Του Γιώργου Φιντικάκη
Τέσσερις ολόκληρες θέσεις υποχώρησε στην παγκόσμια κατάταξη των πιο ανταγωνιστικών χωρών η Ελλάδα το 2018 και βλέπει από ακόμη μεγαλύτερη απόσταση χώρες των Βαλκανίων που έχουν καλύτερες από αυτήν επιδόσεις, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία.
Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από την ετήσια έκθεση «Global Competitiveness Report» για το 2018-2019 του «World Economic Forum», που δημοσιεύτηκε χθες το βράδυ, και η οποία κατατάσσει την Ελλάδα στην 57η θέση μεταξύ 140 χωρών, έναντι της 53ης που είχε στην περυσινή έκθεση.
Αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση, προβληματικό χρηματοπιστωτικό σύστημα με πολλά κόκκινα δάνεια, χαμηλή κεφαλαιοποίηση της αγοράς, βάρη και περιορισμοί από τη κρατική υπερύθμιση, γραφειοκρατία, αδυναμία χρηματοδότησης κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κακή ποιότητα πολλών θεσμών, επιβαρύνουν για μια ακόμη χρονιά τις ελληνικές επιδόσεις.
Το χειρότερο είναι ότι μεγαλώνει η απόκλιση της Ελλάδας, όχι μόνο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, αλλά και από τους άμεσους ανταγωνιστές μας, δηλαδή τις χώρες της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Ευρώπης, όπως φαίνεται και από το σχετικό πίνακα. Όλες, από την Αλβανία (+4 μονάδες) και το Μαυροβούνιο (+2), έως τη Σερβία (+5), τη Βουλγαρία (σταθερή) ή τη Ρουμανία (σταθερή), συγκρατούν τις επιδόσεις τους, είτε τις βελτιώνουν, με προφανή αποτελέσματα για την προσέλκυση ξένων επενδυτών που προτιμούν να εγκατασταθούν σε χώρες πιο ανταγωνιστικές από άλλες όπως η Ελλάδα, και στις οποίες οι πολλά υποσχόμενες προοπτικές, δεν επιβεβαιώνονται ποτέ στην πράξη.
Χαρακτηριστικό είναι ότι η Ιταλία, που βρίσκεται στο επίκεντρο των διεθνών αγορών λόγω της δημοσιονομικής της απειθαρχίας, παραμένει πολύ υψηλότερα από εμάς στην παγκόσμια κατάταξη ανταγωνιστικότητας, κατέχοντας την 31η θέση μεταξύ 140 χωρών. «Είναι προφανές ότι όταν η (σχετικά) ανταγωνιστική Ιταλία αντιμετωπίζει τόση εχθρικότητα από τους διεθνείς επενδυτές, η σχετικά μη ανταγωνιστική Ελλάδα, δεν διαθέτει την πολυτέλεια εφησυχασμού σε θέματα διαρθρωτικών αλλαγών», όπως σχολιάζει στο liberal.gr o Κώστας Μήλας, καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Liverpool.
Χρηματοπιστωτικό σύστημα
Σταχυολογώντας τις πιο εμβληματικές από τις ελληνικές επιδόσεις ανάμεσα σε 140 χώρες, προκύπτει ότι η Ελλάδα κατέλαβε την 114η θέση στη κατηγορία χρηματοπιστωτικό σύστημα, πίσω από Τουρκία, Αργεντινή, Βενεζουέλα, Νικαράγουα, εξαιτίας προφανώς του βουνού από κόκκινα δάνεια των τραπεζών. Στη σχετική υποκατηγορία των μη εξυπηρετούμενων δανείων ως ποσοστού του χαρτοφυλακίων των τραπεζών, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 137η θέση, δηλαδή την 3η χειρότερη, ξεπερνώντας μόνο τη Κύπρο, την Αϊτή και το Μαυροβούνιο, και πίσω από την Ιταλία (124η θέση).
Non-perfoming loans
Μακροοικονομικά
Στη κατηγορία των μακροοικονομικών, έχει την 99η θέση ως προς την κατηγορία δυναμική του χρέους, πίσω ακόμη και από την Αργεντινή (64η) που προσέφυγε στο ΔΝΤ, προφανώς εξαιτίας του γεγονότος ότι παρά τη συμφωνία του Eurogroup της 21ης Ιουνίου, το ελληνικός χρέος δεν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο. Συνολικά ως προς τη μακροοικονομική σταθερότητα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 83η θέση, πίσω από πολλές αφρικανικές χώρες, όπως Μάλι, Μπρουνέι, Μπουρκίνα Φάσο, αλλά και από Σκόπια (70η), Σερβία (64η), Κύπρος (63η), Πορτογαλία (58η), Ρουμανία (53η), Βουλγαρία (52η). Σχετικά με τη διαφάνεια σε θέματα δημοσιονομικών και προϋπολογισμού, η χώρα κατέχει την 90η θέση.
Debt dynamics
Κεφαλαιοποίηση αγοράς
Στον δείκτη κεφαλαιοποίηση αγοράς ως ποσοστό του ΑΕΠ, η χώρα κατέχει την 74η θέση, κάτω από την Τουρκία (73η), και τα Σκόπια (72η), αλλά και άλλες, όπως Βοσνία, Λίβανος, Μπαγκλαντές, ενώ στη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων βρίσκεται τρεις θέσεις από το τέλος (137η).
Θεσμοί
Κάτω από τη βάση βαθμολογείται η Ελλάδα και ως προς τους θεσμούς (87η θέση), την ποιότητα των οποίων εξετάζουν όλοι οι σοβαροί επενδυτές προτού αποφασίσουν να τοποθετηθούν σε μια χώρα. Έχει ενδιαφέρον ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι γείτονες, βρίσκονται σε καλύτερη θέση από εμάς, (85η τα Σκόπια, 71η η Τουρκία, 68η η Αλβανία, 46η η Ρουμανία). Σε άλλες υποκατηγορίες, η Ελλάδα κατέχει την 78η θέση στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την 61η στην Ελευθερία του Τύπου, την 52η στη Διαφάνεια, και επίσης την 52η στα κρούσματα διαφθοράς.
Δημόσιο
Στο μεγάλο βραχνά που λέγεται απόδοση του Δημοσίου τομέα, η χώρα κατέχει την 115η θέση, με τα Σκόπια για παράδειγμα να βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα (112η), όπως και όλοι οι υπόλοιποι γείτονές μας. Δείγμα επίσης του πόσο αποτρεπτικά λειτουργούν για την ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας τα βάρη και οι περιορισμοί που θέτει η κρατική υπερύθμιση, αποτελεί η 131η θέση της Ελλάδας στη συγκεκριμένη κατηγορία, πίσω από χώρες όπως Αργεντινή, Κόστα Ρίκα, Κολομβία, Νιγηρία, Μεξικό. Αν μας παρηγορεί, η Ιταλία βρίσκεται σε χειρότερη θέση από εμάς (136η), όπως και η Βενεζουέλα (139η).
Επιχειρείν
Στην κατηγορία του επιχειρηματικού δυναμισμού καταλαμβάνουμε την 72η θέση, πίσω από Σρι Λάνκα, Μολδαβία, Πακιστάν, Γουινέα, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει ο δείκτης για τις ημέρες εντός των οποίων ξεκινά μια επιχείρηση τη λειτουργία της. Ενώ στην Κύπρο αρκούν 6 μόλις ημέρες, και στην Τουρκία 6,5, στην Ελλάδα χρειάζονται 12,5 (77η θέση), ενώ σε λιγότερο χρόνο από εμάς από εμάς ξεκινά κάποιος μια καινούργια εταιρεία στην Ιαπωνία, στη Ρουμανία, το Ισραήλ, τη Τυνησία, τη Μογγολία, το Μαυροβούνιο, κ.ο.κ.
Αθροιστικά όλα τα παραπάνω αλλά και μεμονωμένα, εξηγούν την έλλειψη εμπιστοσύνης στις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, πραγματικότητα που αποτυπώνεται σε πολλούς δείκτες εμπιστοσύνης (δείκτης χρηματιστηρίου, ύψος καταθέσεων, κεφαλαιοποίηση τραπεζών κ.ά.), και συμπληρώνεται από το δυσλειτουργικό Δημόσιο, την αντιπαραγωγική γραφειοκρατία, την κατάσταση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το υψηλό χρέος, την υπερφορολόγηση και τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Είτε εντός, είτε εκτός των μνημονίων, η ανταγωνιστική μας εικόνα απογοητεύει συνεχώς, αφού μόλις στα τέλη Σεπτεμβρίου είχε δημοσιευτεί από την World Bank, ο δείκτης «αντιμετώπισης της διαφθοράς» (control of corruption) ο οποίος δείχνει ότι, για το 2017, και μεταξύ 214 κρατών, η Ελλάδα διολίσθησε στην 102η θέση από την 96η θέση που κατείχε το 2016 (http://info.worldbank.org/ governance/wgi/#home).
Αμέσως μετά, ακολούθησε η κατάταξη του δείκτη οικονομικής ελευθερίας του καναδικού Ινστιτούτου Fraser σύμφωνα με τον οποίον, η Ελλάδα καταλαμβάνει, για το 2016, την 108η θέση μεταξύ 162 χωρών (https://www.fraserinstitute. org/studies/economic-freedom).
