Μετά το Πάσχα -πιθανότατα σε χρόνο μεταγενέστερο της Ευρωκάλπης- η κυβέρνηση θα ανοίξει το θέμα των κριτηρίων χορήγησης των κοινωνικών επιδομάτων. Τον «φάκελο» χειρίζεται ήδη το αρμόδιο Υπουργείο Οικογένειας αλλά σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών -το οποίο… επιτηρεί για να μην υπάρξει δημοσιονομικό κόστος- αλλά και το Υπουργείο Εργασίας που έχει πολυετή εμπειρία με το θέμα των κοινωνικών επιδομάτων.
Γιατί ανοίγει τώρα ο «φάκελος»;
Πρώτον διότι η αύξηση των εισοδημάτων αλλά και η ενεργοποίηση από φέτος του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος θα μειώσει κατά αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες τον αριθμό των δικαιούχων κοινωνικών επιδομάτων. Αυτό σημαίνει απελευθέρωση πόρων τους οποίους η κυβέρνηση θα ανακατανείμει.
Δεύτερον διότι σε πολλές περιπτώσεις, η αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων επιδομάτων κρίνεται ως ιδιαίτερα αποτυχημένη. Το ανέδειξε η έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τον κίνδυνο φτώχειας (σ.σ εκεί για μια ακόμη χρονιά καταγράφηκε η περιορισμένη ευεργετική δράση των επιδομάτων για τον περιορισμό του κινδύνου φτώχειας). Το ανέδειξε όμως και η τελευταία έρευνα του ΟΟΣΑ στην οποία φάνηκε πολύ μικρή θετική επίπτωση των άμεσων εισοδηματικών ενισχύσεων στο καθαρό εισόδημα των εργαζομένων με παιδιά.
Γεγονός είναι ότι το «πάγωμα» των εισοδηματικών κριτηρίων αλλά και του ύψους των επιδομάτων επί σειρά ετών, έχουν περιορίσει την θετική επίδραση των επιδομάτων. Τα 28 ευρώ του επιδόματος τέκνων έχουν ούτως ή άλλως «εξανεμιστεί» από τον πληθωρισμό ενώ αρκετοί είναι αυτοί που θα χάσουν και αυτό το ποσό λόγω μη εκπλήρωσης των εισοδηματικών κριτηρίων.
Ποιο είναι το ζητούμενο;
Να αυξηθεί η αποδοτικότητα των πόρων που διαθέτει ο κρατικός προϋπολογισμός. Σε δύο δείκτες θέλει να δει βελτίωση η κυβέρνηση. Πρώτον στον κίνδυνο της φτώχειας και δεύτερον στη βελτίωση των καθαρών αποδοχών των εργαζομένων με παιδιά. Πώς θα γίνει αυτό στην πράξη; Πιθανότατα με αύξηση των ποσών του επιδόματος ανά παιδί.
Με αυτό τον τρόπο, ειδικά οι έχοντες τα χαμηλότερα εισοδήματα, θα λαμβάνουν περισσότερα χρήματα από ότι σήμερα. Έτσι, οι οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα και παιδιά, θα βρεθούν σε ακόμη καλύτερη θέση στην κατάταξη του ΟΟΣΑ όσον αφορά στην αναλογία των καθαρών αποδοχών προς το εργοδοτικό κόστος.
Η αλλαγή πολιτικής θα αφήσει φυσικά και αρκετούς δυσαρεστημένους. Με την μη αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων, η όποια ονομαστική αύξηση εισοδημάτων από εδώ και στο εξής, θα βγάζει εκτός επιδοματικής πολιτικής σημερινούς δικαιούχους και αυτό σημαίνει μείωση διαθέσιμου εισοδήματος. Όμως, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, δεν υπάρχουν περιθώρια για αύξηση του προϋπολογισμού των επιδομάτων παρά μόνο για βελτιωτικές κινήσεις όσον αφορά στην κατανομή των υφιστάμενων πόρων.
