Κανείς, υποθέτω, δεν περιμένει να γίνουν όλα σε μια χρονιά. Θέλει όμως να μη σταματήσει η πρόοδος, προς το καλύτερο, εννοείται.
Αυτό είναι εφικτό. Σε τελευταία ανάλυση είναι το πιο σημαντικό. Όσο προχωρείς προς το καλύτερο, όσο πλησιάζεις τους στόχους σου, όσο μικραίνει η απόσταση από εκείνους που προπορεύονται, τόσο καλύτερα γίνονται τα πράγματα.
Παράδειγμα ο πληθωρισμός, που μας ταλαιπωρεί τα τελευταία τρία χρόνια. Δεν θα μειωθεί εντυπωσιακά. Ούτε άλλωστε είναι αυτός ο στόχος. Αν κινηθεί, μέσα στο ερχόμενο έτος, γύρω στο 2-3%, θα είμαστε ευχαριστημένοι.
Επομένως, το επίπεδο των τιμών δεν θα χαμηλώσει, με όσα δυσάρεστα σημαίνει αυτό για την επιμονή της ακρίβειας. Ίσως, σε κάποια προϊόντα, όπως το πολύτιμο ελαιόλαδο, θα δούμε φθηνότερες τιμές, αλλά στα περισσότερα οι τιμές δεν θα επιστρέψουν στα επίπεδα του 2021.
Το άλλο που δεν θα συμβεί είναι να πιάσουμε το 90% των ακαθάριστων αμοιβών που διαθέτει μια οικογένεια, όταν η Ευρώπη βρίσκεται ήδη στο 111%. Θα αρκεστούμε να κάνουμε ένα μεγάλο βήμα προς το καλύτερο.
Είναι όμως ασφαλές, τουλάχιστον αυτό, ότι το μέσο επίπεδο των απολαβών των μισθωτών θα επιστρέψει, στη διάρκεια του 2025, εκεί που βρισκόταν προτού μπούμε στη μεγάλη δημοσιονομική κρίση. Θα λείπει επομένως, όχι το τμήμα των εισοδημάτων που χάθηκαν λόγω της κρίσης του 2010-2014, αλλά όσα χάσαμε μεταξύ 2015-2019, όταν οι άλλοι έτρεχαν ταχύτερα από εμάς.
Το άλλο που δεν θα συμβεί, είναι η μαζική είσοδος στην εργασία όσων παραμένουν αποκομμένοι από αυτήν. Ένα μεγάλο μερίδιο των γυναικών (20 εκατοστιαίες μονάδες κάτω από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό) και, ακόμη πιο λυπηρό, νέων ανθρώπων θα παραμείνουν και το 2025 μακριά από κάποιο οργανωμένο εργασιακό περιβάλλον.
Η Ελλάδα έχει τη χειρότερη επίδοση στο ποσοστό των νέων που δεν εργάζονται, δεν σπουδάζουν και δεν παρακολουθούν κάποιο πρόγραμμα βελτίωσης των ικανοτήτων τους: Πάνω από 16%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 11%. Απαράδεκτο, αλλά πραγματικό. Το αποτέλεσμα είναι ότι το 2025 θα συνεχίσουμε να υστερούμε στο μέσο επίπεδο απασχολουμένων, κατά περίπου 6-8 εκατοστιαίες μονάδες έναντι της Ένωσης.
Σημειώνω αυτά, μεταξύ άλλων που δεν θα καταφέρουμε, επειδή εξηγούν αυτό που δυστυχώς αφαιρούν από τον δημόσιο διάλογο όσοι κατεβάζουν το επίπεδο επικοινωνίας μεταξύ μας. Δείχνουν την κακή επίδοση της «αγοραστικής δύναμης» ενώ είτε αγνοούν, είτε αδιαφορούν για τα όσα δυσάρεστα κρύβονται πίσω από τους αριθμούς.
Τελικά, αυτό που σίγουρα δεν θα αλλάξει στη διάρκεια του νέου έτους είναι όσα εμποδίζουν τη χώρα να ανεβάσει και στροφές και επίπεδο. Κάτι πρέπει να κάνουμε γι' αυτό.
