Το αμερικανικό FBI δημιούργησε δική του εταιρεία και δικό του token προκειμένου να παγιδεύσει διάφορους παράγοντες που χειραγωγούσαν την αγορά crypto. Τα ψηφιακά δίχτυα των πρακτόρων δεν άργησαν να πιάσουν τουλάχιστον 15 παραβατικά crypto ψάρια.
Είναι κοινό μυστικό πως ο κόσμος των κρυπτονομισμάτων κρύβει περισσότερους κινδύνους από τις παραδοσιακές επενδύσεις. Όχι τόσο λόγω της επικινδυνότητας των κρυπτονομισμάτων και των πολύ έντονων διακυμάνσεων που πολύ συχνά χαρακτηρίζουν τις κινήσεις τους. Ούτε λόγω του ότι αφθονούν οι περιπτώσεις κρυπτονομισμάτων, tokens και άλλων crypto προϊόντων που, κυριολεκτικά, υπάρχουν μόνο σαν ένα αστείο. Αυτά τα βρίσκουμε αρκετά συχνά και στις παραδοσιακές επενδύσεις, όχι βέβαια με την ίδια συχνότητα και αναλογία όπως στον κόσμο των crypto. Αυτό στο οποίο αναφερόμαστε όταν μιλάμε για κινδύνους είναι η παραβατικότητα διαφόρων παικτών της αγοράς.
Παρά το γεγονός πως η κρυπτοβιομηχανία έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό αυτό που διεθνώς αποκαλείται mainstream και πολύ μεγάλες διεθνείς επενδυτικές εταιρείες και τράπεζες συμμετέχουν πολύ ενεργά στην αγορά, η φύση αυτών των προϊόντων κάνει πιο εύκολη την παρουσία διαφόρων συναλλασσομένων με «κακούς σκοπούς». Οι περιπτώσεις όπως του Sam Bankman Fried της FTX, του terra και του luna και άλλων που είδαν τα φώτα της δημοσιότητας είναι γνωστές σε πάρα πολύ κόσμο. Αυτό που ίσως δεν είναι γνωστό σε όσους δεν ασχολούνται σε βάθος με αυτόν τον κόσμο των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, είναι πως μία από τις συνηθέστερες παγίδες για τους ανεπιτήδευτους επενδυτές είναι η χειραγώγηση των tokens και των υπόλοιπων ψηφιακών αξιών από ομάδες που θέλουν να δημιουργήσουν ψευδείς εντυπώσεις γύρω από το ενδιαφέρον που πραγματικά υπάρχει για αυτά.
Ο σκοπός αυτής της χειραγώγησης είναι να διευκολύνουν τους κατόχους πολύ μεγάλων ποσοτήτων από κάποια ψηφιακά προϊόντα έτσι ώστε να μπορέσουν να κάνουν αυτό που στις αγορές μετοχών λέμε: «να ξεφορτώσουν τα χαρτιά τους σε ανυποψίαστους επενδυτές και φιλόδοξους κερδοσκόπους». Στην περίπτωση μας βέβαια δε μιλάμε για χαρτιά αλλά η ουσία είναι πως ο τελικός σκοπός τους είναι το ξεφόρτωμα. Σύμφωνα με το Bloomberg, η πρακτική αυτή είναι πάρα πολύ διαδεδομένη. Μία έκθεση της Solidus Labs από το 2023, στην οποία αναφέρθηκε το διεθνές πρακτορείο, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως μόνο στα κρυπτονομίσματα που κινούνται στο οικοσύστημα Ethereum, οι ομάδες που επιδίδονται σε αυτή τη δραστηριότητα χειραγωγούν πάνω από 20.000 tokens και ο όγκος συναλλαγών σε αυτά τα tokens από το 2020 μέχρι το 2023 ξεπέρασε τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι αυτής της παραβατικής δραστηριότητας αλλά μας δίνει μία εικόνα για το πόσο διαδεδομένη είναι.
Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουν εδώ και καιρό οι εποπτικές αρχές, όπως και οι αρχές που διώκουν τα διαφόρων ειδών εγκλήματα. Μία από αυτές είναι το αμερικανικό FBI (Federal Bureau of Investigation), το οποίο οργάνωσε μία μυστική (τι άλλο θα μπορούσε να κάνει το FBΙ; ) αποστολή για να μπορέσει να ξεσκεπάσει κάποιους από τους πολλούς που ασχολούνται με αυτή την παράνομη δραστηριότητα. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το FBI μετά το πέρας της αποστολής, σκοπός της ήταν να ξεσκεπάσει όσους επιδίδονται σε πράξεις που έχουν ως μοναδικό στόχο την εμφάνιση μεγάλης συναλλακτικής δραστηριότητας η οποία θα παίξει τον ρόλο της παγίδας για την προσέλκυση των θυμάτων.
Η μέθοδος που επέλεξαν οι Αμερικανοί πράκτορες ήταν πολύ απλή: δημιούργησαν μία εταιρεία που παρουσιάστηκε στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων ως μία ακόμα ψηφιακή επιχείρηση που εξέδωσε το δικό της token. Η εταιρεία ονομάστηκε NexFundAI και αφού παρουσιάστηκε στις crypto αγορές περίμενε να εμφανιστούν οι ομάδες των «market makers» όπως εντελώς παραπλανητικά αυτοαποκαλούνται και να προσπαθήσουν να προσφέρουν τις «υπηρεσίες» τους στη NexFundAI. Στο έργο αυτό, οι μυστικοί πράκτορες είχαν τη βοήθεια στελεχών των αγορών crypto που ήταν μάρτυρες σε προηγούμενες περιπτώσεις εξαπάτησης επενδυτών. Αυτοί οι μάρτυρες βοήθησαν στο «στήσιμο» της NexFundAI και παρείχαν στο FBI πολύτιμη τεχνική βοήθεια. Όπως αποδείχθηκε, οι «market makers» δεν άργησαν καθόλου να εμφανιστούν και να προσπαθήσουν να πουλήσουν τις υπηρεσίες τους στη NexFundAI.
Σε αρκετές περιπτώσεις μιλάμε για πραγματικές παρουσιάσεις όπως γίνεται μεταξύ των κανονικών επιχειρήσεων. Στις παρουσιάσεις αυτές οι «market makers» υπόσχονταν να πετύχουν μεγάλη αύξηση της συναλλακτικής δραστηριότητας στο token της NexFundAI. Στην πραγματικότητα, αυτές οι ομάδες δεν έκρυβαν καθόλου τον παράνομο χαρακτήρα των δραστηριοτήτων τους, πιστεύοντας προφανώς πως δεν υπήρχε λόγος να φοβούνται. Κάποιες από αυτές τις ομάδες διαφημίζουν αυτές τις δραστηριότητες στις ιστοσελίδες τους χωρίς να προσπαθούν να κρύψουν την πραγματική τους φύση. Όπως αντιλαμβανόμαστε από το ρεπορτάζ του Bloomberg, με βάση τις ανακοινώσεις του FBI που εκδόθηκαν την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου, οι μυστικοί πράκτορες είχαν όλη την άνεση να καταγράψουν τη δραστηριότητα αυτών των ομάδων ή μονάδων και να έχουν αρκετά στοιχεία ώστε να μπορούν να τους απαγγείλουν κατηγορίες για διάφορα αδικήματα.
Η βασική κατηγορία αφορά στη συστηματική διενέργεια συναλλαγών χωρίς πραγματικό επενδυτικό χαρακτήρα αλλά απλώς και μόνο για τη δημιουργία ψευδών εντυπώσεων. Οι αμερικανικοί όροι που χρησιμοποιούνται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι «wash trades» και «sham trades». Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, στην παγίδα των αρχών έπεσαν 15 ψηφιακοί απατεώνες, σε ατομικό ή εταιρικό επίπεδο. Στο σχετικό άρθρο του Bloomberg αναφέρεται πως ανάμεσα σε αυτούς που διώκονται είναι οι εταιρείες ZM Quant, CLS Global, MyTrade και Gotbit.
Δεν ξέρουμε φυσικά τι θα γίνει και πως θα εξελιχθούν τα πράγματα από εδώ και μετά και αν οι κατηγορίες θα οδηγήσουν τις διωκόμενες εταιρείες στο δικαστήριο, αυτό πιθανώς να αργήσουμε αρκετά να το μάθουμε. Αυτό που καταλάβαμε όμως διαβάζοντας τα σχετικά ρεπορτάζ είναι πως κανείς δεν εξεπλάγη από τα νέα σχετικά με τη μυστική αποστολή του FBI και τους απατεώνες «market makers». Όπως ανέφερε στο Bloomberg ο Rich Rosenblum, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας GSR Markets, η οποία παρέχει υπηρεσίες κανονικού market making πάνω σε ψηφιακές αξίες και όντως παρέχει ρευστότητα στην αγορά διευκολύνοντας τις συναλλαγές, «μία πικρή αλήθεια είναι πως παρά τα μεγάλα βήματα προόδου που έχουν γίνει στις αγορές των crypto περιουσιακών στοιχείων, η χειραγώγηση της αγοράς εξακολουθεί να είναι πάρα πολύ συνηθισμένη».
Αυτό βέβαια δημιούργησε μία απορία στον Ryan Weeks που ήταν ο συντάκτης του σχετικού άρθρου του Bloomberg: αφού η πρακτική των wash trades και των sham trades με σκοπό τη χειραγώγηση της αγοράς είναι τόσο διαδομένη και γίνεται σε κοινή θέα, γιατί έπρεπε το FBI να οργανώσει ολόκληρη μυστική επιχείρηση και (προσθέτουμε εμείς) να συμμετάσχει και το ίδιο σε παράνομες πράξεις; Εύλογη μας φαίνεται η απορία αλλά δεν ξέρουμε τόσα πράγματα ώστε να μπορούμε να κρίνουμε τις ενέργειες των αρχών. Το μόνο που ξέρουμε, όπως και τόσοι άλλοι, είναι πως ο κόσμος των κρυπτονομισμάτων εξακολουθεί να θυμίζει ένα «ψηφιακό Φαρ Γουέστ».
