Τον Δεκέμβριο του 2022, η κυβέρνηση των σοσιαλιστών και της αριστεράς στην Ισπανία αποφάσιζε να στηρίξει τα νοικοκυριά με ένα πακέτο μέτρων ύψους 10 δισ. ευρώ. Τα μέτρα είχαν χαρακτηριστεί από αρκετούς αναλυτές σαν πρωτοποριακά, αφού περιλάμβαναν μειώσεις και μηδενισμούς του συντελεστή ΦΠΑ, σε μια κατηγορία βασικών προϊόντων.
Για το χρονικό διάστημα από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιούνιο του 2023, ο συντελεστής του ΦΠΑ στο ψωμί, το γάλα, τα αυγά, το τυρί, τα φρούτα, τα οπωροκηπευτικά και τα δημητριακά, πήγε από το 4% στο 0%. Παράλληλα ο ΦΠΑ στο ελαιόλαδο και στα ζυμαρικά, μειώθηκε από το 10% στο 5%.
Τα μέτρα αυτά αποτελούσαν συνέχεια άλλων παρόμοιων πολιτικών, όπως ήταν η έκπτωση κατά 20% των τιμών των καυσίμων που είχε βραχύβια διάρκεια αφού τελικά αφορούσε μόνο συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες, όπως ήταν οι μεταφορείς, οι αγρότες, οι ναυτιλιακές εταιρείες και οι αλιείς. Αντιθέτως το μέτρο της έκπτωσης κατά 50% των εισιτηρίων, πήρε παράταση μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2023, ενώ υιοθετήθηκε η δωρεάν μεταφορά στα συγκοινωνιακά μέσα των μελών των νοικοκυριών που έχουν εισόδημα μικρότερο των 27.000 ευρώ.
Οι εγχώριοι οπαδοί του ισπανικού σοσιαλιστικού κόμματος (PSOE/S&D) και του ισπανικού κόμματος της ενωμένης αριστεράς (Unidas Podemos), είχαν εκφράσει τον ενθουσιασμό τους από τη λήψη αυτών των μέτρων και είχαν χαρακτηρίσει σαν αναποτελεσματική την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης. Η οποία είχε επιλέξει αφ’ ενός τη δημιουργία των «καλαθιών» που δεν είχαν δημοσιονομικό κόστος και αφ’ ετέρου την υιοθέτηση των «pass» που είχαν στοχευμένη κατεύθυνση και μηδενικό δημοσιονομικό αποτύπωμα.
Τόσο το ΠΑΣΟΚ, όσο και ο Σύριζα συναγωνίζονταν στην οξύτητα της κριτικής τους, εστιάζοντας στη «μη σύγκρουση της κυβέρνησης με τα κυκλώματα της κερδοσκοπίας» και στη «μη οριζόντια μείωση του ΦΠΑ». Ωστόσο η πραγματικότητα για μια ακόμα φορά ήρθε να τους διαψεύσει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας, ο δομικός πληθωρισμός στην Ισπανία κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 37 ετών, φτάνοντας στο 7,7% σε ετήσια βάση. Ακολουθώντας μια ραγδαία αύξηση από το 2021 μέχρι σήμερα. Στο ακόλουθο γράφημα απεικονίζεται η πορεία του δομικού πληθωρισμού στην Ισπανία κατά τη διάρκεια της τελευταίας 25ετίας.
Δεν είναι όμως μόνο ο δομικός πληθωρισμός που δεν τιθασεύεται. Ο πληθωρισμός παρά τη μείωση και το μηδενισμό του ΦΠΑ, σε μια σειρά από προϊόντα διατροφής, αυξήθηκε από το 5,7% του Δεκεμβρίου, στο 5,9% του Ιανουαρίου και στο 6,1% του Φεβρουαρίου αποδεικνύοντας πως η οικονομική πολιτική της Ισπανικής κυβέρνησης δεν έχει στεφθεί με επιτυχία. Στο ακόλουθο διάγραμμα παρακολουθούμε την πορεία του πληθωρισμού στην Ισπανία από το Μάρτιο του 2022 μέχρι σήμερα.
Ακόμα και ο δείκτης τιμών καταναλωτή CPI, αυξήθηκε στην Ισπανία μέσα στον Φεβρουάριο κατά 1% σε σχέση με τον Ιανουάριο.
Το παράδειγμα της Ισπανίας, προσφέρει χειροπιαστές αποδείξεις που πιστοποιούν την ευθυκρισία της ελληνικής κυβέρνησης, όσον αφορά τη μη χρησιμοποίηση του ΦΠΑ ως εργαλείου τιθάσευσης του πληθωρισμού. Διότι θα ήταν ένα μέτρο με ιδιαίτερο δημοσιονομικό βάρος, τα ευεργετήματα του οποίου θα «χάνονταν» μέσα στις διαδρομές της εφοδιαστικής αλυσίδας, των παραγωγικών διαδικασιών και των εμπορικών σημείων πώλησης.
Ταυτόχρονα το παράδειγμα της Ισπανίας, προσφέρει μαθήματα και στην αντιπολίτευση που με λαϊκίστικες κορώνες, προσπαθεί να βάλει κατά της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση στο μέτωπο της αντιμετώπισης της ακρίβειας. Μιας πολιτικής που βρίσκει μιμητές στην υπόλοιπη Ευρώπη.
