Επιτέλους φαίνεται μια αχτίδα φωτός στην άκρη του τούνελ της πανδημίας, καθώς σύμφωνα με τους επιδημιολόγους το νέο στέλεχος του κορονοϊού είναι μεν εξαιρετικά μεταδοτικό, προκαλεί όμως ελαφρύτερη νόσηση.
Αν και πρέπει να περιμένουμε λίγες ημέρες ακόμα ώστε η επιστημονική κοινότητα να ολοκληρώσει τις παρατηρήσεις της ειδικά όσον αφορά την παρακολούθηση του στελέχους στις δυτικές κοινωνίες, στις οποίες ο μέσος όρος ηλικίας είναι μεγαλύτερος από τη Νότια Αφρική, εντούτοις οι αγορές αντέδρασαν θετικά στη σοβαρή προοπτική να είμαστε τυχεροί και το στέλεχος Όμικρον να είναι αυτό που θα καταστήσει ενδημικό τον Sars CoV 2, επικρατώντας των υπόλοιπων πιο επιθετικών στελεχών.
Όμως το αισιόδοξο κλίμα στις αγορές που τροφοδοτήθηκε από τις παρατηρήσεις στο μέτωπο της πανδημίας, μπορεί να αναιρεθεί τις επόμενες ημέρες λόγω των δύσκολων εξελίξεων στην αγορά ενέργειας.
Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν χθες σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, καθώς οι θερμοκρασίες υποχώρησαν σε πολλές περιοχές χαμηλότερα από τον μέσο όρο, με αποτέλεσμα η αυξημένη ζήτηση να ενισχύσει για άλλη μια φορά την εξάρτηση από τις ακριβές μονάδες ορυκτών καυσίμων.
Οι θερμοκρασίες στα βόρεια της Σουηδίας για παράδειγμα υποχώρησαν ακόμα και κάτω από τους -40 βαθμούς Κελσίου, με αποτέλεσμα οι τιμές στις σκανδιναβικές περιοχές να κινηθούν στα υψηλότερα σημεία όλων των εποχών.
Αλλά και στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Πολωνία οι τιμές κινήθηκαν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, ενώ σε δηλώσεις του στο Bloomberg πριν δύο ημέρες ο διευθύνων σύμβουλος της Snam, Marco Alverà, προειδοποίησε ότι αν οι χαμηλές θερμοκρασίες επιμείνουν και τον Ιανουάριο, τότε «θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα», καθώς η ενίσχυση της κατανάλωσης φυσικού αερίου θα εξαντλήσει τις ευρωπαϊκές αποθήκες που είναι σε ήδη χαμηλά επίπεδα.
Υπενθυμίζουμε ότι κατά την έναρξη του Δεκεμβρίου οι αποθήκες είχαν πληρότητα 67,5%, ενώ ο ρυθμός εισροών/εκροών δυστυχώς συνεχίζει να προβληματίζει.Αν τα επίπεδα αυτά ξεπεράσουν ένα καίριο σημείο, τότε πιθανότατα να μη μπορεί να αντληθεί άλλο αέριο για λόγους διατήρησης της πίεσης στο δίκτυο των αγωγών.Αν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, τότε οι τιμές του αερίου θα εκτοξευτούν σε εξωπραγματικά επίπεδα.
Γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Alverà έκανε έκκληση για το αυτονόητο: H Ευρώπη πρέπει αντίστοιχα με τις ΗΠΑ να δημιουργήσει άμεσα στρατηγικά αποθέματα φυσικού αερίου στα πλαίσια της εθνικής ασφαλείας.
Δεδομένου ότι στις 16 Δεκεμβρίου θα λάβει χώρα η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θέμα την ενεργειακή κρίση, ευελπιστούμε να υπάρξει εγρήγορση, διορατικότητα και σύμπνοια στις αποφάσεις. Κατά πόσον όμως μπορούμε να αισιοδοξούμε;
Η Ευρώπη για άλλη μια φορά χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα
Στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρώπης που έλαβε χώρα πριν λίγες ημέρες κατατέθησαν δύο εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις όσον αφορά την έκρηξη των ενεργειακών τιμών.
Είναι λογικό από μια άποψη να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις μιας και η κάθε χώρα της Γηραιάς Ηπείρου έχει διαφορετικά δεδομένα. Για παράδειγμα, όσον αφορά τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, οι επιπτώσεις της έκρηξης των χονδρικών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ μικρότερες για τους καταναλωτές, δεδομένου ότι μόνο το 1/3 της ενέργειας τιμολογείται μέσω των χρηματιστηρίων. Το υπόλοιπο είναι κλειδωμένο μέσω διμερών συμβάσεων μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών στα πλαίσια της αντιστάθμισης κινδύνου.
Κάτω από αυτό το πρίσμα έχει μια λογική η κοινή δήλωση του Βορρά -Γερμανία, Δανία, Ολλανδία και έξι ακόμη χώρες- προκειμένου να καταθέσουν την αντίθεση τους για αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας της ΕΕ που θα περιλαμβάνουν είτε ανώτατα όρια τιμών, είτε μια μετάβαση σε διαφορετικό σύστημα καθορισμού των εθνικών τιμών ενέργειας.
Κατά την άποψη των βόρειων χωρών μια τέτοια πρωτοβουλία θα αποθαρρύνει το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των χωρών και θα αποδυναμώσει τα κίνητρα για προσθήκη χαμηλού κόστους ανανεώσιμης ενέργειας στο σύστημα.
Οι χώρες του Νότου - Γαλλία Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Ρουμανία -υπέβαλαν κοινή πρόταση αλλαγών στον τρόπο προσδιορισμού της χονδρικής τιμής του ρεύματος, ώστε να αντικατοπτρίζεται το κόστος του μίγματος παραγωγής κάθε χώρας. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι πρότειναν από κοινού αγορές φυσικού αερίου σε εθελοντική βάση για τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.
Σύμφωνα με όσα περιγράψαμε πιο πάνω, αυτό ακριβώς το σημείο των προτάσεων του νότου είναι ζωτικής σημασίας να εισακουστεί και να μετουσιωθεί σε μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική.
Τα δεδομένα πάντως που έχουμε μέχρι στιγμής συγκλίνουν στο θετικό σενάριο καθώς η Επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson παρέπεμψε στην πρόταση της Κομισιόν για αναβάθμιση της νομοθεσίας της ΕΕ σε ό,τι αφορά την αγορά φυσικού αερίου. Η πρόταση αυτή αναμένεται να παρουσιαστεί στις 14 Δεκεμβρίου και θα περιλαμβάνει ένα πλαίσιο, που θα επιτρέψει την κοινή προμήθεια στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου μέσα στα πλαίσια της ασφάλειας του εφοδιασμού σε εθνικό αλλά και περιφερειακό επίπεδο.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι
- Η Επίτροπος άφησε αιχμές κατά της Μόσχας σημειώνοντας, ότι οι ρωσικές εξαγωγές προς την Ευρώπη τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο ήταν κατά 25% χαμηλότερες σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
- Η Πολωνία κατηγόρησε ανοιχτά τη Ρωσία για σκόπιμο σχεδιασμό συμπίεσης της παροχής φυσικού αερίου και κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει έρευνα κατά του ρωσικού μονοπωλίου με επικεφαλή την Gazprom και τους γνωστούς εκβιασμούς προκειμένου να επιτευχθεί η λειτουργία του Nord Stream 2, την πολιτική ευθύνη για τη λειτουργία του ή όχι ούτως ή άλλως καλείται άμεσα να αποφασίσει η νέα γερμανική κυβέρνηση.
Υπενθυμίζουμε ότι τα έργα κατασκευής του αγωγού κόστους 11 δισ. ευρώ έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι δύσκολα να μην εγκριθεί η λειτουργία του, κάτι που εκ των πραγμάτων θα φέρει σε δύσκολη θέση τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν, μιας και οι Ρεπουμπλικάνοι -αλλά και κάποια μέλη των Δημοκρατικών- απαιτούν ο Nord Stream 2 να μην λειτουργήσει, προκειμένου να μην καταστεί η Ευρώπη οριστικά όμηρος της Ρωσίας.
Φυσικά, οι ΗΠΑ δεν έχουν το νομικό δικαίωμα να παρέμβουν σε θέματα της ΕΕ. Εντούτοις οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι θα ζήσουμε έναν νέο κύκλο αμερικανικών κυρώσεων.
Ή μήπως όχι; Ας μην ξεχνάμε ότι τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις των ΗΠΑ τόσο με τον Ρώσο Πρόεδρο όσο και με τον νέο Γερμανό Καγκελάριο Σολτς. Προφανώς σε αυτές τις συζητήσεις η κάθε χώρα θα κατέβει με τις απαιτήσεις και τις παραχωρήσεις της. Εν αναμονή λοιπόν.
