Πώς διαγράφηκαν τα κέρδη από την αρχή του χρόνου
Shutterstock
Shutterstock
Χρηματιστήριο Αθηνών

Πώς διαγράφηκαν τα κέρδη από την αρχή του χρόνου

Η συνέχιση του παγκόσμιου sell off επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη Λεωφόρο Αθηνών, η οποία μέσα σε δύο ημέρες έχασε 134 μονάδες, με μόλις 44 πλέον μονάδες να τη χωρίζουν από την εκκίνηση του 2024.

Όπως φαίνεται και στο παρακάτω εβδομαδιαίο διάγραμμα, αν μέχρι την Παρασκευή δεν σταθεροποιηθούμε πάνω από τις 1350 μονάδες, τότε ο Γενικός Δείκτης θα δώσει κλείσιμο κάτω από τη στήριξη του 50άρη καθιστώντας την επόμενη εβδομάδα κρίσιμη για την περαιτέρω τάση, καθώς αυτή η τεχνική συνθήκη «τσεκαρίστηκε» με επιτυχία τον Οκτώβριο του 2023, ενώ είναι σε ισχύ από τον Οκτώβριο του 2022.

Αν και η συνεδρίαση της προηγούμενης Παρασκευής ήταν η χειρότερη των τελευταίων 16 μηνών, η χθεσινή αποδείχθηκε ακόμα πιο οδυνηρή. 

Το κύμα των πωλήσεων ήταν τόσο σφοδρό χθες, που η αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών τέθηκε σε καθεστώς Fast Market, δηλαδή σε άρση των υποχρεώσεων Ειδικών Διαπραγματευτών. Αυτό σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι οι Μarket Μakers δεν ήταν υποχρεωμένοι να βάζουν εντολές σε παράγωγα και spot μέχρι να ηρεμήσει το volatility και να επανέλθει η κανονικότητα.

Όπως είναι φυσικό σε μια αγορά με τέτοιο κλίμα, τα χαρτοφυλάκια με έκθεση margin και long θέσεις παραγώγων, αν δεν μπορούν να καλύψουν το περιθώριο ασφάλειας με μετρητά οδηγούνται σε υποχρεωτικές πωλήσεις, κάτι που επιτείνει την πτώση.

Έτσι ο Γενικός Δείκτης οδηγήθηκε σε απώλειες άνω του 6%, σε μια εβδομάδα με πλούσια ατζέντα εξαμηνιαίων αποτελεσμάτων από εμβληματικές εταιρείες όπως  η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ και η Coca Cola, μια εβδομάδα πριν την ετυμηγορία για την αναδιάρθρωση των δεικτών του MSCI στο πλαίσιο της τριμηνιαίας αναθεώρησης -σημειωτέον ότι οι όποιες αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ στις 2 Σεπτεμβρίου- και λίγες μόλις ημέρες μετά την ανακοίνωση ότι το Χρηματιστήριο Αθηνών συμπεριλήφθηκε στη λίστα παρακολούθησης του S&P για πιθανή αναβάθμιση στις ανεπτυγμένες αγορές το 2025, σε περίπτωση που ολοκληρώσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε το RRF.

Αν κάτι θυμήθηκαν οι επενδυτές χθες ήταν ότι επί τη εμφανίσει των μαύρων κύκνων-  αν και θα ήταν πιο ακριβές να γράψουμε επί την έναρξη της παρατήρησης των μαύρων κύκνων καθώς αιωρούνται εδώ και μήνες πάνω μας- οι αγορές λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία και ειδικά οι μικρές περιφερειακές αγορές σαν την ελληνική στην κυριολεξία «λυγίζουν»  λόγω 

- της έλλειψης βάθους και 

- της ανεπαρκούς αγοράς παραγώγων που δεν δίνει τη δυνατότητα ουσιαστικής αντιστάθμισης στα μεγάλα χαρτοφυλάκια.

Το επίμαχο ερώτημα βέβαια είναι τι να περιμένει κανείς για την επόμενη ημέρα. 

Οι διεθνείς εξελίξεις ελέγχουν την μπαγκέτα του Χρηματιστηρίου Αθηνών

Η επίσημη δικαιολογία της τρέχουσας διεθνούς διόρθωσης είναι οι αυξημένες ανησυχίες για πιθανή ύφεση στις ΗΠΑ και όχι μόνο, σε συνδυασμό με την έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με το Ισραήλ να προετοιμάζεται για επίθεση από Ιράν και Χεζμπολάχ

Είναι φυσικό μέσα σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον που φλερτάρει με την ύφεση, το άγχος για τις επιδόσεις μιας μικρής οικονομίας όπως είναι η ελληνική να είναι πολλαπλάσιο.

Είναι όμως μόνο οι ανησυχίες για ύφεση που σφυροκοπούν απανωτά σχεδόν όλες τις διεθνείς αγορές, με διψήφια μάλιστα ποσοστά πτώσης τη Δευτέρα στα ασιατικά χρηματιστήρια, οδηγώντας τον δείκτη VIX -μετρά τη μεταβλητότητα στην αγορά- ακόμα και πάνω από τις 65 μονάδες; (σ.σ: Στην πανδημία είχε φτάσει τις 85 μονάδες). 

Γιατί τέτοια βία στις πωλήσεις από τη στιγμή που ήδη εδώ και εβδομάδες οι αναλυτές σημειώνουν την επιβράδυνση των δαπανών από τον πρωταγωνιστή της ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας, τον Αμερικανό καταναλωτή, με τις αποταμιεύσεις να τελειώνουν και τα χρεωστικά των πιστωτικών καρτών να έχουν πάρει την ανιούσα;

Η μήπως η ανησυχία για την υπέρμετρη επιρροή που ασκεί στις αγορές η ισχυρή προεξόφληση μελλοντικών κερδών μόλις μιας μικρής ομάδας μετοχών τεχνολογίας, των λεγόμενων Magnificent Seven, είναι κάτι καινούργιο;

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις συνέθεσαν το παζλ της πτώσης, όμως η ένταση των τελευταίων ημερών πιστεύουμε ότι καθορίστηκε από τη γερακίσια στάση της Τράπεζας της Ιαπωνίας.

Το βαρόμετρο του γεν

Βλέπετε, οι επενδυτές εδώ και μήνες εκμεταλλευόμενοι τα χαμηλά επιτόκια της Ιαπωνίας δανείζονταν στο ιαπωνικό νόμισμα για να επενδύσουν σε περιουσιακά στοιχεία υψηλότερης απόδοσης. 

Η Ιαπωνία όμως από τον Μάρτιο άρχισε να απομακρύνεται  από την πολιτική αρνητικών επιτοκίων, κίνηση που επιταχύνθηκε την περασμένη εβδομάδα, μετά την αύξηση του βασικού επιτοκίου στο 0,25%, το υψηλότερο επίπεδο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση στα τέλη του 2008, προκαλώντας αναταραχή στην αγορά συναλλάγματος. (σ.σ:Επίσης αποφάσισε να περιορίσει τις αγορές ιαπωνικών κρατικών ομολόγων).

Η πιο «γερακίσια» στάση της Τράπεζας της Ιαπωνίας ήρθε σε αντιπαράθεση  με τις προσδοκίες για μια ήπια στροφή στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, προκαλώντας τη διάλυση των λεγόμενων «carry trades». 

H ιστορία λοιπόν έχει ως εξής: Λαμβάνοντας ως οδηγό τα επιτόκια αναφοράς οι επενδυτές δανείζονταν γιεν με επιτόκιο 0% και επένδυαν τα χρήματα σε assets υψηλότερης απόδοσης όπως για παράδειγμα τα ομόλογα των ΗΠΑ, κερδίζοντας επιτόκιο 5,25% κ.ο.κ.

Τώρα, καθώς οι μειώσεις των επιτοκίων από τη Fed είναι θέμα χρόνου και η Τράπεζα της Ιαπωνίας αυξάνει τα επιτόκια, η διαφορά επιτοκίου μεταξύ των δύο κεντρικών τραπεζών μειώνεται, καθιστώντας το «carry trade» λιγότερο ελκυστικό και οδηγώντας το γεν σε ράλι άνω του 12% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ μέσα σε έναν μήνα, με το +6% να επιτυγχάνεται μόλις τις τελευταίες τρεις ημέρες. (σ.σ: Tο γεν, από το χαμηλό 38 ετών στα 161,99 έναντι του δολαρίου ΗΠΑ τον Ιούνιο, βρέθηκε χθες στα 141,69).

Πρόκειται για μια τεράστια έως τεκτονική κίνηση στις αγορές συναλλάγματος, που μεταξύ άλλων οδήγησε τους βαριά εξαγωγικούς δείκτες αναφοράς των μετοχών της χώρας σε ελεύθερη πτώση τη Δευτέρα, στη χειρότερη επίδοση τους από το 1987, ενώ την ίδια στιγμή, οδηγεί πολλούς επενδυτές που είχαν ακολουθήσει την τακτική «δανείζομαι γιεν και επενδύω σε assets υψηλότερης απόδοσης» να πουλήσουν αυτά τα assets εσπευσμένα και αδιακρίτως. 

Πού θα μπορούσε όμως να σταματήσει το ράλι του γεν σηματοδοτώντας μια ανάσα για τις αγορές ;

Από χθες όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα, το ζεύγος usd/jpy έχει εισέλθει στην ισχυρή στήριξη της ζώνης του 50άρη στο εβδομαδιαίο διάγραμμα, πέριξ του 144. Βέβαια, εάν οι ιαπωνικές ασφαλιστικές εταιρείες ζωής και τα συνταξιοδοτικά ταμεία αρχίσουν να επαναπατρίζουν περισσότερο γεν πίσω στην Ιαπωνία, το νόμισμα θα μπορούσε να πάει ακόμα και στο 135 έναντι του δολαρίου.

Μια πιθανή παρέμβαση βέβαια της ΒοJ θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυτή την ανάσα νωρίτερα.