Αναφερθήκαμε τη Δευτέρα στη Γαλλία αναφορικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της, με έναν Προϋπολογισμό που δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας αναφορικά με την οικονομική ανάπτυξη.
Η Γερμανία, δε, βρίσκεται σε δυσχερέστερη θέση, καθώς τα fundamentals είναι ήδη στο «κόκκινο». Για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης υπάρχει ισχυρός κίνδυνος να ξαναγίνει ο «μεγάλος ασθενής» της Ευρώπης, όπως στις αρχές του 2000.
Το τρίπτυχο υψηλές τιμές ενέργειας, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και πιθανοί δασμοί για τις «βαριές» της βιομηχανίες είναι η τέλεια καταιγίδα, θα έλεγε κανείς.
Εν ολίγοις, η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην κρισιμότερη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας, τουλάχιστον από το 1991 και μετά, κινδυνεύει να βρεθεί με τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Ωστόσο, υπάρχει μια χαραμάδα ελπίδας και ένα παράθυρο ευκαιρίας.
Παρά τις αδυναμίες του Γάλλου προέδρου Μακρόν στη διαχείριση των εσωτερικών πολιτικών ισορροπιών και ενός εκλογικού σώματος με το οποίο ποτέ δεν απέκτησε την ταύτιση που είχε με τους πολίτες ένας Μιτεράν η ένας Ντε Γκωλ, ο κ. Μακρόν αποτελεί εκ των οραματιστών όσον αφορά τις δυνατότητες της ΕΕ.
Από ό,τι φαίνεται, και ο πιθανότερος νέος Καγκελάριος της Γερμανίας, ο κ. Μερτζ, φαίνεται να έχει αντιληφθεί και να ενστερνίζεται την αλλαγή των τάσεων εντός της ΕΕ.
Για τον δεύτερο, ειδικά, δεν αναφερόμαστε τόσο στο ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης ή στο αν για το στοίχημα της πράσινης μετάβασης πρέπει να επαναδιαπραγματευθούν οι στόχοι (ναι, πρέπει, αναφέρει και αυτό είναι και θέση της ελληνικής κυβέρνησης ειρήσθω εν παρόδω όπως την εξέφρασε ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης με την επιστολή στην Πρόεδρο της Κομισιόν για μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τους στόχους).
Αντιθέτως πιο σημαντικά (και για τους δύο) είναι:
- Η ταύτιση του με τον κ. Μακρόν αναφορικά με την ανάγκη για μια πιο σκληρή στάση της ΕΕ απέναντι στη Ρωσία σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
- H κριτική του απέναντι στην άνευ όρων διείσδυση της Κίνας στην Ευρώπη (με αφορμή τη συμφωνία Σόλτς για το λιμάνι του Αμβούργου) και η θέση του για μεγαλύτερο συντονισμό των ευρωπαϊκών χωρών απέναντι στο ζήτημα αυτό. Σημειώνεται πως ο κ. Μακρόν σε αυτό το πεδίο έχει ήδη αλλάξει στάση από τον Μάιο του 2024 (βλ. σχετική ανάλυση του IFRI - Institut français des relations internationales) και μετά.
- Η σκληρή κριτική απέναντι στις πολιτικές του προέδρου Τραμπ, ειδικά για το εμπόριο. Και εδώ ο κ. Μακρόν έδωσε ένα πρώτο στίγμα απευθυνόμενος την Κυριακή στον κ. Τραμπ και μάλιστα μέσω του CNN σε ζωντανή μετάδοση: Ο ίδιος δηλώνει «έτοιμος να αντιμετωπίσει τον Αμερικανό πρόεδρο στο θέμα αυτό», τονίζοντας πως οι ΗΠΑ «θα πρέπει να επικεντρωθούν στην Κίνα αντί της ΕΕ», αν τους απασχολεί τόσο πολύ το θέμα των δασμών και του εμπορικού ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Με άλλα λόγια, υπάρχει μια ισχυρή πιθανότητα η Ευρώπη, μετά και τις γερμανικές εκλογές, να είναι σε θέση να επαναφέρει σε κοινή πορεία τον γαλλο-γερμανικό άξονα (κάτι που δεν κατάφερε ποτέ υπό την καγκελαρία Σολτς) και να καθοδηγήσει πολιτικά την ΕΕ σε μια πιο συνεκτική και οριοθετημένη εμπορική και εξωτερική πολιτική, τομείς όπου η χώρα μας μπορεί να προσφέρει πολλά τόσο σε επίπεδο προτάσεων όσο και επί του πεδίου.
Αναφερόμαστε ειδικότερα στους τομείς:
- της κοινής αμυντικής συνεργασίας (που τουλάχιστον από τα τέλη του 2023 έχει αναγάγει σε μια εκ των δύο μεγάλων προτεραιοτήτων ο κ. Μητσοτάκης, μαζί με τον Πολωνό ομόλογό του κ. Ντόναλντ Τουσκ).
- της περαιτέρω διασύνδεσης των ενεργειακών δικτύων (grids) που είναι το άλλο θέμα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του Έλληνα Πρωθυπουργού και στο οποίο η Ελλάδα τόσο μέσω του GREGY (διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας - Ε.Ε.) όσο και μέσω του Saudi-Greek Interconnector μπορεί να καταστεί κόμβος όχι μόνο για την περιοχή αλλά για ολόκληρη την ΕΕ.
- της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων σπάνιων γαιών, ειδικά στη βόρεια Ελλάδα μέσω της φιλο-επενδυτικής πολιτικής που χαρακτηρίζει την κεντροδεξιά κυβερνητική πλειοψηφία στη χώρα αλλά και υδρογονανθράκων.
- της συστηματικότερη εκμετάλλευσης του δυναμικού της ΕΕ στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης (στη Σύνοδο της οποίας στο Παρίσι 10-11/2 συμμετέχει ο Έλληνας Πρωθυπουργός ως ένας από τους 100 επιλεγμένους προσκεκλημένους ηγέτες, επιστήμονες και επιχειρηματίες του προέδρου Μακρόν) αλλά και τα data centers. Η χώρα μας έδειξε τον δρόμο, από τις πρώτες μάλιστα, εν μέσω μάλιστα της κρίσης του COVID με τις συμφωνίες με «κολοσσούς» στον τομέα των data centers και τώρα ακολουθούν παρά πόδας και οι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης (βλ. στήλη της 10/2 για τη συμφωνία Γαλλίας – ΗΑΕ)
Είναι ώρα η Ευρώπη να αφυπνιστεί, να δημιουργήσει ένα όραμα γύρω από το οποίο όλες οι χώρες μπορούν να βρουν κοινό βηματισμό. Είναι η εξωτερική πολιτική; Είναι η εμπορική πολιτική; Είναι η ενεργειακή πολιτική; Είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη;
Η στήλη θεωρεί πως η ΕΕ έχει τις δυνατότητες και τα εχέγγυα να συντονιστεί και να δείξει τον δρόμο και στους τέσσερις τομείς, αρκεί οι πολίτες των κρατών-μελών να αντιληφθούν πως με ευχολόγια, με γενικεύσεις και με λαϊκισμούς άλλων δεκαετιών δεν παράγεται πολιτική, αλλά «θόρυβος», ο οποίος μας αποσπά από τους ευρύτερους και πιο σημαντικούς στόχους.
Άλλωστε – και ας πάρουμε εδώ το παράδειγμα της χώρας μας – αν η συνετή οικονομική πολιτική, η εξωστρέφεια στην ενεργειακή διπλωματία, η μείωση της φορολογίας προσώπων και εταιρειών και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών απέναντι στα μεγάλα προβλήματα που ταλανίζουν την ΕΕ δεν είναι «προοδευτική πολιτική» και πυξίδα για το πώς τα συμφέροντα των πολιτών μπορούν να προστατευθούν, τότε πραγματικά δεν ξέρω τι είναι.
