Στο 7,5% εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Μάρτιο -σε ετήσια βάση- ήτοι σε νέο υψηλό επίπεδο - ρεκόρ από το 5,9% του Φεβρουαρίου. Στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τον Μάρτιο ανήλθε στο 8,9% παραμένοντας σε υψηλά 27 ετών (7,9% το 1995) και προσεγγίζοντας ολοένα και περισσότερο το ρεκόρ του 1994 (10,7%).
Αλλά και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ήδη από τον Φεβρουάριο ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στις ΗΠΑ είναι 7,9% ήτοι έχει προσεγγίσει τα επίπεδα προ 40ετίας και τα ωρομίσθια είναι 5,6% ψηλότερα από ό,τι πριν ένα χρόνο.
Βέβαια στην Αμερική ο υψηλός πληθωρισμός δεν οφείλεται μόνο στην αύξηση του κόστους των πρώτων υλών και της ενέργειας, όπως κυρίως συμβαίνει στην Ευρώπη και η αγορά εργασίας βρίσκεται σε τελείως διαφορετική φάση. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σχεδόν διπλάσιες θέσεις εργασίας σε σχέση με τους άνεργους. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 70 ετών.
Η αλήθεια είναι ότι το 2021 η ισχυρή επανεκκίνηση της οικονομίας μετά τα lockdowns λόγω της Covid-19 είχε ήδη αποκαλύψει τις αναντιστοιχίες στην προσφορά και τη ζήτηση ενέργειας. Το πρόβλημα όμως πήρε τεράστιες διαστάσεις εξαιτίας των γνωστών προβλημάτων που προέκυψαν μετά τις κυρώσεις της Δύσης προς τη Ρωσία, με αποτέλεσμα την εκτόξευση των τιμών φυσικού αερίου και πετρελαίου και εν τέλει της ηλεκτρικής ενέργειας, πολλών μεταλλευμάτων, λιπασμάτων, ελαίων και τροφίμων.
Κυρώσεις κυρώσεις κυρώσεις
Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη ανακοίνωσαν αυτή την εβδομάδα νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας. Το αμερικανικό Κογκρέσο ανακάλεσε το εμπορικό καθεστώς της Ρωσίας και απαγορεύει πλέον τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Επίσης τερμάτισε όλες τις νέες επενδύσεις στη χώρα ενώ ανακοινώθηκε ότι δεν θα διεκπεραιώνεται οποιαδήποτε πληρωμή σε δολάρια από ρωσικούς κυβερνητικούς λογαριασμούς σε αμερικανικούς χρηματοπιστωτικούς θεσμούς για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους της Ρωσίας.
Τα μέλη της Ομάδας των Επτά (G7) καταδίκασαν τις φρικαλεότητες των ρωσικών στρατευμάτων, ενώ ο ΟΗΕ απέβαλε τη Ρωσία από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Την ίδια στιγμή οι ηγέτες του NATO εξετάζουν νέες αποστολές όπλων στην Ουκρανία.
Η Ε.Ε από την πλευρά της ανακοίνωσε ότι απαγορεύει πλέον την αγορά, εισαγωγή ή μεταφορά άνθρακα και άλλων στερεών ορυκτών καυσίμων, καθώς και την απαγόρευση της πρόσβασης στα ευρωπαϊκά λιμάνια σε πλοία με ρωσική σημαία.
Όχι μόνο λοιπόν δεν είχαμε πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αλλά εντάθηκαν οι σχέσεις Δύσης –Ρωσίας σε επικίνδυνο βαθμό, κάτι που υποδεικνύει ότι το ράλι των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τον πληθωρισμό.
Η πληθωριστική διαδικασία των νέων εφοδιαστικών αλυσίδων
Τον τελευταίο μήνα έχει γίνει σχεδόν κλισέ της στήλης η φράση: « Η μετατόπιση των εφοδιαστικών αλυσίδων είναι μια εγγενής πληθωριστική διαδικασία».
Η Ευρώπη πλέον δεν θα εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία αλλά θα μεταφέρει LNG από τις ΗΠΑ, από τον Περσικό Κόλπο, κ.α ενώ θα εντατικοποιήσει τα έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας, πράσινου υδρογόνου, αποθήκευσης ενέργειας, υπεράκτιων αιολικών κ.ο.κ. Υπόψιν ότι και για την πράσινη μετάβαση, πολλές πρώτες ύλες όπως ο χάλυβας, το λίθιο, ο χαλκός κ.α η Ευρώπη θα πρέπει να τις προμηθεύεται ως έναν πολύ μεγάλο βαθμό από πολύ πιο μακρινούς πλέον εμπορικούς εταίρους.
Αλλά και η Ρωσία δεν θα εξάγει πλέον στις ευρωπαϊκές χώρες προς τις οποίες υπάρχει δίκτυο αγωγών, αλλά θα πρέπει να δημιουργήσει καινούργιες διαδρομές χιλιάδων χιλιομέτρων προκειμένου να εξάγει στην Κίνα.
Όλα αυτά έχουν κόστος και απαιτούν επενδύσεις. Η εποχή λοιπόν που η μεγαλύτερη επένδυση για πολλές εταιρείες με ταμειακά διαθέσιμα ήταν οι αγορές ιδίων και τα υψηλότατα μερίσματα ανήκει πια στο παρελθόν.
Ενδεικτική της τάσης αυτής ήταν η τελευταία σύσταση του Προέδρου των ΗΠΑ στις εταιρείες του πετρελαϊκού κλάδου: «Δεν είναι περίοδος να κάθεται κανείς άπραγος επάνω σε κέρδη-ρεκόρ ή να πληρώνει μερίσματα στους επενδυτές, αλλά ώρα για αύξηση της παραγωγής».
Ο παράγων Κίνα
Κανείς δεν ασχολείται ιδιαίτερα με το γεγονός ότι η Κίνα έχει θέσει αυστηρό lockdown σε 26 εκατ. κατοίκους στη Σαγκάη αλλά και σε όσες πόλεις αναφέρουν κρούσματα, καθώς η χώρα διατηρεί την τακτική «μηδενικής ανοχής στη Covid 19». (σ.σ: Υπάρχουν φορές που η στήλη «προβληματίζεται» με την επιμονή αυτή).
Αυτά όμως δεν είναι καλά νέα για την παγκόσμια ανάπτυξη. Τα lockdown θα διαταράξουν για άλλη μια φορά τις εφοδιαστικές αλυσίδες και κατ’ επέκταση το παγκόσμιο εμπόριο, τη στιγμή μάλιστα που ακόμα δεν έχει αποκαταστήσει τους ρυθμούς του από τα προηγούμενα κύματα της πανδημίας.
Στη Σαγκάη εκατοντάδες πλοία περιμένουν να φορτώσουν ή να εκφορτώσουν και σύμφωνα με την Goldman Sachs αυτό μπορεί να πλήξει την παραγωγή της Κίνας κατά 7,1%, στην περίπτωση πάντα που επαναληφθεί η προηγούμενη σχέση μεταξύ των περιορισμών και του ΑΕΠ.
Νέα μέτρα και σταθμά στις αγορές
Κανείς δεν ασχολείται ιδιαίτερα με το γεγονός ότι η Κίνα έχει θέσει αυστηρό lockdown σε 26 εκατ. κατοίκους στη Σαγκάη αλλά και σε όσες πόλεις αναφέρουν κρούσματα, καθώς η χώρα διατηρεί την τακτική «μηδενικής ανοχής στη Covid 19». (σ.σ: Υπάρχουν φορές που η στήλη «προβληματίζεται» με την επιμονή αυτή ).
Αυτά όμως δεν είναι καλά νέα για την παγκόσμια ανάπτυξη. Τα lockdown θα διαταράξουν για άλλη μια φορά τις εφοδιαστικές αλυσίδες και κατ’ επέκταση το παγκόσμιο εμπόριο, τη στιγμή μάλιστα που ακόμα δεν έχει αποκαταστήσει τους ρυθμούς του από τα προηγούμενα κύματα της πανδημίας.
Στη Σαγκάη εκατοντάδες πλοία περιμένουν να φορτώσουν ή να εκφορτώσουν και σύμφωνα με την Goldman Sachs αυτό μπορεί να πλήξει την παραγωγή της Κίνας κατά 7,1%, στην περίπτωση πάντα που επαναληφθεί η προηγούμενη σχέση μεταξύ των περιορισμών και του ΑΕΠ.
Νέα μέτρα και σταθμά στις αγορές
Οι εξελίξεις όσον αφορά τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο θα κρίνουν τη διάρκεια των κυρώσεων και πιθανά ισχυρότερα σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό. Οι τιμές της ενέργειας με τη σειρά τους έχουν ειδικό βάρος για την ανάπτυξη και εως εκ τούτου συμμετέχουν στο κοκτέιλ των βασικών καταλυτών για την πορεία των αγορών.
Ο κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού είναι πλέον ορατός και οι Κεντρικές τράπεζες ετοιμάζονται για αύξηση επιτοκίων και συρρίκνωση του ισολογισμού τους.
Η ΕΚΤ αναμένεται να ολοκληρώσει τις αγορές ομολόγων τον Ιούλιο, ώστε να πραγματοποιήσει την πρώτη αύξηση των επιτοκίων της μετά από 10 χρόνια τον Δεκέμβριο, όπως εκτιμούν οι αναλυτές. Υπόψιν ότι σύμφωνα με τα πρακτικά της ΕΚΤ, σημαντικός αριθμός μελών υποστήριξε την ανάγκη για ταχύτερο ρυθμό ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού. Παράλληλα, ορισμένα μέλη της ΕΚΤ δήλωσαν ότι θα επιθυμούσαν σαφή προσδιορισμό της ολοκλήρωσης του τακτικού προγράμματος APP το καλοκαίρι, ώστε να αυξηθούν τα επιτόκια στο γ΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Η Fed δεν αποκλείεται να προχωρήσει τους επόμενους μήνες σε επτά αυξήσεις επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης κάθε φορά, ενώ την ίδια στιγμή θα συρρικνώνει τον ισολογισμό της κατά 95 δισ. δολ. το μήνα. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Προέδρου της Fed St. Louis (J. Bullard) ότι το επιτόκιο αναφοράς θα πρέπει να ανέλθει στο 3,00%-3,25% στο β΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Οι κυβερνήσεις με τη σειρά τους ετοιμάζονται για νέα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, ενώ ετοιμάζονται σχέδια τόσο για ταχύτατη πράσινη μετάβαση και νέες εφοδιαστικές αλυσίδες, όσο και για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον οι αναλυτές διεθνώς μειώνουν τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη και αυξάνουν τις προβλέψεις τους για τον πληθωρισμό, ενώ δεν αποκλείουν κάποιες οικονομίες να υποστούν ύφεση, όχι απαρραίτητα την ίδια χρονική περίοδο.
Σε αυτό το περιβάλλον και εν μέσω αρνητικών πραγματικών αποδόσεων των ομολόγων, εκ των πραγμάτων οι ανεπτυγμένες αγορές και κυρίως οι ΗΠΑ κερδίζουν πόντους. Βλέπετε το παγκόσμιο ενεργειακό σοκ θα χτυπήσει τα εταιρικά κέρδη παγκοσμίως, η Ευρώπη όμως θα πληρώσει το πιο βαρύ τίμημα, καθώς είναι αυτή που εξαρτάται περισσότερο από όλους ενεργειακά από τη Ρωσία. Η ενίσχυση του δολαρίου επίσης θα χτυπήσει ιδιαίτερα τις αναπτυσσόμενες οικονομίες με υψηλό δανεισμό σε δολάριο, ενώ θα πρέπει να προσθέσουμε τον παράγοντα της επισιτιστικής κρίσης που θα πλήξει ένα μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Οι ΗΠΑ από την άλλη, είναι σε καλύτερη θέση, καθώς έχουν μικρότερη ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία και μεγαλύτερο «μαξιλάρι» ανάπτυξης, ενώ καλούνται να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος του ρωσικού κενού στις αγορές ενέργειας. Γι’αυτό άλλωστε βλέπουμε ήδη μεγάλη διαφοροποίηση ως προς την επενδυτική ψυχολογία απέναντι στη Wall Street σε σχέση με την Ευρώπη αλλά και με τις υπόλοιπες αγορές.
Όμως ακόμα και στην αγορά των ΗΠΑ που αυτή τη στιγμή φαίνεται να έχει μεγαλύτερες αντοχές, καλό θα είναι να γίνει προσεκτική κλαδική και εταιρική διαλογή, με ιδιαίτερη επαγρύπνηση όσον αφορά την έκθεση στις εφοδιαστικές αλυσίδες που πλήττονται τόσο από τον ρωσοουκρανικό πόλεμο όσο και από το νέο κύμα της πανδημίας στην Κίνα, τα επίπεδα της μόχλευσης και τη δυνατότητα διατήρησης αξιοπρεπών περιθωρίων κέρδους.
Δείτε για παράδειγμα στις πτωτικές συνεδριάσεις ποιοι κλάδοι δείχνουν καλή συμπεριφορά. Ο κλάδος των μετοχών υγείας και ο ενεργειακός δείχνουν ιδιαίτερη αντοχή όπως και ο αμυντικός κλάδος μετά την απόφαση της Δύσης για αύξηση των εξοπλισμών και ένα μέρος του ναυτιλιακού κλάδου λόγω των νέων αναγκών για τον εφοδιασμό της Ευρώπης με LNG. Επίσης χαρακτηριστική είναι η χρηματιστηριακή συμπεριφορά παραγωγών πρώτων υλών-εκτός ρωσικού ή ουκρανικού εδάφους - όπως είναι το λίθιο, το ουράνιο, ο χαλκός, το παλλάδιο κ.α.
Συνήθως τις μεγαλύτερες απώλειες σημειώνουν οι εταιρείες της κοινής ωφέλειας, ενώ και ο κλάδος της τεχνολογίας απαιτεί σωστή «διαλογή», καθώς πολλές μετοχές ανάπτυξης με υψηλή μόχλευση θα συναλλάσσονται πλέον σε ένα περιβάλλον ανοδικών επιτοκίων και πιο «εύθραυστης» επενδυτικής ψυχολογίας. Αντίθετα μετοχές υψηλής- και κάποιες μεσαίας -κεφαλοποίησης σε κλάδους όπως εκείνοι της κυβερνοασφάλειας, της διαχείρισης των big data, 5G κ.ο.κ θα επιδείξουν μεγαλύτερες αντοχές.
Καθώς η Wall Street «προσαρμόζεται» στην αλλαγή του τόνου από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προς μια πιο επιθετική πολιτική για την καταπολέμηση του πληθωρισμού- αναμένονται ακόμα και αυξήσεις επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης σε μελλοντικές συνεδριάσεις- οι αποδόσεις των ομολόγων κινούνται ολοένα και υψηλότερα. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έφτασε σε νέο υψηλό τριετίας την Παρασκευή, ανεβαίνοντας πάνω από το 2,7%. (σ.σ: ξεκινήσαμε τη χρονιά στο 1,63%).
Βέβαια όπως είχαμε αναφέρει και στην αρχή της χρονιάς μια άτσαλα επιθετική σύσφιξη θα έχει υπερβολικά υψηλό κόστος για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Εκ των πραγμάτων λοιπόν οι αυξήσεις επιτοκίων πρέπει να έχουν ένα μέτρο και θα πρέπει όλοι μας πλέον να κατανοήσουμε ότι οι Κεντρικές Τράπεζες σιγά σιγά θα αρχίσουν να χάνουν ένα μέρος της επιρροής τους στη διαμόρφωση των μακροοικονομικών αποτελεσμάτων. Κατά έναν τρόπο αυτό θα είναι το τίμημα που δεν μπήκε έγκαιρα το φρένο στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και στην πολιτική των μηδενικών επιτοκίων.
Η σκυτάλη νομοτελειακά θα περάσει στη δημοσιονομική στήριξη ειδικά μετά τις νέες ανάγκες που δημιούργησε ο πόλεμος για επίτευξη ενεργειακής ασφάλειας και αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες έχουν επιδεινωθεί λόγω της ρωσοουκρανικής σύγκρουσης, το συμπέρασμα της επενδυτικής μας στρατηγικής για το 2022 παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο: Συνοψίζοντας, καθώς θα μειώνονται από τις Κεντρικές Τράπεζες οι μηνιαίες αγορές ομολόγων, οι αποδόσεις μπορεί να αυξηθούν. Οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν φροντίσει να διαθέτουν ρευστότητα ώστε να τιμήσουν τα ενδιαφέροντα σημεία εισόδου που θα δημιουργηθούν, παραμένοντας ειδικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 ιδιαίτερα επιλεκτικοί όσον αφορά την επιλογή των εκδοτών.
(σ.σ: περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
