Δεν υπάρχει άλλος τομέας στην ελληνική οικονομία που να βιώνει τέτοια «επανάσταση», όσο η αγορά ενέργειας.
Από τις αλλαγές στο ενεργειακό μείγμα που απανθρακοποείται μέχρι τα εργαλεία στήριξης των αγορών, όπως τα «πράσινα» διμερή συμβόλαια, το χρηματιστήριο, τις νέες αγορές ισχύος και εξισορρόπησης, την αποθήκευση, τις τεχνολογίες που ωριμάζουν, τίποτα δεν θυμίζει την εικόνα πριν από δύο χρόνια.
Αυτές οι αλλαγές γίνονται σε συμπυκνωμένο χρόνο και γι' αυτό και είναι τόσο σημαντικές, ενώ τόσο πολλές μαζεμένες, είχαν να συμβούν από την δεκαετία του 1950, με τον εξηλεκτρισμό της χώρας από την ΔΕΗ.
Την κοσμογονία αυτή επιχειρεί να ακτινογραφήσει στο αφιέρωμά του για την ενέργεια, το Liberal. Τις αντιλήψεις δεκαετιών για τα κρατικά μονοπώλια που ανατρέπονται, την «πράσινη» επανάσταση, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, τα πλωτά φωτοβολταϊκά και την αποθήκευση ενέργειας που μπαίνουν στο παιχνίδι, τα πολυζωνικά τιμολόγια που θα φέρουν οι έξυπνοι μετρητές.
Και είμαστε ακόμη στον 1ο χρόνο της πολύ ενδιαφέρουσας αυτής δεκαετίας. Αν θέλει κανείς να φανταστεί πως θα είναι το μέλλον, αρκεί να σκεφτεί ότι μέχρι τα τέλη του 2023 δεν θα έχει μείνει σε λειτουργία παρά μόνο μια λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ και στην θέση των παλιών ορυχείων θα φιγουράρουν mega- φωτοβολταϊκά.
Σε μια πενταετία από σήμερα, η διείσδυση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα έχει αυξηθεί, ενώ το πιθανότερο είναι ότι ως καταναλωτές θα μπορούμε να επιλέγουμε μεταξύ διαφορετικών ζωνών τιμολόγησης μέσα στο 24ωρο ανάλογα με τον πάροχο που έχουμε.
Και σταδιακά μέσα στην 10ετία, θα πάψουμε να αποτελούμε τον κλασικό πελάτη των εταιρειών ηλεκτρισμού.
Δεν θα χρειάζεται να μειώνουμε την κατανάλωση ρεύματος, προκειμένου να πληρώσουμε λιγότερα χρήματα στο τέλος της ημέρας. Η περίσσια ενέργεια θα αποθηκεύεται και θα πωλείται πίσω στο δίκτυο, με εργαλεία την πληροφορική, που κάνει τα ηλεκτρικά δίκτυα πιο έξυπνα και προσιτά.
Σαν εικόνα μοιάζει βγαλμένη από σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο χρονικά δεν απέχει και τόσο πολύ. Ήδη ο πλανήτης τρέχει και μάλιστα με φρενήρη ρυθμό, προς αυτή την κατεύθυνση.
Τα επόμενα χρόνια, όλα τα λεγόμενα “utilities”, δηλαδή εταιρείες όπως η ΔΕΗ, θα μετασχηματιστούν σε παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών. Θα δημιουργήσουν νέες υπηρεσίες και νέα προϊόντα, με πιο άμεσα ορατές αυτές για την ενεργειακή ανακαίνιση σπιτιών.
Σε αυτό το νέο τοπίο, η πώληση ρεύματος θα πάψει να αποτελεί πια «ένα κλασσικό προϊόν», καθώς θα φέρνει μικρό έως καθόλου κέρδος στις εταιρείες.
Η αιτία είναι ότι ο καταναλωτής του μέλλοντος θα μπορεί με διάφορους τρόπους (ο πιο απλός είναι τα οικιακά φωτοβολταϊκά) να παράγει τοπικά την δική του ενέργεια, να την ανταλλάσσει, και κυρίως να την αποθηκεύει, οπότε το περιθώριο κέρδους του παρόχου ολοένα και θα ελαχιστοποιείται.
Στην πράξη, η αγορά ηλεκτρισμού, θα ακολουθήσει, ένα παρόμοιο δρόμο με τις εταιρείες τηλεπικοινωνίας και το Skype.
Τα πρώτα χρόνια της έκρηξης των telecoms, τα περισσότερα έσοδα προέρχονταν από τα sms και τις υπηρεσίες επικοινωνίας. Σταδιακά αυτά άρχισαν να μειώνονται λόγω της εμφάνισης του skype, μετέπειτα του messenger και σήμερα πολλών free applications για επικοινωνία.
Αργά ή γρήγορα, οι εταιρείες αυτές αναζήτησαν εναλλακτικούς τρόπους νέων ροών εσόδων. Έτσι, θα συμβεί και με την ενεργειακή αγορά. Καλώς ήρθατε στο μέλλον.
