Από τώρα προετοιμάζονται διεθνείς οργανισμοί και κεντρικές τράπεζες για την επόμενη ημέρα της πανδημίας, θέλοντας να προλάβουν το σοκ της πολύ δύσκολης επιστροφής στην προ covid-19 κανονικότητα. Πολύς λόγος γίνεται για το μέγεθος της καταστροφής, για τις πραγματικές οικονομικές επιπτώσεις που θα έχει η πανδημία, τις οποίες σήμερα δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε γιατί επισκιάζονται από τα πρωτοφανή μέτρα στήριξης που εφαρμόζονται σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Τις τελευταίες μέρες είδαν το φως της δημοσιότητας δύο εκθέσεις για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και συνολικά για την οικονομία, από τα νοικοκυριά έως ολόκληρα κράτη. Η μία έκθεση ήταν του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και η άλλη της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας. Και στις δύο εκθέσεις είναι έντονες οι αναφορές στα επιχειρηματικά συντρίμμια που θα αποκαλυφθούν όταν… καταλαγιάσει η σκόνη.
Είναι ενδιαφέρον ότι η Bundesbank προβλέπει αύξηση των χρεοκοπιών κατά 35% στη Γερμανία και μάλιστα μέσα στους επόμενους μήνες, ήτοι στο α’ τρίμηνο του 2021, τονίζοντας παράλληλα ότι τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ χειρότερα αν επιδεινωθεί το κλίμα εξαιτίας του νέου κύματος της πανδημίας. Τα πάντα καλύπτονται από ένα πέπλο υψηλής αβεβαιότητας λόγω της σφοδρότητας και της πρωτοφανούς φύσης της κρίσης, σημειώνει. Τα οικονομικά προβλήματα των επιχειρήσεων θα γίνονται ολοένα πιο εμφανή και στις τράπεζες όσο θα συνεχίζεται η κρίση, τονίζει η Bundesbank, προσθέτοντας ότι τα επιχειρηματικά λουκέτα θα αυξηθούν.
Το ΔΝΤ, από την πλευρά του, κάνει λόγο για ένα μεγάλο κύμα χρεοκοπιών το οποίο μέχρι στιγμής έχει αποφευχθεί λόγω της αστείρευτης ρευστότητας που διοχετεύεται στο σύστημα. Προσθέτει δε, ότι μόλις περάσει η πανδημία και αποσυρθούν τα μέτρα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να πάρουν δύσκολες αποφάσεις γιατί θα είναι υπερχρεωμένες, ενώ πολλές εξ αυτών μπήκαν ήδη υπερχρεωμένες στην τρέχουσα κρίση. «Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος χρεοκοπίας έχει μετατεθεί για το μέλλον και όταν επανέλθουν οι πιέσεις στη ρευστότητα, θα προκαλέσουν χρεοκοπίες, ιδιαίτερα στην περίπτωση που η ανάκαμψη καθυστερεί», σημειώνει το Ταμείο.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν πρόσβαση στις αγορές έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να σωθούν, εκτός και οι κεντρικές τράπεζες τραβήξουν απότομα το… χαλί της ρευστότητας κάτω από τα πόδια τους. Οι μικρομεσαίες είναι οι πιο ευάλωτες γιατί διαθέτουν – όσες διαθέτουν - μικρότερα κεφαλαιακά μαξιλάρια και έχουν πολύ λιγότερες επιλογές. Επίσης οι μικρομεσαίες πλήττονται από τον covid-19 γιατί μεγάλος όγκος είναι σε κλάδους που έχουν υποστεί τεράστια καταστροφή όπως ο τουρισμός, η ψυχαγωγία, η εστίαση. Ιδιαίτερα στην Ευρώπη, οι ΜμΕ ευθύνονται για πάνω από το 50% του ΑΕΠ και περίπου το 66% της απασχόλησης, με αποτέλεσμα τα προβλήματα τους να έχουν άμεσο μακροοικονομικό αντίκτυπο.
Τι θα συμβεί αν καθυστερήσει η ανάκαμψη (αν δούμε δηλαδή νέα lockdown); Το ΔΝΤ καλεί τις κυβερνήσεις να είναι έτοιμες να ενισχύσουν τη στήριξη της ρευστότητας αλλά αυτή τη φορά πιο στοχευμένα. Που συνεπάγεται ότι οι δημοσιονομικοί πόροι θα πρέπει να κατευθυνθούν σε βιώσιμες επιχειρήσεις και τα κριτήρια να αυστηροποιηθούν. Έτσι θα περιοριστεί η εκτίναξη του χρέους και θα διευκολυνθεί η ανακατανομή των πόρων μετά την πανδημία.
Το ΔΝΤ προτείνει:
- Τα μορατόρια στα δάνεια να συνεχιστούν μόνο αν είναι απαραίτητο για να αποφευχθεί ένα ντόμινο χρεοκοπιών εξαιτίας των νέων lockdown
-Οι κεντρικές τράπεζες να προχωρήσουν σε περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να επεκτείνει κ αι να αυξήσει το QE.
- Για να αποσοβηθεί ο συστημικός κίνδυνος που προκύπτει από τις εταιρικές χρεοκοπίες οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προχωρήσουν σε φοροελαφρύνσεις προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Επίσης οι κυβερνήσεις να ενισχύσουν τη στήριξη προς τις βιώσιμες επιχειρήσεις.
