Τουλάχιστον 300 ακατοίκητα ή εποχικά κατοικημένα από τα συνολικά 3.000 νησιά που διαθέτει η Ελλάδα, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Ωστόσο, το εγχείρημα της αξιοποίησης ακόμη δημόσιων αλλά και ιδιωτικών νησιών βρίσκεται αντιμέτωπο με απέραντη γραφειοκρατία και μεγάλα εμπόδια. Ως αποτέλεσμα, μπορεί κεφάλαια να υπάρχουν, όμως, οι επενδυτές αποθαρρύνονται να τοποθετηθούν στη συγκεκριμένη κατηγορία της αγοράς ακινήτων.
Το φετινό καλοκαίρι που εκπνέει επισήμως σε λίγες ημέρες, τα ιδιωτικά ελληνικά νησιά δεν απασχόλησαν την εγχώρια ή διεθνή επικαιρότητα του real estate και όχι μόνο. Συνήθως δηλαδή, με αφορμή κάποιο πωλητήριο που ξυπνάει για τους πολλούς όνειρα ότι είναι κροίσοι, οι ιδιωτικές νησίδες έχουν την τιμητική τους.
Η τελευταία όμως, σημαντική αγοραπωλησία, αυτή του νησιού Σκορπιός στο Ιόνιο -που ανήκε στον Αρ. Ωνάση- έγινε το 2013 και έκτοτε φαίνεται ότι η δύσκολα θα μπορούσε να επαναληφθεί ένα ανάλογο deal. Όχι επειδή δεν υπάρχουν λεφτά, αλλά επειδή η αξιοποίηση των νησιών βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό και νομοθετικό πλαίσιο. Μία εξάλλου, από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις αφορά την αγορά έκτασης 15.000 στρεμμάτων στη Ζάκυνθο, από το πρώην Εμίρη του Κατάρ Χαμάντ Μπιν Χαλίφα Αλ Θανί, η οποία έχει, πρακτικά, τιναχθεί στον αέρα.
300 νησιά
Πρόκειται όμως, για έναν αναξιοποίητο θησαυρό, εάν λάβει κάποιος υπόψη ότι τουλάχιστον 300 ακατοίκητα ή εποχικά κατοικημένα από τα συνολικά 3.000 νησιά που διαθέτει η Ελλάδα, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, σύμφωνα με έρευνα που έχουν πραγματοποιήσει εταιρείες ανάπτυξης ακίνητης περιουσίας. Υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 1.100 οι βραχονησίδες, ενώ περίπου 560 νησιά βρίσκονται στην παραμεθόριο.
Στο παρελθόν, ένα από τα σχέδια αξιοποίησης δημόσιων νησιών που είχε εξεταστεί περιελάμβανε την μεταβίβαση, για 99 χρόνια, των δικαιωμάτων «επιφανείας», ώστε η κυριότητα της νησιωτικής έκτασης να παραμένει στο ελληνικό Δημόσιο και να καθίσταται ευκολότερη η επίλυση ζητημάτων που άπτονται του διεθνούς δικαίου ή της υφαλοκρηπίδα, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς. Επί αυτής, μάλιστα, της βάσης, στο παρελθόν είχαν στηριχθεί τα σχέδια αξιοποίησης των Φλεβών από την Υπηρεσία Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΠΑΑΠΕΔ). Το νησί έχει επιφάνεια άνω των 1.300 στρεμμάτων, ως ναυτικό οχυρό ανήκει στο Πολεμικό Ναυτικό και η απόστασή του, μόλις 2,2 χλμ., από τη Βουλιαγμένη προσελκύει υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με πληροφορίες, fund με έδρα το Ντουμπάι, αλλά και ελληνικών συμφερόντων όμιλος είχε διακρίνει μεγάλες προοπτικές πίσω από το συγκεκριμένο εγχείρημα, έχοντας εκδηλώσει άτυπο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση του νησιού που διαθέτει ημιορεινό έδαφος, τρεις λόφους, επτά παραλίες και ένα φυσικό λιμένα.
Η απόπειρα βέβαια -πριν από αρκετά χρόνια- αξιοποίησης του νησιού, μέσω διαγωνισμού για την επιλογή του προτιμητέου σχήματος απαιτούσε την εκπόνηση ειδικού σχεδίου χωρικής ανάπτυξης δημοσίου ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) ή ειδικού χωρικού σχεδίου (ΕΧΣ), ώστε να καταστεί ξεκάθαρο τι μπορεί να αξιοποιηθεί. Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν προχώρησε ούτε η πολεοδομική ωρίμανση του ακινήτου, δηλαδή η εξασφάλιση των απαραίτητων εγκρίσεων και αδειών, που είναι το άλφα και το ωμέγα για τη διατήρηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Ως αποτέλεσμα, οι Φλέβες αποτέλεσαν μία ακόμη περίπτωση ακινήτου που δεν κατέστη δυνατό να αξιοποιηθεί, ενώ οι επαΐοντες γνωρίζουν πως είναι πρακτικά αδύνατη η αγορά ενός ελληνικού νησιού λόγω γραφειοκρατίας. Ο λόγος; Υπολογίζεται ότι απαιτούνται περισσότερες από 32 άδειες και εγκρίσεις για να πραγματοποιηθεί μία συναλλαγή και δεν είναι τυχαίο ότι δεν υπάρχουν αλλοδαποί αγοραστές.
Σύμφωνα ακόμη, με γνώστες των σχετικών ζητημάτων, τα προσκόμματα για την πώληση ενός ιδιωτικού νησιού είναι πολυάριθμα και σχετίζονται με τον ενδεχόμενο χαρακτηρισμό ως ζώνης Natura, την αρχαιολογία, το δασαρχείο, την εκάστοτε Περιφέρεια και τη δημόσια διοίκηση. Όπως, βέβαια, και από το εάν η νησιωτική έκταση βρίσκεται σε παραμεθόρια περιοχή, οπότε οι απαιτούμενες αδειοδοτήσεις από τα συναρμόδια υπουργεία πολλαπλασιάζονται.
Η εξασφάλιση πόσιμου νερού, η διασύνδεση με το ηλεκτρικό ρεύμα και η κατασκευή λιμένα, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δόμηση, εκτοξεύουν το κόστος ενός επενδυτικού σχεδίου για την οικιστική και τουριστική αξιοποίηση ενός νησιού.
Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των περισσότερων προς πώληση ελληνικών ιδιωτικών νησιών παραμένουν χαμηλές, λόγω της ανυπαρξίας συγκεκριμένων χρήσεων γης, σε συνδυασμό με τον απαιτούμενο γραφειοκρατικό μαραθώνιο που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να διαρκέσει, βάσει του καλού σεναρίου, περίπου τρία έως πέντε χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι νήσοι Σοφία, Πάτροκλος, Στρογγυλό και Αρκούδι βρίσκονται, τουλάχιστον μία δεκαετία, στην… επικαιρότητα όσον αφορά τους προς πώληση ελληνικούς παραδείσους σε τιμή ευκαιρίας.
