Πολλά έχουν γραφτεί για το δημοσιονομικό πρόγραμμα των 1,9 τρισ. δολαρίων του προέδρου Μπάιντεν, ειδικά μετά την πρόσφατη άνοδο των αποδόσεων στο αμερικανικό Treasury.
Το κέντρο βάρους των πολιτικών -και όχι μόνο- αντιπαραθέσεων είναι ότι θα βαρύνει ιδιαίτερα το δημόσιο χρέος, ενώ σε συνδυασμό με την επάνοδο της οικονομικής δραστηριότητας χάρη στους εκτεταμένους εμβολιασμούς κατά της covid-19, πιθανότατα να οδηγήσει σε υπερθέρμανση της οικονομίας, επιταχύνοντας την εμφάνιση υψηλότερου πληθωρισμού.
Αυτή η άποψη είναι η μια όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι χωρίς αυτές τις έκτακτες δαπάνες προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της πανδημίας, το ΑΕΠ θα μειωθεί ακόμα περισσότερο, οπότε ο λόγος Χρέος / ΑΕΠ εκ των πραγμάτων θα λάβει ανοδική πορεία. Αν μάλιστα η οικονομική ύφεση έχει διάρκεια, ενδεχομένως να οδηγήσει ούτως ή άλλως σε αύξηση του δημόσιου χρέους.
Εάν όμως το πακέτο Μπάιντεν πυροδοτήσει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, χωρίς να προκαλέσει υπέρμετρη αύξηση του πληθωρισμού, τότε δεν αποκλείεται ο επίμαχος λόγος Χρέος /ΑΕΠ να γίνει «κομψότερος» και πάνω από όλα να μην ακουμπήσει τα τρία ψηφία.
Συμπερασματικά, η στήλη θα επαναλάβει την πεποίθηση της ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή, προτεραιότητα πρέπει να είναι η αποφυγή του αποπληθωρισμού και της οικονομικής ύφεσης, ακόμα και αν προκειμένου να επιτευχθεί ο διπλός αυτός στόχος, ανεβεί για ένα μικρό χρονικό διάστημα το δημόσιο χρέος.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι αγορές δίνουν περισσότερη σημασία στο αν μπορείς να εξυπηρετείς το χρέος σου, παρά με το ύψος του. Χωρίς να σημαίνει ότι συμφωνούμε, εντούτοις αυτή είναι η πραγματικότητα. Ο κόσμος των αγορών προβληματίζεται με το ύψος των χρεών επί της ουσίας μόνο όταν «ψυχανεμισθεί» ότι θα υπάρξει αδυναμία εξυπηρέτησης τους.
Εντούτοις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μια καλή δικαιολογία διόρθωσης για μια αγορά που έχει χτυπήσει το ένα ιστορικό υψηλό μετά το άλλο.
Σημασία έχει πού και πώς κατευθύνονται τα χρήματα
Πριν απορρίψει κανείς ένα πακέτο μέτρων, καλό θα ήταν να δει τη δομή του, τους τομείς της οικονομίας στους οποίους κατευθύνεται καθώς και το αναμενόμενο οικονομικό εκτόπισμα του.
Το πακέτο Μπάιντεν δίνει έμφαση στις δημόσιες δαπάνες, εστιάζοντας στους τομείς της οικονομίας που δέχτηκαν το μεγαλύτερο ωστικό κύμα της πανδημίας και έχοντας εξασφαλίσει την υποστήριξη όσον αφορά τη νομισματική πολιτική από τη Fed.
Ας δούμε όμως βασικές συνισταμένες του.
-Πάνω από το 20% του πακέτου -415 δισ. δολάρια- θα κατευθυνθούν για τον έλεγχο της πανδημίας, όπως για παράδειγμα στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης εμβολίων και φαρμάκων, στην εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών ώστε να επιτευχθεί μια ομαλή και ασφαλής επάνοδος στην καθημερινότητα, όπως το ασφαλές άνοιγμα των σχολείων και των πανεπιστημίων, της εστίασης, των ξενοδοχείων κ.ο.κ.
-20 δισ. δολάρια, θα δοθούν για το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού (καμπάνιες, οργάνωση εμβολιαστικών κέντρων, εξοπλισμός κλπ)
- 50 δισ. δολάρια, θα κατευθυνθούν για την εξασφάλιση επαρκών τεστ ανίχνευσης του SARS COV 2.
-Πέριξ του 18% -350 δισ. δολάρια- θα διατεθούν για την κάλυψη των ελλειμμάτων σε προϋπολογισμούς Πολιτειών και τοπικών κυβερνήσεων. (σ.σ: Αλήθεια, όσοι κατακρίνουν το συγκεκριμένο πακέτο, τι προτάσεις έχουν για την κάλυψη των άνω ελλειμμάτων);
- Προκειμένου να στηρίξει τον κλάδο που πραγματικά «βρέθηκε στην παραλία τη στιγμή του τσουνάμι της πανδημίας», θα διαθέσει 15 δισ. δολάρια στις αεροπορικές εταιρείες που δεν προχωρούν σε αναστολή των συμβάσεων εργασίας ή σε μειώσεις αποδοχών, έως τον Σεπτέμβριο 2021.
Δεδομένου ότι η οικονομική δραστηριότητα στον χώρο των μετακινήσεων στις ΗΠΑ έχει συρρικνωθεί από την αρχή της πανδημίας περίπου κατά 500 δισ. δολάρια, κατανοεί κανείς ότι ο κλάδος χρειάζεται αυτή την τρίτη κατά σειρά κρατική ενίσχυση.
- Άλλος ένας κλάδος που δέχτηκε το ωστικό κύμα της πανδημίας είναι ο κλάδος της εστίασης. Θα δοθούν λοιπόν 25 δισ. δολάρια επιχορηγήσεων στις πληττόμενες επιχειρήσεις του κλάδου, προκειμένου να καλυφθούν τα κόστη μισθοδοσίας, ενοικίων, υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και άλλων λειτουργικών εξόδων, ενώ 7,25 δισ. δολάρια, θα δοθούν και για την προστασία της μισθοδοσίας μικρών επιχειρήσεων και άλλων κλάδων.
- Πάνω από το 22% του πακέτου - ήτοι 422 δισ. δολάρια- θα κατευθυνθούν άμεσα στα νοικοκυριά. Το ποσό των 1.400 δολαρίων θα δοθεί σε κάθε φορολογούμενο ή 2.800 δολάρια σε κάθε παντρεμένο ζευγάρι, συν 1.400 δολάρια για κάθε εξαρτώμενο μέλος.
Το σημαντικότερο μέρος του υπόλοιπου πακέτου θα κατανεμηθεί ως εξής:
-Θα αυξηθούν τα εβδομαδιαία επιδόματα ανεργίας κατά 33% μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021 και θα αυξηθεί ο ωριαίος κατώτατος μισθός, σε 15 δολάρια, μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Όσον αφορά την αύξηση του κατώτατου μισθού, ν’ αναφέρουμε ότι σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, χάρη σε αυτό το μέτρο 900.000 άνθρωποι θα απομακρυνθούν από συνθήκες φτώχειας, ενώ 17 εκατομμύρια άτομα θα διαπιστώσουν αύξηση των αποδοχών τους.
Βέβαια υπάρχουν και οι παράπλευρες απώλειες. Δεδομένου ότι οι εργοδότες ίσως αναζητήσουν τρόπους να αντισταθμίσουν το υψηλότερο εργατικό κόστος, ενδεχομένως να χαθούν πέριξ των 1,5 εκατ. θέσεων εργασίας.
-Θα αυξηθούν οι επιδοτήσεις όσον αφορά τα κόστη φροντίδας παιδιών από 33%-80%. Σήμερα οι περισσότεροι φορολογούμενοι έχουν μείωση του φόρου εισοδήματος έως και 2.000 δολάρια/παιδί. Με τη νέα ρύθμιση, η φορολογική μείωση θα αυξηθεί σε 3.000 δολάρια για κάθε παιδί ηλικίας 6-17 ετών και 3.600 δολάρια για κάθε παιδί κάτω των 6 ετών.
Από την παραπάνω περιγραφή γίνεται κατανοητό ότι η κατανομή του πακέτου έχει γίνει ως επί το πλείστον κάτω από το πρίσμα της υποστήριξης της οικονομικής δραστηριότητας, της διαχείρισης της πανδημίας και της μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων.
Η διάμεσος των αναλυτών είναι αισιόδοξη ως προς την οικονομική μεγέθυνση που θα προσφέρει το συγκεκριμένο πακέτο στήριξης, εκτιμώντας σύμφωνα με το Bloomberg ότι θα έχουμε απτά αποτελέσματα από το τρίτο τρίμηνο του 2021 και μετά.
Εφόσον μάλιστα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, η ανάκαμψη αναμένεται να είναι εντυπωσιακή. Και αυτό είναι κάτι που ανεξαρτήτως των ενδιάμεσων διακυμάνσεων, οι άνθρωποι των αγορών θα πρέπει να το κρατήσουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
