Της Ειρήνης Καρανασοπούλου
Με το δημοψήφισμα των Βρετανών για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ΕΕ να απέχει κάτι λιγότερο από ένα μήνα, οι Βρυξέλλες άρχισαν να καταστρώνουν σχέδια για το χειρισμό του ενδεχομένου ενός Brexit, καθώς οι δημοσκοπήσεις είναι αντιφατικές ή δείχνουν πολύ μικρές διαφορές και κανείς δε μπορεί να είναι βέβαιος για το αποτέλεσμα.
Το πρακτορείο Reuters αποκάλυψε ότι την περασμένη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη υπό τον διευθυντή του γραφείου του προέδρου της Κομισιόν, Jean Claude Juncker, του Martin Selmayr. Παρόντες ήταν εκπρόσωποι της Γερμανίας και της Γαλλίας – ιδρυτικών μελών της ένωσης και συστατικών του άξονα που επί δεκαετίες κυβερνά την Ένωση – καθώς και κάποιων άλλων χωρών. Εκπρόσωπος της Βρετανίας δεν ήταν παρών.
Η Κομισιόν ούτε επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε το δημοσίευμα – αλλά για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ των Βρυξελλών είναι κοινό μυστικό ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες νοιώθουν εξαιρετική αμηχανία στην προοπτική να πρέπει να διαχειριστούν μια απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ένωση των “28”. Και με τις περισσότερες αποφάσεις να λαμβάνονται πλέον στις εθνικές πρωτεύουσες κι όχι στις Βρυξέλλες, οι περισσότεροι ελπίζουν πως η Angela Merkel θα έχει έτοιμο κάποιο “θαύμα” για την επόμενη ημέρα της 23ης Ιουνίου. Ομολογουμένως, όμως, δεν φαίνεται στον ορίζοντα κάποιο τέτοιο ίχνος – ενδεχομένως διότι κι η Γερμανίδα καγκελάριος έχει προβλήματα στο εσωτερικό της Γερμανίας, εάν κι όχι τόσο μεγάλα όσο ο Γάλλος πρόεδρος, Francois Hollande.
Έτσι, οι περίφημες προετοιμασίες, που θα εθεωρούντο αυτονόητες σε οποιαδήποτε κρίση, μεγάλη ή μικρή, περιορίζονται στα όρια του αυτονόητου επί του παρόντος. Η προγραμματισμένη για τις 23 και 24 Ιουνίου σύνοδος κορυφής μεταφέρθηκε για τις 27 και 28 του ιδίου μήνα, ώστε να μπορέσουν όλοι να “χωνέψουν” το όποιο αποτέλεσμα – και, φυσικά, να έχει κι ο Βρετανός πρωθυπουργός, David Cameron, το χρόνο να επιλέξει τι θα πει στους (πρώην?) εταίρους του. Εάν, δηλαδή, θα ενεργοποιήσει άμεσα το άρθρο 50 της Συνθήκης περί εθελούσιας αποχώρησης κράτους – μέλους ή όχι.
Εξίσου αυτονόητα είναι και τα υπόλοιπα που σχεδιάζουν οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών: μια έκτακτη συνεδρίαση του κολεγίου των Επιτρόπων την Κυριακή προ της συνόδου κορυφής, η έκφραση λύπης για την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν, η έκφραση σεβασμού προς την απόφαση του δημοψηφίσματος, η έκφραση ενότητας και συσπείρωσης των υπολοίπων εταίρων, κλπ.
Εννοείται ότι η Τράπεζα της Αγγλίας και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν πάρει τα μέτρα τους για το πλήγμα που αναμένεται να δεχθεί η στερλίνα την επομένη μιας ψήφου για αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ – αλλά και μια γενικότερη ταραχή στις αγορές. Άλλωστε, έχουν περισσέψει οι οικονομικές αναλύσεις για το τι θα σημαίνει για τα χρηματοοικονομικά μια ψήφος προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση – κι οι δυο κεντρικές τράπεζες, ως ανεξάρτητες πολιτικά, είναι πολύ πιο εύκολο να κάνουν τις προετοιμασίες τους.
Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που αντιλαμβάνεται κανείς είναι ότι Βρυξέλλες κι εθνικές πρωτεύουσες έχουν… σηκώσει τα χέρια ψηλά. Επειδή το βρετανικό δημοψήφισμα σημειώνεται σε μια πολύ δυσχερή συγκυρία για την Ένωση – όπου μόνον ενότητα δεν υπάρχει μεταξύ των εταίρων κι ο καθείς κοιτά το εθνικό του συμφέρον, όπως το αντιλαμβάνεται – είναι δύσκολο να υπάρξει κι ο τόσο αναγκαίος πολιτικός συντονισμός για μια απάντηση που θα βεβαιώνει για τα ισχυρά θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Με την έννοια αυτή, οι ψίθυροι για το ενδεχόμενο αργά ή γρήγορα να υπάρξουν κι άλλες χώρες που θα μιμηθούν τους Βρετανούς και θα κάνουν κι αυτές τα δικά τους δημοψηφίσματα αυξάνονται αντί να μειώνονται. Και, αντιστοίχως, το στρατόπεδο του “μένουμε Ευρώπη” δε δείχνει να δέχεται καμιά βοήθεια από την ΕΕ στη μάχη του κατά του “φεύγουμε”.
Όπως ακριβώς κανείς δε μπορεί να προβλέψει την έκβαση της βούλησης των Βρετανών, κανείς δε μπορεί να προβλέψει και πώς θα ξυπνήσει η Ένωση την "επόμενη ημέρα"...
Διαβάστε ακόμα:
- Euler Hermes: Ένα Brexit θα έπληττε κυρίως το Βέλγιο, τη Γερμανία και τη Γαλλία
