«Δεν λάμπουν τόσο πολύ όσο νομίζουν κάποιοι τα ασημικά της ΔΕΗ, και πολύ φοβάμαι ότι δεν θα υπάρξει παρά ελάχιστη επενδυτική ανταπόκριση όταν θα βγουν τα πωλητήρια».
Τα λόγια ανήκουν σε διευθυντή της ΔΕΗ με μακρά πείρα στα εργοτάξια της Δυτικής Μακεδονίας που θεωρεί ότι όλα όσα λέγονται και γράφονται εδώ και ένα μήνα, απέχουν παρασάγγας από την πραγματικότητα των λιγνιτικών μονάδων και ορυχείων, έτσι όπως την ζει ο ίδιος καθημερινά τα τελευταία είκοσι χρόνια.
«Ακόμη και την πόλη της Κοζάνης να δώσουν δώρο στον υποψήφιο επενδυτή μαζί με τις μονάδες της περιοχής, δύσκολα θα βρεθεί κάποιος να τις αγοράσει», λέει ο συνομιλητής μας, και εξηγείται. Καταρχήν ποιός θα δεχθεί να βάλει το χέρι στην τσέπη, για να αποκτήσει έστω κάποια από τα λιγοστά φιλέτα των σύγχρονων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, προκειμένου να πάρει εργοστάσια που παράγουν τη μεγαβατώρα προς 50 ευρώ, όταν μπορεί να την αγοράσει μέσω των δημοπρασιών ενέργειας (ΝΟΜΕ) προς 37 ευρώ ή και χαμηλότερα;
Τα πάντα εξαρτώνται από το τίμημα - αντιτείνουμε εμείς- εκείνος όμως που σημειωτέον είναι υπέρμαχος της ιδιωτικοποίησης, αφού πιστεύει ότι μόνο έτσι υπάρχει περίπτωση να βρει κεφάλαια η ΔΕΗ, επιμένει και με επιχειρήματα.
Δεν είναι μόνο ότι οι περισσότερες μονάδες είναι παλαιές, αλλά και ότι τα ορυχεία που θα πάρει «πακέτο» ο αγοραστής ώστε να τις τροφοδοτούν, χρήζουν εκτεταμένου εκσυγχρονισμού και απασχολούν ένα προσωπικό με μέσο όρο ηλικίας τα 50 χρόνια, το οποίο έχει «πλαφονάρει» μισθολογικά στο ανώτατο όριο, δηλαδή τα 4.750 ευρώ μεικτά. Τι θα κάνει ο επενδυτής- αναρωτιέται ο συνομιλητής μας- θα τους μετατρέψει τις συμβάσεις, θα τους απολύσει, θα κάνει εθελουσία ; Μα τότε είναι που το κόστος του θα εκτιναχθεί, πριν καν να ξεκινήσει να πουλάει το ρεύμα.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι οι παλαιότεροι εργαζόμενοι στις μονάδες και τα ορυχεία της Δυτικής Μακεδονίας, με είκοσι και τριάντα χρόνια υπηρεσίας, όπως οι 200 που έχουν συμπληρώσει τα όρια συνταξιοδότησης και είναι προς αποχώρηση, κοστίζουν ετησίως στη ΔΕΗ γύρω στα 60.000 ευρώ έκαστος.
Κόστη, και βαθύ Δημόσιο
Έπειτα, μόνο η ανανέωση του στόλου των φορτηγών, μαζί με τους εκσκαφείς και τους αποθέτες στο ορυχείο του Νότιου Πεδίου της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα, απαιτεί - όπως μας εξηγεί ο ίδιος- γύρω στα 50 εκατ. ευρώ. Το κυριότερο ωστόσο, είναι ότι ο αυριανός αγοραστής μονάδων ή στρατηγικός επενδυτής της ΔΕΗ θα πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με το βαθύ Δημόσιο, που έχει όνομα και λέγεται Αρχαιολογική Υπηρεσία. Κάθε φορά που η ΔΕΗ ξεκινά νέες εκσκαφές στα ορυχεία, η Αρχαιολογία παρεμβαίνει για να προστατέψει τυχόν ευρήματα. Σαν αποτέλεσμα, η ΔΕΗ έχει φτάσει να πληρώσει τα τελευταία χρόνια γύρω στα 100 εκατ. ευρώ στο υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου να πάρει την εγκρίσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας για έργα σε Κοζάνη και Φλώρινα.
Ο συνομιλητής μας συνεχίζει ακάθεκτος. Ο νέος ιδιοκτήτης θα έρθει επίσης αντιμέτωπος με έντονες συνδικαλιστικές αντιδράσεις όταν θα χρειαστεί να αλλάξει τον αναχρονιστικό κανονισμό προσωπικού, που αφενός προβλέπει ελαφρές ποινές για πειθαρχικά παραπτώματα (π.χ. 4 μήνες παύση εργασιών για κλοπή στο εργοτάξιο), αφετέρου αυτές εγκρίνονται από πειθαρχικά συμβούλια στα οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων. Ετερο εμπόδιο, το πλαίσιο για τις απαλλοτριώσεις, που έπειτα από τροπολογία των τοπικών βουλευτών του νομού Κοζάνης, δεν υποχρεώνει το δικαστήριο να αιτιολογεί τη διαφορά ανάμεσα στην εμπορική τιμή και εκείνη που επιδικάζει για την απαλλοτρίωση. Ως εκ τούτου η ΔΕΗ καταβάλλει αποζημιώσεις 5.000 και 6.000 ευρώ ανά στρέμμα, όταν οι αγοραίες τιμές στην περιοχή δεν ξεπερνούν τα 600 - 800 ευρώ...
Μαξιμαλιστικοί στόχοι
Τέτοιες αβαρίες θα βρει μπροστά του ο αυριανός αγοραστής μονάδων της ΔΕΗ, όπως πιστεύει ο έμπειρος ΔΕΗτζής. Είναι με άλλα λόγια εξαιρετικά μαξιμαλιστικός στόχος η πώληση του 40% του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ, πόσο μάλλον όταν από τις συνολικά 14 ενεργές λιγνιτικές μονάδες, δύο όλες κι όλες είναι σύγχρονες, οι Μελίτη 1, και Αγ.Δημήτριος 5.
Προφανώς τα γνωρίζει αυτά και ο Γιώργος Σταθάκης που απέκτησε ιδία άποψη όταν πριν από μια εβδομάδα περιηγήθηκε στους χώρους εργασίας του Νοτίου Πεδίου στην Πτολεμαίδα. Και αυτός είναι και ο λόγος, που η κυβέρνηση λέγεται ότι θα επεξεργαστεί, αν δεν το έχει ήδη κάνει, και σενάρια πακέτων, με ισορροπημένο μείγμα λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών, τα οποία θα συνδιαμορφώσει από τώρα με τους θεσμούς, αντί να υποχρεωθεί να το κάνει τον Σεπτέμβριο με το πιστόλι στον κρόταφο, και αφού νωρίτερα θα έχει αποτύχει το περίφημο market test του φθινοπώρου.
Αυτά συζητούν μεταξύ τους οι ΔΕΗτζήδες, αυτά λέγεται ότι έχει μεταφέρει και ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μ.Παναγιωτάκης στον υπουργό Ενέργειας. Του έχει δηλαδή επισημάνει τον κίνδυνο οι λιγνιτικές μονάδες, ακριβώς επειδή επιβαρύνονται με κόστος CO2, να μην προσελκύσουν ενδιαφέρον, γι'' αυτό και του έχει εισηγηθεί, να ζητήσει η Ελλάδα από την Κομισιόν την παραχώρηση δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων. Υπάρχει φυσικά και η τρίτη λύση, της πώλησης του 17% της ΔΕΗ, ωστόσο δεν συγκεντρώνει πλέον πολλούς οπαδούς, αφού με τόσο χαμηλή αξία μετοχής, το πιθανότερο είναι ότι μόνο ως «δώρο» στον αγοραστή θα εκληφθεί.
Η στάση της κυβέρνησης απέναντι σε όλα αυτά τα ερωτήματα, παραμένει ασαφής. Τα μόνα σίγουρα είναι ότι oι σχέσεις Σταθάκη-Παναγιωτάκη δεν διάγουν την καλύτερή τους περίοδο, ο Πάνος Σκουρλέτης συνεχίζει να μιλά με κάθε ευκαιρία για «βαποράκια» των δανειστών, και η ΓΕΝΟΠ διοργάνωσε την Παρασκευή το πρώτο της συλλαλητήριο στην Πτολεμαίδα κατά της πώλησης μονάδων. Όλοι διαγκωνίζονται ποιος θα προασπίσει καλύτερα «στα λόγια» τον δημόσιο χαρακτήρα της ΔΕΗ, και όσο περνά ο καιρός δίχως να διαμορφώνεται ένα σοβαρό σχέδιο για το αύριο της επιχείρησης, η υπόθεση δίνει τροφή στη σάτιρα.
Σε προ ημερών σατιρική τηλεοπτική εκπομπή, ο Γιώργος Σταθάκης φορώντας κράνος από την Πτολεμαίδα δίνει δια μέσω του ασυρμάτου το σύνθημα για μια επίδειξη ελεγχόμενης ανατίναξης σκληρών πετρωμάτων. Μιλά λοιπόν στον ασύρματο προς τους εργαζόμενους της ΔΕΗ λέγοντάς τους «δεν θα πουληθεί η ΔΕΗ, αν πουληθεί ποτέ, θα ανατιναχτούμε». Και αμέσως μετά ακολουθεί η ανατίναξη!
