Ως μια εξέλιξη - «καρμπόν» με την αντίστοιχη υπογραφή του παράνομου τουρκολιβυκού Μνημονίου του 2019 χαρακτηρίζει ο Λάζαρος Καμπουρίδης τις κινήσεις Τουρκίας - Συρίας για την οριοθέτηση κοινής ΑΟΖ.
Σε συνέντευξή του στο Liberal και τον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο, ο αντιστράτηγος ε.α. και συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου «Defense & Foreign Affairs», υπογραμμίζει ότι οι κινήσεις της Άγκυρας πλήττουν ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και θέτουν εμπόδια στην υλοποίηση ενεργειακών projects στην Ανατ. Μεσόγειο.
Παράλληλα, τονίζει ότι Ελλάδα και Ισραήλ θα πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, να προωθήσουν όλα εκείνα τα ζητήματα, όπως αυτό του East Med, για να ενισχύσουν την περαιτέρω συνεργασία τους σε αμυντικό και ενεργειακό επίπεδο, ώστε να ανατρέψουν τους παράνομους σχεδιασμούς της Τουρκίας.
Τι σηματοδοτούν για τις εξελίξεις σε Μέση Ανατολή και Νοτιοανατολική Μεσόγειο οι προχωρημένες συζητήσεις Τουρκίας – Συρίας για τη οριοθέτηση νέας κοινής ΑΟΖ;
Προκειμένου να αντιληφθούμε, κύριε Παναγόπουλε, τι σημαίνουν οι εξελίξεις αυτές, θα πρέπει να γυρίσουμε το χρόνο πίσω. Η Τουρκία πριν από περίπου δύο χρόνια, διά του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανακοίνωσε το νέο σχέδιο υπό τον τίτλο «Αιώνας της Τουρκίας». Επί της ουσίας, το εν λόγω σχέδιο αποσκοπεί στη δημιουργία μίας πολιτικής, οικονομικής, αμυντικής και ενεργειακής Ένωσης των τουρκόφωνων δημοκρατιών της Κεντρικής Ασίας. Σε αυτή την Ένωση η Τουρκία θα καταστεί ένας κόμβος, απ’ όπου θα διέρχονται όλοι οι εμπορικοί και ενεργειακοί διάδρομοι από την Κεντρική Ασία αλλά και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη.
Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, όπως επίσης και ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε η ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, με την ανοιχτή στήριξη της Τουρκίας στην οργάνωση Hayat Tahrir al Sham (HTS) και στον Εθνικό Συριακό Στρατό, δηλαδή στους αντιπολιτευόμενους του Άσαντ, έδειξε καθαρά ότι η Τουρκία υποδαυλίζει ανατροπές καθεστώτων στην περιοχή. Ο στόχος της Άγκυρας είναι προφανής: Θέλει να δημιουργήσει κράτη - «δορυφόρους», τα οποία θα έχουν ως σημείο αναφοράς την Τουρκία, θα είναι υποχείριά της, με σκοπό η Τουρκία να υλοποιήσει το σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας».
Μιας και αναφερόμαστε, ακριβώς, στο νέο καθεστώς της Δαμασκού, ήδη τα τουρκικά ΜΜΕ πανηγυρίζουν τις εξελίξεις γύρω από τη Συρία. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι σύσσωμη η μεταβατική κυβέρνηση στη Δαμασκού, είναι όλοι τους άνθρωποι της Τουρκίας, που είτε σπούδασαν εκεί είτε υπόκεινται στην άμεση επιρροή της Άγκυρας.
Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο που δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε είναι ότι η Τουρκία θα αναλάβει κεντρικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Συρίας, ενώ σκοπεύει να δημιουργήσει και νέες στρατιωτικές βάσεις εντός της συριακής επικράτειας.
Μετά και τη συγκεκριμένη εξέλιξη και με δεδομένες τις προχωρημένες συζητήσεις Τουρκίας – Συρίας, θα ακολουθήσει, όπως φαίνεται, και η υπογραφή συμφωνίας ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι εκείνος που αποκάλυψε το συγκεκριμένο σχεδιασμό της Άγκυρας ήταν ο θεωρητικός του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», ο υποναύαρχος εν αποστρατεία Τζιχάτ Γιαϊτζί. Ο Γιαϊτζί την Κυριακή (22/12) σε τηλεοπτική εκπομπή τουρκικού καναλιού αναφέρθηκε, μάλιστα, και στους περαιτέρω σχεδιασμούς της Άγκυρας για την υπογραφή ΑΟΖ – μελλοντικά – με τον Λίβανο, αλλά και με το Παλαιστινιακό Κράτος, όταν και όποτε αυτό ιδρυθεί.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Τούρκο υποναύαρχο, ο οποίος φαίνεται ότι λειτουργεί ως «λαγός» στις μεθοδεύσεις της Άγκυρας στην περιοχή, ο κύριος στόχος της Τουρκίας είναι να αποκλειστούν ενεργειακά η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία από την ενεργειακή «πίτα» της Ανατολικής Μεσογείου.
Μήπως αυτή συμφωνία ΑΟΖ ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία είναι μια επανάληψη των όσων είχαν συμβεί το 2019 με την υπογραφή του τουρκολιβυκού Μνημονίου; Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Θα λέγαμε ότι αυτό που έγινε στη Συρία είναι μία «καρμπόν» περίπτωση με τις αντίστοιχες εξελίξεις στη Λιβύη πριν από πέντε χρόνια. Υπενθυμίζεται πως τότε, η Τουρκία είχε υποστηρίξει μία μεταβατική κυβέρνηση. Εκμεταλλεύτηκε τον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη. Προχώρησε σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Τρίπολης, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν τις δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ και προχώρησε στην υπογραφή του τουρκολιβυκού Μνημονίου τον Νοέμβριο του 2019.
Κι ερχόμαστε στη Συρία. Εδώ, λοιπόν, η Τουρκία υποστήριξε φανερά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, το οποίο δεν βόλευε τους σχεδιασμούς της Άγκυρας. Το νέο καθεστώς που τοποθετήθηκε, είναι τουρκοκινούμενο και ήταν αυτή ακριβώς η εξέλιξη που μας έφερε στο σημερινό ζήτημα της υπογραφής συμφωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες, για την οριοθέτηση νέας κοινής ΑΟΖ.
Η οποία συμφωνία, κύριε Καμπουρίδη, αμφισβητεί ανοικτά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου;
Ασφαλώς! Το αφήγημα, σε αυτή την περίπτωση, είναι η νέα τουρκοσυριακή ΑΟΖ να προσδώσει 12,5% περισσότερη θαλάσσια περιοχή στη Συρία, έναντι μιας πιθανής αντίστοιχης συμφωνίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Κύπρο και τη Συρία.
Εάν υλοποιηθεί κάτι τέτοιο, συνιστά μια απολύτως αρνητική εξέλιξη και έρχεται ως καθαρή αντιγραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου, όπως προαναφέραμε.
Πώς επηρεάζονται έργα όπως το GREGY (σ.σ. η ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου), αλλά και το ζήτημα με τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου, δεδομένου ότι σύμφωνα με το TGRT Haber, η Άγκυρα θα προχωρήσει σε συνομιλίες και με το Κάιρο;
Θα πρέπει να σας θυμίσω σε αυτό το σημείο, ότι ο νυν πρόεδρος της Αίγυπτου, ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι ,ήταν εκείνος που ανέτρεψε τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους», δηλαδή το καθεστώς του Μοχάμεντ Μόρσι στην Αίγυπτο, ο οποίος ήταν άνθρωπος του Ερντογάν.
Σε κάθε περίπτωση, η αποκατάσταση των σχέσεων Άγκυρας – Καΐρου, στο πλαίσιο της οποίας υπογράφηκαν συμφωνίες για κοινά έργα στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας αλλά και της ενέργειας, αποσκοπεί σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό και στην υπογραφή ΑΟΖ ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία, με σκοπό να ανατρέψει τους σχεδιασμούς που έχουν δημιουργήσει Ελλάδα και Κύπρος με χώρες της ευρύτερης περιοχής που έχουν σχέση καθαρά με θέματα ενέργειας.
Οι κινήσεις αυτές υποδηλώνουν μια μεθόδευση από πλευράς της Τουρκίας. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι αποτελεί μια πολύ αρνητική εξέλιξη, σε περίπτωση που όλα τα παραπάνω υλοποιηθούν από την Άγκυρα.
Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται, μετά και τις τελευταίες αυτές εξελίξεις στη Μ. Ανατολή η στάση της Ελλάδας και αντίστοιχα του Ισραήλ;
Ελλάδα και Ισραήλ θα πρέπει να εκμεταλλευθούν την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ από τις 20 Ιανουαρίου και μετά. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αγωγός East Med ενθαρρύνθηκε και στηρίχθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του Τραμπ, αλλά και από τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι τόσο η Αθήνα όσο και το Τελ Αβίβ, μιας και θίγονται τα συμφέροντά τους από τους σχεδιασμούς της Άγκυρας, να προωθήσουν όλα εκείνα τα ζητήματα, όπως αυτό του East Med, για να ενισχύσουν την περαιτέρω συνεργασία τους, όχι μόνο σε θέματα άμυνας αλλά και ενέργειας. Με αυτό τον τρόπο, εκτιμώ πως ανατρέψουν τα σχέδια της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
