δευτερόλεπτο στην ηλικία του σύμπαντος!
Η Αν Λ'ουιλλιέ ανακάλυψε ότι πολλές διαφορετικές αποχρώσεις του φωτός προέκυπταν, όταν μετέδιδε υπέρυθρο φως λέιζερ μέσα από ένα ευγενές αέριο. Η ίδια συνέχισε να διερευνά αυτό το φαινόμενο, θέτοντας τις βάσεις για μεταγενέστερες ανακαλύψεις.
Θυμίζουμε ότι το περσινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής μοιράστηκαν επίσης τρεις επιστήμονες (όπως και του 2020 και 2021), οι Αλέν Ασπέκ, Τζον Κλάουζερ και Άντον Τσέιλινγκερ, «για πειράματα με διεμπλεγμένα φωτόνια, που αποδεικνύουν την παραβίαση των ανισοτήτων Bell και αποτελούν πρωτοπορία για την επιστήμη της κβαντικής πληροφορίας».
Στοιχεία για το Νόμπελ Φυσικής
Η Φυσική ήταν το πεδίο των βραβείων Νόμπελ που ανέφερε πρώτο ο Άλφρεντ Νομπέλ στη διαθήκη του το 1895. Στο τέλος του 19ου αιώνα, πολλοί θεωρούσαν τη Φυσική ως την πρωταρχική επιστήμη, και ίσως ο Νομπέλ να συμμεριζόταν αυτήν την άποψη. Εξάλλου και η δική του έρευνα συνδέθηκε στενά με τη φυσική.
- 116 Νόμπελ Φυσικής έχουν απονεμηθεί από το 1901.
- 47 βραβεία φυσικής έχουν δοθεί σε έναν μόνο βραβευμένο.
- 4 γυναίκες έχουν βραβευτεί με το βραβείο φυσικής μέχρι στιγμής: η Μαρί Κιουρί το 1903, η Μαρία Γκέπερτ-Μάγιερ
το 1963, η Ντόνα Στρίκλαντ το 2018 και η Άντρεα Μία Γκεζ το 2020. - 1 άτομο, ο Τζον Μπαρντίν, έχει βραβευτεί δύο φορές με το βραβείο φυσικής.
- Τα 25 χρόνια ήταν η ηλικία του νεότερου βραβευμένου φυσικού, του Λόρενς Μπραγκ, όταν του απονεμήθηκε το βραβείο φυσικής του 1915 μαζί με τον πατέρα του.
- 96 χρόνια είναι η ηλικία του γηραιότερου βραβευμένου φυσικού, του Άρθουρ Άσκιν.
