Photo by Sean Gallup/Getty Images/Ideal Image
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Όταν το περασμένο καλοκαίρι ο Βρετανός τραπεζίτης John Cryan ανέλαβε τα ηνία της Deutsche Bank, αναλυτές και σχολιαστές συμφωνούσαν ότι η αποστολή του μόνο εύκολη δεν θα ήταν καθώς τα προβλήματα του μεγαλύτερου χρηματοπιστωτικού οργανισμού της Γερμανίας είναι πολλά και σύνθετα.
Ο Cryan κλήθηκε να προχωρήσει στη ριζική αναδιάρθρωση της τράπεζας και πάνω απ'' όλα να κλείσει πληγές του παρελθόντος, ορισμένες εκ των οποίων δείχνουν αρκετά βαθιές. Για να βρει τη νέα της ταυτότητα και να επουλώσει τα τραύματά της, η Deutsche Bank θα πρέπει να αλλάξει μοντέλο αλλά και να βγάλει από πάνω της τη «ρετσινιά» της τράπεζας που «συνιστά τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα», έναν χαρακτηρισμό που της έχει δώσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, λόγω του χαρτοφυλακίου παραγώγων ύψους 42 τρισ. ευρώ!
Θα πρέπει επίσης να διευθετήσει αρκετές δικαστικές υποθέσεις - των οποίων ο διακανονισμός κοστίζει - και να μειώσει δραστικά τις δαπάνες, σε μία εποχή που η τεχνολογική εξέλιξη επιβάλλει την διοχέτευση πόρων στην αναβάθμιση δομών και λειτουργιών. Οι αγωγές κατά της Deutsche Bank στις ΗΠΑ, προέρχονται από ιδιώτες, εταιρείες και ρυθμιστικές Αρχές και αφορούν στις πρακτικές πώλησης των subprime δανείων (που οδήγησαν στην κρίση του 2008) και σε υποθέσεις χειραγώγησης συναλλαγματικών ισοτιμιών και τιμών πολύτιμων μετάλλων.
Μόνο στο τρίμηνο που μας πέρασε, η γερμανική τράπεζα «ξόδεψε» 612 εκατ. ευρώ από τα προ φόρων κέρδη της για να... κλείσει τρύπες, είτε αυτές αφορούν σε έξοδα μείωσης προσωπικού, είτε σε έξοδα που σχετίζονται με αγωγές και δικαστικές έρευνες (120 εκατ. ευρώ), καθώς και για την μειωμένη αξία παλαιότερων εξαγορών.
Αποτέλεσμα ήταν τα καθαρά κέρδη της τράπεζας να διαμορφωθούν στα 20 εκατ. ευρώ στο β'' τρίμηνο του 2016, έναντι 818 εκατ. ευρώ στο β'' τρίμηνο του 2015 και 1,2 δισ. ευρώ στο β΄τρίμηνο του 2011, θυμίζοντας περισσότερο μία μικρή επιχείρηση της σειράς παρά τον τραπεζικό γίγαντα που κινεί τα νήματα.
Ο Cryan υπεραμύνθηκε των επιλογών του, τονίζοντας ότι τα κέρδη μπορούν να περιμένουν, αφού στην παρούσα φάση αυτό που μετράει είναι η λειτουργική αναδιάρθρωση και ο τεχνολογικός μετασχηματισμός της τράπεζας. Όμως πολλοί αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι η διαδικασία αναδιάρθρωσης θα είναι μακρά, επιφέροντας σημαντικό πλήγμα στην Deutsche Bank.
Όσο τα κέρδη υποχωρούν και η τράπεζα αδυνατεί να σταθεί στο ύψος της – όπως στην περίπτωση των αμερικανικών stress tests στα οποία απέτυχε για 2η διαδοχική χρονιά - η Deutsche Bank αιμορραγεί, χάνει την αίγλη της και βρίσκεται αντιμέτωπη με τον ίδιο της εαυτό. Η Fed, μάλιστα, έκανε λόγο για «ευρείες και σημαντικές αδυναμίες» στον κεφαλαιακό σχεδιασμό.
Όταν η μεγαλύτερη τράπεζα στη Γερμανία «καταφέρνει» να εμφανίσει κέρδη μόλις 20 εκατ. ευρώ σε ένα τρίμηνο σημειώνοντας μάλιστα πτώση 98% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου, αυτό κάτι σημαίνει για την πορεία ενός από τα... τοτέμ της γερμανικής οικονομίας.
Η Deutsche Bank δεν είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στον κόσμο. Άλλωστε τα σκήπτρα πλέον δεν κατέχουν ούτε οι αμερικανικές τράπεζες, αλλά οι κινεζικές, τουλάχιστον σε επίπεδο ενεργητικού. Η Deutsche Bank δεν είναι καν η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ευρώπη, όμως τα αποτελέσματά της αποτελούν σαφή ένδειξη για την ευρωπαϊκή οικονομία γενικότερα καθώς αποτελεί τον βασικό πυλώνα χρηματοδότησης της ατμομηχανής της Ευρώπης.
Η μετοχή της τράπεζας έχει χάσει σχεδόν τη μισή αξία της από την αρχή του έτους καθώς οι επενδυτές δείχνουν να μην εμπιστεύονται πλήρως τα σχέδια του Cryan για περαιτέρω μείωση του λειτουργικού κόστους, από τη στιγμή που διατηρούνται οι ανησυχίες για το τμήμα επενδυτικής τραπεζικής και την έκθεση της τράπεζας σε σύνθετα παράγωγα συμβόλαια.
Τον περασμένο Οκτώβριο ο Cryan ανακοίνωσε ότι η τράπεζα θα προχωρήσει σε μείωση προσωπικού της τάξης των 35.000 ατόμων, εξοικονομώντας 3,8 δισ. ευρώ, θα πάψει τη λειτουργία της σε 10 χώρες (Αργεντινή, Μεξικό, Περού, Ουρουγουάη κ.ά) και θα μειώσει στο μισό τον αριθμό των πελατών του τμήματος επενδυτικής τραπεζικής. Σήμερα οι επενδυτές στέλνουν μήνυμα ότι τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και ζητούν αποτελέσματα. Σύμφωνα με στελέχη της Deutsche Bank, η αναδιάρθρωση θα διαρκέσει 2-3 χρόνια, όμως οι επόμενοι 12 μήνες θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμοι για το μέλλον της τράπεζας.
Οι τρέχουσες συνθήκες στις αγορές και το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων δεν βοηθούν. Η πτώση της μετοχής σχετίζεται και με το γενικότερο κλίμα που επικρατεί για τον τραπεζικό κλάδο, ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία παραμένει σε στασιμότητα και το Brexit κάνει δυσοίωνες τις προοπτικές.
Το στοίχημα της γερμανικής τράπεζας είναι το κατά πόσο θα καταφέρει να προσαρμοστεί σε μία εποχή που οι ρυθμιστικές απαιτήσεις είναι πολύ πιο αυστηρές και η τεχνολογική αναστάτωση προκαλεί αναστάτωση στον τραπεζικό κλάδο. Για παράδειγμα, ο Cryan έχει χαρακτηρίσει ανεπαρκή τα συστήματα της τράπεζας ενώ δέχεται έντονη κριτική για το κλίμα που επικρατεί στο προσωπικό.
Για πολλούς αναλυτές οι Γερμανοί θα πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι δεν θα έχουν πλέον μία τράπεζα παγκοσμίου επιπέδου καθώς η Deutsche Bank θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν όμιλο που θα εστιάζει κυρίως στο πελατολόγιο του wealth management σε συγκεκριμένες αγορές.
