Δύο διακριτές κατηγορίες ασφαλισμένων, οι παλαιοί και οι νέοι, όλοι εκείνοι οι χιλιάδες που είχαν την ατυχία να βγουν στη σύνταξη μετά τη ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, αυτή είναι η επόμενη ημέρα στο Ασφαλιστικό. Είναι επομένως ορατός ο κίνδυνος ενός νέου κύματος αγωγών, αλλά και ενός νέου εκτροχιασμού για την οικονομία, σε συνδυασμό και με τα αναδρομικά για τους μισθούς του Δημοσίου. Αυτό τονίζει ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, που μιλά στο Liberal.gr για τους συνταξιούχους «δυο ταχυτήτων» που δημιουργούν οι αποφάσεις της κυβέρνησης, αλλά και συνολικά για το αύριο του Ασφαλιστικού που μόνο διασφαλισμένο δεν είναι.
«Αν ανατραπεί μεγάλο τμήμα των προηγούμενων περικοπών και της συνολικής προσαρμογής, σε συνδυασμό μάλιστα με επιβάρυνση του κρατικού ταμείου με αναδρομικά για μισθούς του Δημοσίου, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει άμεσα με νέο εκτροχιασμό», όπως λέει χαρακτηριστικά.
Χαρακτηρίζει επίσης τροχοπέδη συνολικά το μείγμα της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής όσον αφορά όχι μόνο τις δημόσιες επενδύσεις, που υποβιβάζονται αδικαιολόγητα, αλλά ιδίως την φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση συνολικά στην παραγωγή.
Συνέντευξη στο Γιώργο Φιντικάκη
- Πως θα έρθει η ανάπτυξη της οικονομίας όταν η «συνταγή» συνεχίζει να βασίζεται σε υπερφορολόγηση και μείωση στο Πρόγραμμα Δημοσίων;
Υπάρχει ένα συσσωρευμένο δυναμικό που μας κινεί σήμερα. Το μείγμα της πολιτικής, όμως όσον αφορά όχι μόνο τις δημόσιες επενδύσεις, που υποβιβάζονται αδικαιολόγητα, αλλά ιδίως την φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση συνολικά στην παραγωγή αποτελούν τροχοπέδη ώστε να δούμε υψηλούς ρυθμούς μεσοπρόθεσμα.
- Χθες ο πρωθυπουργός στη Βουλή είπε ότι 500.000 συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις στις συντάξεις τους. Και ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση βοήθησε στην ανάκαμψη της οικονομίας, χαρακτηρίζοντας μεγάλη μεταρρύθμιση το νόμο Κατρούγκαλου. Οι συντάξεις σώθηκαν ή απλά κλωτσήσαμε το τενεκεδάκι του Ασφαλιστικού λίγο παραπέρα;
Η πικρή αλήθεια είναι πως το μέρος του εθνικού εισοδήματος αλλά και του κρατικού προϋπολογισμού που αντιστοιχεί στις συντάξεις σήμερα είναι υπερβολικά υψηλό, τόσο σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές οικονομίες αλλά και σε σχέση με αυτό που επιτρέπει ισχυρή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.
Πρέπει να υπάρξει χώρος ώστε το Δημόσιο να επιτελέσει δυο σημαντικούς ρόλους του, την προστασία των πραγματικά αδύναμων νοικοκυριών και την υποστήριξη της αναπτυξιακής διαδικασίας.
Η τελευταία νομοθετική παρέμβαση πλησίασε το σύστημα προς το νέο σημείο ισορροπίας που επέφεραν οι εξελίξεις του 2015. Όμως η εσωτερική δομή του συστήματος δημιουργεί πολύ ασθενή κίνητρα για τους εργαζόμενους. Θα πρέπει να είναι προτεραιότητα να σχεδιαστεί ένα νέο σύστημα με ισχυρότερη ανταποδοτικότητα και βαθμούς ελευθερίας, δηλαδή επιλογές, για τους ασφαλισμένους. Επιπλέον η μετάβαση από το σημερινό σε ένα τέτοιο σύστημα, θα πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά, και, όσο απαραίτητη και να είναι, θα αποτελέσει σημαντική πρόκληση αν το συνολικό κόστος χρηματοδότησης της χώρας δεν μειωθεί σημαντικά.
Επιπλέον, η μη εφαρμογή της νομοθετημένης περικοπής των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων, δημιουργεί νέα σημαντικά δεδομένα.
Αρχικά, η μη περικοπή μπορεί να είναι εφικτή για την επόμενη χρονιά σε επίπεδο δημόσιου ταμείου, αλλά δεν θα είναι εφικτή στη συνέχεια εκτός εάν δρομολογηθεί πολύ σημαντική επιτάχυνση της ανάπτυξης.
Έπειτα, η δημιουργία δυο διακριτών κατηγοριών ασφαλισμένων, με τους νέους να έχουν σαφώς πιο δυσμενείς όρους από τους παλαιότερους, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα, ίσως και νομικής φύσης που ενδεχομένως δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητά.
Αν ανατραπεί μεγάλο τμήμα των προηγούμενων περικοπών και της συνολικής προσαρμογής, σε συνδυασμό μάλιστα με επιβάρυνση του κρατικού ταμείου με αναδρομικά για μισθούς του Δημοσίου, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει άμεσα με νέο εκτροχιασμό. Θα είναι εντυπωσιακό όσο και βαθιά τραγικό αν μετά από μια οδυνηρή δεκάχρονη περιπέτεια δημιουργηθούν στη χώρα οι όροι για συνέχιση και ένταση της κρίσης.
- Σε κάθε περίπτωση πως θα σχολιάζατε τον προϋπολογισμό;
Θα έλεγα πως είναι σε μεγάλο βαθμό συνεπής με την οικονομική πολιτική του τελευταίου διαστήματος. Αντανακλά πως δεν αναμένεται να υπάρχει πρόβλημα στο δημόσιο ταμείο, αλλά το ύψος και η διάρθρωση των δαπανών και των φόρων δεν δρουν ευνοϊκά για την επιτάχυνση της μεγέθυνσης της οικονομίας.
- Είναι εφικτός ο στόχος για αύξηση 2,5% του ΑΕΠ το 2019, όταν ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρώπη επιβραδύνεται ;
Αν δεν υπάρξουν σημαντικές εκπλήξεις, η οικονομία μπορεί να επιταχύνει λίγο σε σχέση με φέτος, σε περιοχή ανάμεσα στο 2 και 2,5%. Η οικονομική δραστηριότητα στην Ευρώπη πράγματι επιβραδύνεται, αλλά οι επιδράσεις στα οικονομικά συστήματα δεν είναι ακαριαίες. Η ανησυχία θα έπρεπε να είναι αν οι ρυθμοί που καταγράφονται είναι ικανοποιητική για σύγκλιση με τους μέσους όρους της Eυρωζώνης, αν έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες για να διατηρηθούν και αυξηθούν στη συνέχεια και αν επαρκούν ώστε να γίνει διαχειρίσιμο το συσσωρευμένο χρέος, ιδιωτικό και δημόσιο.
- Ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση φορολογικών εσόδων, εξαιτίας της αύξησης της ανάπτυξης. Από που όμως θα προέλθει αυτό το 2,5%, άρα και τα φορολογικά έσοδα, όταν οι επενδύσεις είναι αναιμικές και η κατανάλωση υποτονική;
Μετά από την πίεση της περίπου δεκαετούς ύφεσης, και σε ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον είναι αναμενόμενο η οικονομία να καταγράφει θετικούς ρυθμούς. Ας μη ξεχνάμε πως οι άλλες οικονομίες που πέρασαν από προγράμματα προσαρμογής βγήκαν με πολύ μεγαλύτερη ορμή. Οι εξαγωγές αυξάνονται και η μείωση της ανεργίας βοηθά την ιδιωτική κατανάλωση.
Άλλωστε, συνολικά αλλά κυρίως για τις επενδύσεις η βάση είναι τόσο χαμηλή που και σχετικά μικρές απόλυτες διαφορές είναι σημαντικές ποσοστιαία. Σε κάθε περίπτωση η κρίσιμη παράμετρος για την επόμενη χρονιά είναι πόσο γρήγορα θα υπάρξει πρόσβαση στις αγορές. Αν υπάρξει καθυστέρηση, ο συνολικός σχεδιασμός θα ανατραπεί.
