(Φωτ.: Στιγμιότυπο από το συλλαλητήριο των αγροτών στην Αθήνα τον Νοέμβριο.)
Της Ξανθής Γούναρη
«Φαρμάκι» επεφύλασσε η πρόταση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Γιώργου Κατρούγκαλου, για τους 640.000 αγρότες, οι οποίοι καλούνται άμεσα να πληρώσουν εισφορές αυξημένες κατά 42%!
Αναλυτικά προβλέπεται ότι από 1/7/2015 έως 31/12/2016 το ύψος του ποσοστού υπολογισμού ασφαλίστρου κλάδου σύνταξης αυξάνεται κατά 3% και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10%, επί των υφισταμένων ασφαλιστικών κατηγοριών.
Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει άμεσα αύξηση, που στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία θα φθάσει τα 14,68 ευρώ ανά μήνα (από 34 ευρώ θα «ανέβει» σε 48,68 ευρώ), στη δεύτερη τα 18,34 ευρώ (από 42 ευρώ στα 60,34 ευρώ), στην τρίτη, όπου βρίσκεται το 65% των ασφαλισμένων του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), δηλαδή περίπου 375.000 άτομα, η αύξηση θα είναι 22 ευρώ (από 50 ευρώ που καταβάλλει μηνιαίως ένας ασφαλισμένος σήμερα θα κληθεί να πληρώσει 72 ευρώ), στην τέταρτη, η αύξηση θα είναι 27,5 ευρώ (από 62 ευρώ στα 89,5 ευρώ), στην πέμπτη, η αύξηση θα είναι 32,58 ευρώ (από 74 ευρώ στα 106,58), στην έκτη, η αύξηση θα είναι 37,45 (από 86 στα 123,45 ευρώ), ενώ στην υψηλότερη ασφαλιστική κατηγορία (έβδομη) οι εισφορές μηνιαίως θα αυξηθούν από 98 στα 140 ευρώ (επιπλέον 42 ευρώ το μήνα).
Δηλαδή, η άμεση αύξηση στο εξάμηνο θα είναι από 88,08 ευρώ έως 252 ευρώ.
Απανωτές οι «σφαλιάρες»
Μετά την πρώτη «κρυάδα» έρχεται μεγαλύτερη, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2017 και εφεξής οι υφιστάμενες ασφαλιστικές κατηγορίες καταργούνται και το ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς υπολογίζεται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος, με στόχο έως το 2019 οι εισφορές να αυξηθούν από 7% που είναι σήμερα (10% έως το τέλος του 2016) στο 20%, ήτοι να τριπλασιαστούν, όπως είχε αποκαλύψει το liberal.gr.
Συγκεκριμένα, κατά το έτος 2017 το ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%, από 1/1/2018 αυξάνεται σε 17% και από 1/1/2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%. Κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα για τους αγρότες ορίζονται τα 468,8 ευρώ τον μήνα. Ας σημειωθεί ότι το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα ορίζεται ως το ποσό που αναλογεί στο 80% του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.
Επιπλέον, η καταβολή των εισφορών από τους αγρότες θα γίνεται από 1/1/2017 ανά τρίμηνο (αντί για εξάμηνο που είναι σήμερα), ενώ η πρόταση νόμου προβλέπει ότι οι κλάδοι κύριας και υποχρεωτικής ασφάλισης του ΟΓΑ θα απορροφηθούν από το νέο υπερ-ταμείο που θα φέρει το όνομα «Ενιαίος Φορέας Κύριας Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) και θα αποτελεί στο εξής τον μοναδικό φορέα παροχής κύριας κοινωνικής ασφάλισης.
Ο ΟΓΑ θα μείνει ως αυτοτελή νομική προσωπικότητα μόνο για την άσκηση των μη ασφαλιστικών του αρμοδιοτήτων, δηλαδή διατηρεί την προνοιακή δραστηριότητά του.
Η ενοποίηση του ΟΓΑ με τον νέο φορέα σημαίνει ότι οι αγρότες θα υπόκεινται στους νέους ενιαίους κανόνες παροχών και εισφορών που θα ισχύουν για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.
Τι αναφέρουν τα άρθρα
Τα σχετικά άρθρα της πρότασης νόμου για το ασφαλιστικό των αγροτών αναφέρουν τα εξής:
Άρθρο 54 Εισφορές αγροτών
1. Οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι βάσει των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων του ΟΓΑ ασφαλίζονταν ως αυτοπασχολούμενοι στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του ΟΓΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, από 1-1-2017 καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά στον κλάδο κύριας σύνταξης επί του εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Στην περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης στην οποία απασχολείται η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα ως φορολογητέο εισόδημα καθενός από αυτούς λαμβάνεται το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα όπως αυτό ορίζεται στο εδάφιο β της παραγράφου 2.
2. Το ποσοστό υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους ασφαλισμένους της παραγράφου 1 και τους μελλοντικούς ασφαλισμένους της ίδιας κατηγορίας κατ' επάγγελμα αγρότες, ορίζεται, σταδιακά αυξανόμενο από την 1.7.2015 έως την 31.12.2019, σε ποσοστό 20%, ως εξής:
α. από 1.7.2015 έως 31.12.2016 το ύψος του ποσοστού υπολογισμού ασφαλίστρου κλάδου σύνταξης αυξάνεται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10%, επί των υφισταμένων κατά την δημοσίευση του νόμου ασφαλιστικών κατηγοριών.
β. Από 1.1.2017 και εφεξής οι υφιστάμενες ασφαλιστικές κατηγορίες καταργούνται και το ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς υπολογίζεται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος, όπως ορίζεται στην παράγραφο 1. Το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα ορίζεται ως το ποσό που αναλογεί στο 80% του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Το ανώτατο όριο ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς αποτελεί το ποσό της παραγράφου 2 του άρθρου 52.
γ. Κατά το έτος 2017 το ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%, από 1.1.2018 αυξάνεται σε 17% και από 1.1.2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%.
3. Ασφαλισμένοι οι οποίοι έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΓΑ με εισοδηματικά ή πληθυσμιακά κριτήρια βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής τους στην κοινωνική ασφάλιση, υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού, αναλογικά εφαρμοζόμενων.
4. Ασφαλισμένοι οι οποίοι έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΓΑ ως μισθωτοί – ανειδίκευτοι εργάτες, μετακλητοί πολίτες τρίτων χωρών, από 1.1.2017 καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης ως μισθωτοί, εφαρμοζομένων των σχετικών διατάξεων για τους ασφαλισμένους μισθωτούς που προέρχονται από το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων αυξάνεται ισόποσα και σταδιακά από 1.1.2017 και έως 31.12.2019 ώστε από την 1.1.2020 να έχει διαμορφωθεί στο ύψος του άρθρου52 παρ. 1 του παρόντος.
5. Οι απασχολούμενοι στην αγροτική οικονομία πρώην ασφαλισμένοι στον Ο.Γ.Α., που έχουν ενταχθεί στα επενδυτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη, όπως αυτά του αγροτουρισμού και την αγροβιοτεχνίας, στο πλαίσιο των σχετικών Κανονισμών της Ε.Ε. και χρηματοδοτούνται για το σκοπό αυτόν, υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού.
6. Οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες?αγρότισσες που είναι παράλληλα και μέλη Αγροτικών Συνεταιρισμών, όπως και οι αγρεργάτες που απασχολούνται σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού.
7. Οι πρώην ασφαλισμένοι του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του ΟΓΑ, οι οποίοι απασχολούνται εποχικά για χρονικό διάστημα μέχρι έξι μήνες ετησίως σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, οι οποίες μεταποιούν, τυποποιούν και διακινούν προϊόντα εδάφους, κτηνοτροφίας, αλιείας, δασοπονίας, θηραματοπονίας και κάθε είδους εκτροφών, συνεχίζουν να ασφαλίζονται ως αυτοτελώς απασχολούμενοι αγρότες, εξαιρούμενοι της ασφάλισης ως μισθωτοί για την απασχόλησή τους αυτή. Το συνολικό χρονικό διάστημα των έξι μηνών μπορεί να κατανεμηθεί κατά τη διάρκεια του έτους σύμφωνα με τις ανάγκες τις επιχείρησης ή εκμετάλλευσης.
8. Η πρώιμη παύση της γεωργικής δραστηριότητας σε εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1096/88 του Συμβουλίου της 25ης Απριλίου 1988 σχετικά με την καθιέρωση κοινοτικού καθεστώτος για την ενθάρρυνση της παύσης της γεωργικής δραστηριότητας δεν αποτελεί λόγο διακοπής της ασφάλισης των αγροτών στον ΕΦΚΑ, τόσο για τους δικαιούχους όσο και τις συζύγους τους. Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του μέτρου, και μέχρι συμπλήρωσης του 67ου έτους της ηλικίας τους, οι εντασσόμενοι σ' αυτό αγρότες και οι σύζυγοι τους, λογίζονται ως ενεργοί αγρότες σε ότι αφορά στα ασφαλιστικά τους δικαιώματα και την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη.
9. Από 1.1.2017 οι ασφαλισμένοι του παρόντος άρθρου στο Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας του ΟΓΑ καταβάλλουν εισφορά υπέρ αυτού, καταργούμενης της κρατικής επιχορήγησης. Η εισφορά βαρύνει τον ασφαλισμένο και συνεισπράττεται με τις εισφορές για τον κλάδο σύνταξης. Το ποσοστό υπολογισμού της εισφοράς ορίζεται στο 0,5% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος, όπως ορίζεται ανωτέρω στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού.
10. Οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν.1140/81 καταργούνται.
11. Για τον προσδιορισμό του ασφαλιστέου εισοδήματος και άλλες λεπτομέρειες εφαρμογής του άρθρου αυτού εκδίδεται κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Προστασίας.
Άρθρο 55 Ειδικό παράβολο αγοράς ασφαλιστικών εισφορών αγρεργατών
1. Για τους απασχολούμενους ως εργάτες γης σε εργασίες κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 του ν. 2639/1998 (ΦΕΚ 205 Α') εκδίδεται ειδικό παράβολο αγοράς ασφαλιστικών εισφορών αγρεργατών, στο εξής παράβολο, στο οποίο περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς υπέρ του ΕΦΚΑ. Τα παράβολα διατίθενται στον εργοδότη από τα κατά τόπους Υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ, από τις συνεργαζόμενες με τον ΕΦΚΑ τράπεζες και υποκαταστήματα αυτών, από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία και από οποιονδήποτε άλλον φορέα ή δίκτυο έπειτα από απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με καταβολή του οικείου ποσού της ασφαλιστικής εισφοράς.
β. Οι Τράπεζες και λοιποί φορείς αποδίδουν ανά μήνα στον ΕΦΚΑ τα ποσά που εισέπραξαν από την διάθεση του παραβόλου.
γ. Ο Ε.Φ.Κ.Α. στέλνει ετήσια συγκεντρωτική κατάσταση στον εργοδότη, η οποία χρησιμοποιείται για την απόδειξη της σχετικής δαπάνης, μέχρι του ορίου που θα οριστεί με την απόφαση του εδαφίου β της παραγράφου 2.
2α. Ο τύπος του παραβόλου, τα αναγραφόμενα σε αυτό στοιχεία εργοδότη και εργαζόμενου, οι ασφαλιστικές εισφορές, τα τεχνικά χαρακτηριστικά διασφάλισης της γνησιότητας του, της διαδικασίας που θα τηρηθεί για την είσπραξη και απόδοση των εισφορών στον ΕΦΚΑ, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια ή στοιχείο για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ύστερα από γνώμη του ΕΦΚΑ και του ΟΓΑ.
β. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται θέματα σχετικά με την προσμέτρηση των δαπανών που προκύπτουν από το παράβολο στα έξοδα των αγροτών, για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος τους, και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Άρθρο 56 Προθεσμία Καταβολής ασφαλιστικών εισφορών
1. Οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων που προέρχονται από τον ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΑ και τον ΟΓΑ, ελευθέρων επαγγελματιών και εμμίσθων, καταβάλλονται εντός των προβλεπόμενων από τις οικείες διατάξεις προθεσμιών και σύμφωνα με την ισχύουσα για κάθε φορέα διαδικασία μέχρι 31.12.2016.
2. Από 1.1.2017 οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και εμμίσθων, που έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ, καταβάλλονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν. Οι εισφορές των αγροτών καταβάλλονται ανά τρίμηνο. Εάν δεν εξοφληθούν εγκαίρως οι ασφαλιστικές εισφορές θεωρούνται καθυστερούμενες και βαρύνονται με τις νόμιμες προσαυξήσεις.
3. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος.
