Ένα σπάνιο όσο και εντυπωσιακό ηλιακό φαινόμενο κατέγραψε το παρατηρητήριο της NASA ακόμη και για τα δεδομένα του τελευταίου εξαιρετικά ενεργού έτους. Δύο πανίσχυρες ηλιακές κηλίδες κινηματογραφήθηκαν να εκρήγνυνται ταυτόχρονα, δημιουργώντας ένα ασυνήθιστο ντουέτο δίδυμων εκλάμψεων.
Οι εκλάμψεις που άφησαν οι ηλιακές κηλίδες AR 3559 και AR3561 μπορεί να μη φτάνουν την κλάση Χ, ακόμη και μαζί, αλλά απέκτησαν συνδυασμένη τιμή Μ5,1 -περίπου στο ήμισυ της δεύτερης υψηλότερης ενεργειακής κλάσης εκλάμψεων. Η σπανιότητα του φαινομένου ωστόσο έγκειται στο γεγονός ότι οι εκρήξεις σημειώθηκαν ταυτόχρονα, τροφοδοτώντας με νέα δεδομένα τους παρατηρητές της ηλιακής δραστηριότητας.
Κι ενώ στις απεικονίσεις οι ζευγαρωτές εκρήξεις φαίνονται δίπλα η μία στην άλλη, το ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι απέχουν μεταξύ τους 500.000 χιλιόμετρα, όσο περίπου η Γη από την Σελήνη και ακόμη περισσότερο.
Τις τελευταίες 48 ώρες παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη συμπεριφορά του Ήλιου, και οι παρατηρητές εκτιμούν ότι οι ζευγαρωτές αυτές εκρήξεις συνδέονται μεταξύ τους.
Στην ουσία δεν πρόκειται για σύμπτωση, αλλά το φαινόμενο αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα «συμπαθητικών ηλιακών εκλάμψεων», όπου μαγνητικοί βρόχοι, όπως εξηγεί το iflscience.com, στο ηλιακό στέμμα προκαλούν ταυτόχρονες εκρήξεις.
Οι αστρονόμοι γνωρίζουν για τις συμπαθητικές ηλιακές εκλάμψεις εδώ και δεκαετίες και έχουν αναλύσει χιλιάδες για πρότυπα. Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα δεν είχαμε τη δυνατότητα να τις κινηματογραφήσουμε σε όλο τους το μεγαλείο. Επιπλέον, με τις εκλάμψεις μερικές φορές να απέχουν μεταξύ τους περισσότερο από 90 μοίρες, συχνά μόνο μία είναι άμεσα ορατή από τη Γη.
Μία από τις υπεύθυνες ηλιακές κηλίδες, η AR3561, έχει χαρακτηριστεί ως υπερδραστήρια, έχοντας εκλύσει περισσότερες από δώδεκα εκλάμψεις κατηγορίας Μ μέσα σε 36 ώρες, μαζί με τουλάχιστον επτά εκλάμψεις κατηγορίας C. Η AR3561 φαίνεται μικρότερη και λιγότερο έντονα σκοτεινή από την AR3559.
Πράγματι, στις φωτογραφίες δεν ξεχωρίζει δίπλα στο κοντινό σμήνος ηλιακών κηλίδων που είναι συλλογικά γνωστό ως AR3556. Ωστόσο, έχει αναπτυχθεί εξαιρετικά γρήγορα, αφού δεν υπήρχε στην αρχή της εβδομάδας, και συνοδεύει αυτή την ανάπτυξη με εκλάμψεις σχεδόν κάθε ώρα.
Οι ηλιακοί αστρονόμοι θεωρούν ότι η μαγνητική της πολυπλοκότητα υποδηλώνει αυξημένη πιθανότητα για περισσότερες, και ενδεχομένως πιο ισχυρές, εκλάμψεις που θα ακολουθήσουν.
Ορισμένες από τις εκλάμψεις έχουν φέρει μαζί τους και στεμματικές εκτοξεύσεις μάζας. Σύμφωνα με το Spaceweather.com, καμία από αυτές δεν είναι αρκετά μεγάλη ή δεν πλησιάζει τη Γη άμεσα, ώστε να αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις εδώ.
Ωστόσο, μικρές γεωμαγνητικές καταιγίδες (κατηγορίας G1) θεωρούνται πιθανές τις επόμενες τρεις νύχτες από τυχαία χτυπήματα στη μαγνητόσφαιρα της Γης, ιδιαίτερα την Πέμπτη και την Παρασκευή. Αυτό είναι πιθανό να συνοδεύεται από σέλας, αλλά πιθανόν μόνο σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.
Οι συνδυασμένες εκλάμψεις, η πλειονότητα της ενέργειας των οποίων προήλθε από την AR3359, κατάφεραν να προκαλέσουν μέτριες ραδιοφωνικές διακοπές, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), επηρεάζοντας κυρίως το νότιο ημισφαίριο.
Μετά την απροσδόκητη ένταση της ηλιακής δραστηριότητας πέρυσι, διεξήχθη συζήτηση σχετικά με το αν ο ηλιακός κύκλος 25, που αρχικά αναμενόταν να κορυφωθεί το 2025, είχε φθάσει νωρίς στο μέγιστό του ή αν φέτος θα ήταν ακόμη μεγαλύτερος.
Οι πέντε τελευταίοι μήνες του 2023 είχαν λιγότερες ηλιακές κηλίδες από τον Ιούνιο-Αύγουστο, γεγονός που ευνοεί τη θεωρία της πρόωρης κορύφωσης. Ωστόσο, ο AR3561 φαίνεται να προσπαθεί να αλλάξει αυτή την ιστορία από μόνος του και η φετινή χρονιά μπορεί να είναι η πιο ενεργή που έχουμε δει εδώ και δεκαετίες.
(Με πληροφορίες από NASA, NOAA, IFLSCIENCE.COM)
