Του Μιχάλη Τουντζιάρη
Καθώς πλησιάζουμε στα έντεκα χρόνια από την χρεοκοπία της Lehman Brothers και η «σύνθεση του πάζλ» βαίνει προς την ολοκλήρωσή της καλό είναι να θυμηθούμε μερικά αποσπάσματα από μια ταινία του Χόλυγουντ, που αποτυπώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα αίτια και τις πρακτικές που οδήγησαν στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
«The Big Short» το bestseller ενός πρώην εργαζομένου στη Wall Street, Μάικλ Λούις, αφηγείται πως πέντε άτομα κατόρθωσαν να πλουτίσουν ποντάροντας στην φούσκα του 2008 που προέκυψε από την στρεβλότητα στην αγορά ακινήτων. Όταν είδα για πρώτη φορά την ταινία και διάβασα το βιβλίο έμεινα έκπληκτος καθώς διαπίστωσα ότι ήταν αρκετά καυστική με το σύστημα και τις πρακτικές του, δηλ. αρκετά αληθινή για όσους ασχολούνται με το «άθλημα». Φυσικά όσοι το είδαν ως απλή ταινία δε θα κατάλαβαν και πολλά λόγω της ορολογίας της αλλά και των σύνθετων κερδοσκοπικών πρακτικών (CDS,CDOS,MBS κ.λ.π.)
«Δεν είμαι σίγουρος ότι οι τράπεζες κατάλαβαν πραγματικά τι συνέβη. Δεν θέλω να τις απενοχοποιήσω, αλλά ήταν όλα τόσο μεγάλα κι έγιναν τόσο γρήγορα. Δεν είχαν συνειδητοποιήσει πόσο σύνθετο ήταν το τζογάρισμα που βρισκόταν σε εξέλιξη εκείνη την περίοδο στην αγορά» διαπιστώνει από την πλευρά του ο συνιδρυτής του Seawolf Capital Ντάνι Μόουζες, υπαρκτό πρόσωπο στην υπόθεση, και στην ταινία του Μακέι.
Στις 13 Οκτωβρίου του 2017 στο άρθρο μας με τον τίτλο: «Ποιος είναι τελικά ο ανόητος που θα μείνει με τον μουτζούρη στο χέρι» αναφέρω, «Σήμερα οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν τα χρέη (ομόλογα) των κρατών και των μεγάλων πολυεθνικών, (στην περίπτωση της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας και μετοχές-μένει να το δούμε και στις υπόλοιπες όταν θα ξεκινήσει το μεγάλο ξεπούλημα), δημιουργώντας Νέο Χρέος!»
Σήμερα ήρθε η ώρα να το ακούσουμε και αυτό! Η ΕΚΤ θα ανακοινώσει μέτρα που θα ενθουσιάσουν τους επενδυτές του πλανήτη και ένα από αυτά θα είναι οι αγορές μετοχών!!! Δηλαδή; ποιες μετοχές; τα ευρωπαϊκά τραπεζικά μεγαθήρια-ζόμπι που δημιούργησε η κρίση του 2008, ή τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες γιατί αν καταρρεύσουν δε θα μείνει τίποτε όρθιο στην Ε.Ε!
Το Σάββατο 09 Φεβρουαρίου 2019, στο άρθρο μας, «Ευρωπαϊκές τράπεζες χτισμένες από τραπουλόχαρτα», αναφέραμε: «Με τις αγορές να εισέρχονται σε μια περίοδο αποστροφής κινδύνου είναι αδύνατο να βρεθούν οι «καλοί» που θα χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη του τραπεζικού «ευρωπαϊκού ζόμπι».
Με το «σκιώδες» χρηματοπιστωτικό σύστημα να τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 10%(συνολικά από τα 382 τρις. δολ το κομμάτι της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης που δεν περνάει μέσα από τις κεντρικές τράπεζες, τις ιδιωτικές τράπεζες, τους κρατικούς χρηματοπιστωτικούς φορείς, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα ασφαλιστικά ταμεία στα τέλη του 2017 ξεπερνούσε τα 116 τρις. δολ. ήτοι αποτελεί το 30% του συνόλου) θα ψάχνουν τρόπους αντιστάθμισης για να διαφυλαχτούν από τις φούσκες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και δη τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Με την «βόμβα μεγατόνων» που καιροφυλαχτεί εδώ και καιρό στα παράγωγα προϊόντα του πλανήτη μάλλον θα πρέπει να ψάξουμε για νέο...πλανήτη!
Μια εικόνα χίλιες λέξεις...μένει να εντοπίσουμε το γεγονός που θα οδηγήσει στην κατάρρευση τον «Πύργο με τα Τραπουλόχαρτα»...
Στον αντίποδα της θετικής ειδησιογραφίας των τελευταίων ημερών, που επανέφεραν για άλλη μια φορά τους παγκόσμιους δείκτες μακριά από την επικίνδυνη ζώνη μιας κατάρρευσης, επανέρχεται ο Αμερικανός πρόεδρος με τα συνεχόμενα tweet του. Ας μη ξεχνάμε ότι η αρθογραφία μας αναφέρθηκε στο παρελθόν με εκτενέστερα άρθρα σχετικά με την βαρύτητα των tweet στις διακυμάνσεις της παγκόσμιας οικονομίας. «Το νέο κομμάτι λοιπόν που μπαίνει στη σύνθεση του πάζλ είναι «τα tweet του προέδρου».
Όταν όλοι μιλάνε για κατάρρευση των δεικτών στη Wall Street ένα tweet είναι ικανό να το ανακόψει αλλά και να το επιβεβαιώσει….», «Τα tweet του προέδρου και η παγκόσμια οικονομία»(30 Ιουνίου 2019). Ο πρόεδρος Trump μιλώντας σε συγκέντρωση στο Νιού Χάμσαϊρ τόνισε ότι «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χειρότερη από την Κίνα, … «είναι μικρότερη. Μας αντιμετωπίζει φρικτά: φραγμοί, δασμοί, φόροι»Ο Trump επικαλείται στοιχεία, που επιβεβαιώνουν ότι, το εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ με τις ΗΠΑ ανήλθε σε σχεδόν 75 δισ. ευρώ (83 δισεκατομμύρια δολάρια)το πρώτο εξάμηνο του 2019, αυξημένο κατά 11% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Έτσι ένα νέο μέτωπο στον εμπορικό πόλεμο θεωρείται σίγουρο, πως θα προκαλέσει ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα στις αγορές καθώς ο Trump βρίσκεται εν μέσω της προθεσμίας των έξι μηνών, προκειμένου να αποφασίσει εάν θα επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων από την ΕΕ.
Το πιθανότερο είναι η σχετική απόφαση να ληφθεί περί τα μέσα Νοεμβρίου. Ένα tweet μακριά βρίσκεται ο χρόνος της ανακοίνωσης του αν γίνει και φυσικά αυτό το tweet θα δώσει πολλά κέρδη σε όσους το ακολουθήσουν (με τα σύνθετα προϊόντα που θα ζήλευαν ακόμα και οι πρωταγωνιστές του “The Big Short”!).
Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε αντίποινα από τις Βρυξέλλες και πιθανώς θα έφερνε τη γερμανική οικονομία, την «ατμομηχανή» της Ευρώπης, μία «ανάσα» από την ύφεση. Και με την Ελλάδα; τι θα γίνει τελικά; Θα είμαστε τόσο άτυχοι ώστε να ξεκινήσει μια παγκόσμια ύφεση την ώρα που εμείς πάμε να ανακάμψουμε, έπειτα από τα καταστροφικά πέντε χρόνια που ζήσαμε; Και κρατώντας ομπρέλα στον πακτωλό των δις που μοίραζε η ΕΚΤ! Σίγουρα θα πάνε στο αέρα όλα τα θετικά που προετοιμάζονται είτε πρόκειται για επενδύσεις , είτε για άνοδο του ΑΕΠ ώστε να τιθασεύσουμε το χρέος μας, είτε από την χρηματιστηριακή αγορά που μπορεί να δημιουργήσει χρήμα από την άνοδό της κ.α.
Οι αρνητικοί παράγοντες που θα κυριαρχούν στις διεθνείς αγορές μπορεί να είναι τόσο ανεξέλεγκτοι που ο καθένας θα κοιτάει να σώσει το «τομάρι» του. Είναι χαρακτηριστική η ατάκα του Μπραντ Πιτ στην ταινία, όταν οι δύο νεαροί μικροεπενδυτές του ζήτησαν να τους βοηθήσει να πάρουν την άδεια για να μπορέσουν να σορτάρουν, «..ξέρετε τι κάνατε μόλις τώρα…στοιχηματίσατε στην κατάρρευση της Αμερικής,…σε 100.000 αυτοκτονίες….σε 8.000.000 ανέργους… γι'αυτό μη γελάτε…» Φαντάζονται τι θα συμβεί αυτοί που φούσκωσαν το σύστημα από παντού; θα έλεγα, κάτι που αναλύω στο πρώτο μου άρθρο της σειράς, «η άνοδος ή χάος» το μακρινό 2014!
Το ερώτημα παραμένει και θα απαντηθεί, καθώς τίποτε δεν μένει αναπάντητο! Είναι δυνατόν οι κεντρικές τράπεζες να χάσουν; Το παγκόσμιο πείραμα της απεριόριστης ρευστότητας κερδίζει απλά χρόνο… και κερδίζει απλά χρόνο… και κερδίζει…
Αυτήν τη στιγμή πιθανότατα να αισθάνομαι σαν τον Στιβ Καρελ, που όταν άκουσε τον κινέζο αναλυτή τις πρακτικές του έτρεξε πανικόβλητος έξω από το εστιατόριο τραβώντας τα μαλλιά του και δίνοντας την εντολή … «αγοράστε και άλλα…». Κι όμως οι αγορές ανεβαίνουν γιατί απλά δε γίνεται να πέσουν….(ή άνοδος ή χάος, capital 26 Ιουνίου 2014))
