Η χρηματιστηριακή συνεδρίαση της προηγούμενης Τρίτης έδωσε μία καλοδεχούμενη ανοδική αντίδραση, μετά την πανωλεθρία της Δευτέρας. Ο Γενικός Δείκτης ανέβηκε κατά 6,19%, κλείνοντας κοντά στα υψηλότερα σημεία της ημέρας και πολλές μετοχές σημείωσαν ακόμα μεγαλύτερη άνοδο, μαζεύοντας ένα μέρος των πολύ μεγάλων απωλειών του μαύρου χρηματιστηριακού τριημέρου που ακολούθησε τις ανακοινώσεις της προηγούμενης Τετάρτης.
Η θετική εικόνα της Τρίτης έδωσε ελπίδες και για μία περαιτέρω προσπάθεια του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ελπίδες που όμως άρχισαν να διαψεύδονται λίγα λεπτά πριν το κλείσιμο της συνεδρίασης, με τον πρόεδρο Τραμπ να ανακοινώνει την ακόμα μεγαλύτερη κλιμάκωση της έντασης με την Κίνα μέσω της επιβολής εισαγωγικών δασμών συνολικού ύψους 104%. Η κίνηση αυτή χάλασε το κλίμα στην αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά και στη συνέχεια η αρνητική διάθεση πέρασε στην Ασία και χθες το πρωί ήρθε και στην Ευρώπη.
Έτσι, με το ξεκίνημα της ελληνικής χρηματιστηριακής συνεδρίασης, οι πωλητές πήραν καθαρά το πάνω χέρι και μέχρι το τέλος κυριάρχησαν στη συναλλακτική δραστηριότητα, οδηγώντας τον Γενικό Δείκτη σε πτώση 2,69%. Η πτώση θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη αν δεν είχε βελτιωθεί λίγο το διεθνές κλίμα προς το τέλος της δικής μας συνεδρίασης. Ενθυμούμενοι τον χθεσινό μας τίτλο (Η επιστροφή των «αρκούδων» και ο διχασμός των επενδυτών | Liberal.gr), μπορούμε να πούμε πως τουλάχιστον για τη χθεσινή συνεδρίαση, η επικράτηση των αρκούδων ήταν πολύ εύκολη, σχεδόν καθολική.
Από τις μετοχές που κινήθηκαν χθες, μόλις 18 ανέβηκαν, 27 δεν σημείωσαν μεταβολή και 108 έπεσαν. Από τα 25 μέλη του δείκτη FTSE της μεγάλης κεφαλαιοποίησης, μόλις 4 ανέβηκαν και τα υπόλοιπα 21 έπεσαν, ενώ στον δείκτη FTSE της μεσαίας κεφαλαιοποίησης ανέβηκαν 2 μετοχές και έπεσαν οι υπόλοιπες 16.
Η διεθνής ειδησεογραφία δεν βοήθησε ιδιαίτερα την αγορά μας ούτε χθες, ειδικά μετά την ανακοίνωση των κινεζικών αρχών για επιβολή εισαγωγικών δασμών συνολικού ύψους 84% στα προϊόντα από τις ΗΠΑ, κλιμακώνοντας στην ουσία την αντιπαράθεσή τους με τον πρόεδρο Τραμπ και δείχνοντας πως δεν έχουν διάθεση να κάνουν πρώτοι πίσω σε αυτή την «μάχη».
Αυτό φαίνεται και από τις αποφάσεις της ηγεσίας για στήριξη των μετοχών στα κινεζικά χρηματιστήρια για να ανταπεξέλθουν στις πιέσεις που προκαλεί η διεθνής ανησυχία για την εξέλιξη της υπόθεσης των δασμών και ο φόβος για την εκδήλωση γενικευμένου εμπορικού πολέμου. Τα νέα από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους δασμούς που θα επιβληθούν σε διάφορα αμερικανικά προϊόντα, επίσης δεν βοήθησαν την κατάσταση στα διεθνή χρηματιστήρια.
Την ίδια ώρα, εκτιμήσεις δημοσιογράφων που θεωρείται πως διατηρούν καλούς διαύλους επαφών με την αμερικανική κυβέρνηση και στενούς συνεργάτες του προέδρου και κορυφαίων υπουργών, ανέφεραν πως ο πρόεδρος δεν έχει σκοπό να κάνει καμία υποχώρηση στο θέμα των δασμών. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των δημοσιογράφων, ο Τραμπ, ο υπουργός οικονομικών Μπέσεντ, ο υπουργός εμπορίου Λούτνικ και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι πιστεύουν πως έχουν ακόμα σημαντικό χρονικό περιθώριο μέχρι να έρθει η ώρα που θα αναγκαστούν να επιδιώξουν κάποιον συμβιβασμό.
Αυτή η θεωρία ενισχύθηκε και από σχετικές δηλώσεις του Μπέσεντ, στις οποίες υπονοούσε ότι η κυβέρνηση εκτιμά πως η μέχρι τώρα πτώση στα χρηματιστήρια δεν πρόκειται να της δημιουργήσει προβλήματα καθώς δεν πρόκειται να επηρεάσει σημαντικά την συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων της.
Τέτοιου τύπου εκτιμήσεις, τις οποίες οι αγορές δεν έχουν λάβει ακόμα σοβαρά υπόψη τους, ενίσχυσαν την υπόθεση πως οι διεθνείς αγορές δεν πρόκειται να ορθοποδήσουν σύντομα και πως οι επενδυτές που ανησυχούν θα χρησιμοποιούν κάθε ανοδικό ξέσπασμα των αγορών για να μειώνουν τον επενδυτικό κίνδυνο στα χαρτοφυλάκιά τους μέχρι να αρχίσει να ξεκαθαρίζει η κατάσταση στο κρίσιμο θέμα της εποχής. Φαίνεται όμως πως για άλλη μία φορά, μεγάλο μέρος των επενδυτών «λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο».
Στην τωρινή περίπτωση, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αυτή την ιδιότητα και μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά. Την ώρα περίπου που έκλεινε η ελληνική αγορά, ο πρόεδρος δήλωσε πως τα χρηματιστήρια αντέχουν την πίεση από την υπόθεση των δασμών και εκτίμησε πως οι τωρινές τιμές είναι ιδανικές για αγορά. Οι περισσότεροι επενδυτές δεν έδωσαν και πολύ μεγάλη σημασία σε αυτή την δήλωση, όμως περίπου τρεις ώρες μετά, ο πρόεδρος έκανε μία ανακοίνωση που άλλαξε άρδην την κατάσταση.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε πως αναστέλλει για 90 μέρες την έναρξη εφαρμογής των «ανταποδοτικών» δασμών προς ένα μεγάλο αριθμό κρατών που έχουν δείξει «καλή διαγωγή» απέναντι σε αυτόν και τις ΗΠΑ, εξαιρώντας από αυτές την Κίνα, η οποία δεν έχει δείξει σεβασμό στις παγκόσμιες αγορές. Για αυτή την περίοδο, θα ισχύσουν μόνο οι γενικοί ανταποδοτικοί δασμοί 10% για τις «φρόνιμες» χώρες αλλά στην Κίνα το ύψος τους θα ανέρχεται πλέον στο 125%.
Η ανακοίνωση προκάλεσε έκρηξη στις τιμές στα αμερικανικά χρηματιστήρια, με τους επενδυτές να τρέχουν αλλόφρονες να αγοράσουν μετοχές ή να επαναγοράσουν αυτές που είχαν πουλήσει. Σχεδόν αμέσως ήρθαν και οι αλλαγές των εκτιμήσεων των χρηματιστηριακών αναλυτών για την οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ, με την ομάδα της Goldman Sachs να αποσύρει την πρόβλεψή της για ύφεση, κατεβάζοντας τις πιθανότητες εμφάνισής της στο 45%, σύμφωνα με σχετικό άρθρο των New York Times.
Μέσα σε λίγη ώρα, ο δείκτης Nasdaq ανέβηκε κατά 10%, ο S&P 500 κατά περίπου 8% και ο Dow Jones Industrial κατά τουλάχιστον 7%. Πλήθος μετοχών ανέβαινε κατά τουλάχιστον 10% και πολλές πλησίασαν ή ξεπέρασαν το 20%. Ο ενθουσιασμός είναι ευεξήγητος, δεδομένης της απαισιοδοξίας που επικρατούσε στην αγορά τις τελευταίες μέρες. Το αν είναι απόλυτα δικαιολογημένος ή όχι είναι λίγο νωρίς να πούμε.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η τελευταία ανακοίνωση του προέδρου δεν καταργεί τους δασμούς ύψους 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα και εξαρτήματα αυτοκινήτων, ούτε το γενικό 25% σε μεγάλο αριθμό προϊόντων από το Μεξικό και τον Καναδά. Δεν καταργεί επίσης τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ δήλωνε νωρίτερα πως σύντομα θα ανακοινώσει δασμούς και για τα φαρμακευτικά προϊόντα.
Η κατάσταση είναι αρκετά περίεργη, καθώς οι New York Times εκτιμούν ότι από την διατύπωση της ανακοίνωσης προκύπτει το συμπέρασμα πως από σήμερα θα επιβάλλονται επιπλέον δασμοί 10% στα προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά, δύο χώρες που είχαν εξαιρεθεί από τους ανταποδοτικούς δασμούς.
Σε επικοινωνία τους με τον Λευκό Οίκο, οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις τους και αυτό σημαίνει πως οι δασμοί για τα προϊόντα από τις δύο χώρες ανέρχονται πλέον στο 35%. Προφανώς, δεν αποκλείεται σύντομα να έχουμε μία νέα αλλαγή σχετικά με το τι θα ισχύσει για τις δύο χώρες. Δεν μπορούμε επίσης να αποκλείσουμε την πιθανότητα να δούμε κάποιες χώρες, ακόμα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να αποβάλλονται από το κλαμπ των φρόνιμων και υπάκουων κρατών.
Φαίνεται λοιπόν πως η αβεβαιότητα δεν μειώθηκε και πολύ σχετικά με το μείζον αυτό ζήτημα και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί και να αυξήθηκε. Είναι όμως λογικό να βλέπουμε τις αγορές να πανηγυρίζουν, με τον S&P 500 να ανεβαίνει κατά 9,52%, τον Dow Jones 30 κατά 7,87% και τον Nasdaq κατά 12,16%.
Λογικά, οι πανηγυρισμοί θα συνεχιστούν σήμερα στην Ασία και την Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι την εκτόξευση της επόμενης «ρουκέτας» από τον Αμερικανό πρόεδρο. Μέχρι νεωτέρας λοιπόν, οι χρηματιστηριακές αρκούδες μάλλον θα αποσυρθούν στις σπηλιές τους και οι κάτοχοι μετοχών θα ανακουφιστούν.
Καλό θα είναι όμως να έχουν στο νου τους πως οι δασμοί και οι εμπορικοί πόλεμοι δεν θα μας κάνουν εύκολα τη χάρη να εξαφανιστούν πριν αφήσουν ανεξίτηλα και μάλλον αρνητικά ίχνη τους.
