Στην τελική ευθεία μπαίνει το ευρωπαϊκό project Connecting Europe Facility (CEF), το οποίο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ως το 2027.
Η συνολική επένδυση του έργου που προβλέπει συνδεσιμότητα 5G σε όλο το μήκος των αυτοκινητοδρόμων της Ευρώπης εκτιμάται σε πάνω από ένα δισ. ευρώ. Στόχος του έργου είναι η υποστήριξη των υπηρεσιών οδικής ασφάλειας, αλλά και η παροχή συνδεσιμότητας Gigabit στους ταξιδιώτες.
Σύμφωνα με την Ε.Ε., η ανάπτυξη διασυνοριακών διαδρόμων 5G κατά μήκος των εθνικών οδών σε όλη την Ευρώπη αναμένεται να συμβάλει στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας της ΕΕ.
Ειδικότερα, η διασυνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα (Connected and Automated Mobility - CAM), με δυνατότητα 5G, θεωρείται σημαντικός παράγοντας για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, τη βελτιστοποιημένη οδική κυκλοφορία, τις μειωμένες εκπομπές CO₂ και την ανταγωνιστικότητα τόσο του τομέα των μεταφορών, όσο και των συγκοινωνιών.
Οι διάδρομοι 5G αποτελούν επίσης ένα από τα έργα πολλών χωρών που προσδιορίζονται στη Στρατηγική της Ψηφιακής Δεκαετίας και επομένως αντιπροσωπεύουν έναν από τους κύριους στρατηγικούς επενδυτικούς τομείς, όπου θα κατευθυνθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Το ψηφιακό πρόγραμμα Connecting Europe Facility (CEF) κατά την περίοδο 2022-2027 θα παράσχει οικονομική υποστήριξη σε μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη διαδρόμων 5G. Το πρώτο πρόγραμμα για την περίοδο 2021-2025, που έχει, ήδη, εγκριθεί, εστιάζει στην ανάπτυξη διασυνοριακών τμημάτων κατά μήκος των διαδρόμων 5G.
Διασύνδεση Βελεστίνου - Θεσσαλονίκης - Σόφιας
H ελληνική συμμετοχή στο συγκεκριμένο project, είναι το έργο 5G SEAGUL, το οποίο προβλέπει την ανάπτυξη 5G διασυνοριακού διαδρόμου (5G Corridor) Ελλάδας-Βουλγαρίας που υποστηρίζει προηγμένες λειτουργίες συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας (Connected and Automated Mobility - CAM). Στο έργο, από ελληνικής πλευράς συμμετέχει η COSMOTΕ. Στόχος του έργου είναι να διασφαλίσει ευρεία κάλυψη 5G σε πάνω από 450 χιλιόμετρα του οδικού άξονα Σόφια-Θεσσαλονίκη-Αθήνα, που να ανταποκρίνεται στις αυξημένες απαιτήσεις των υπηρεσιών CAM.
Στο πλαίσιο του έργου, ήδη επιβεβαιώθηκε με εντατικές δοκιμές και σε πραγματικές συνθήκες η αδιάλειπτη συνδεσιμότητα κατά την περιαγωγή βασικών και σύνθετων υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και υπηρεσιών CAM, που στο μέλλον θα διευκολύνουν την ασφαλή κυκλοφορία των αυτόνομων, συνδεδεμένων ή αυτό-οδηγούμενων οχημάτων στους ευρωπαϊκούς αυτοκινητοδρόμους.
Οι πάροχοι κινητών τηλεπικοινωνιών, COSMOTE και A1BG, από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία αντίστοιχα, θα εξασφαλίσουν την κάλυψη 5G στους εθνικούς αυτοκινητόδρομους και στις δύο πλευρές των συνόρων. Για την Ελλάδα, η COSMOTE θα καλύψει 300 χιλιόμετρα του εθνικού αυτοκινητόδρομου, από το Βελεστίνο Μαγνησίας μέχρι τον Προμαχώνα Σερρών, με υπηρεσίες 5G, ενώ στη Βουλγαρία, η A1BG θα καλύψει αντίστοιχα τον αυτοκινητόδρομο Κούλατα-Σόφια μήκους 173 χιλιομέτρων.
Επιπλέον, η υποδομή δικτύου που θα αναπτυχθεί, θα εξυπηρετεί τις αυξημένες απαιτήσεις για αδιάλειπτη συνδεσιμότητα και απρόσκοπτη περιαγωγή επιλεγμένων περιπτώσεων χρήσης υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας (φωνής και δεδομένων), καθώς και υπηρεσιών συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας (CAM), όπως ορίζονται από την 5G Automotive Association (5GAA).
Ήδη, στη συνοριακή γραμμή Προμαχώνα-Κούλατα, έγινε η πρώτη δοκιμή σεναρίων χρήσης αδιάλειπτης περιαγωγής μεταξύ των δικτύων COSMOTE και Α1BG, σε πραγματικές συνθήκες, παρουσία εκπροσώπων φορέων των δύο χωρών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα παρουσιάστηκαν υψηλής ποιότητας και χωρίς διακοπές κατά την περιαγωγή: φωνητικές κλήσεις, υπηρεσίες δεδομένων, όπως βιντεο-κλήσεις μέσω OTT εφαρμογών (Viber, WhatsApp) και υπηρεσίες ψυχαγωγίας όπως live video streaming.
Επιπλέον, παρουσιάστηκαν δύο υπηρεσίες 5G CAM: μία στον τομέα της ασφαλούς οδήγησης, που αφορά στην επίγνωση της κυκλοφοριακής κατάστασης σε πραγματικό χρόνο, και μία στον τομέα των μεταφορών για εύκολες, ασφαλείς και βιώσιμες μεταφορές αγαθών. Με την πρόσφατη επίδειξη ολοκληρώνονται οι δοκιμές στα σημερινά δίκτυα 5G και συνεχίζεται η μελέτη για τις αντίστοιχες δοκιμές στα δίκτυα 5G SA (Standalone).
Το πανευρωπαϊκό δίκτυο
Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους στην Ευρώπη, έχουν ξεκινήσει και άλλα έργα που διασυνδέουν χώρες μεταξύ τους μέσω των 5G λεωφόρων.
Ειδικότερα, η Γαλλία, η Γερμανία και το Λουξεμβούργο έχουν ανακοινώσει έναν κοινό διάδρομο μεταξύ Λουξεμβούργου, Μετς και Μέρτσιγκ.
Η Νορβηγία, Φινλανδία και Σουηδία προχωρούν με τον διάδρομο Ε8 μεταξύ Tromsø (Νορβηγία) και Oulu (Φινλανδία) και τον διάδρομο E18 μεταξύ Ελσίνκι, Στοκχόλμης και Όσλο.
Οι Κάτω Χώρες και το Βέλγιο συμφώνησαν στον διάδρομο Ρότερνταμ – Αμβέρσα – Αϊντχόβεν.
Η Ισπανία και η Πορτογαλία υπέγραψαν μνημόνιο για τη δημιουργία δύο κοινών διαδρόμων μεταξύ του Βίγκο και του Πόρτο και μεταξύ της Έβορα και της Μέριδα, επιτρέποντας τη διασυνοριακή δοκιμή συνδεδεμένης αυτοματοποιημένης οδήγησης.
Η Σλοβενία, η Ουγγαρία και η Αυστρία υπέγραψαν μνημόνιο για διασυνοριακή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη δοκιμή ηλεκτρικών, ολοκληρωμένων και αυτόνομων οχημάτων.
Η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Σερβία υπέγραψαν σχετική συμφωνία για τον διάδρομο Θεσσαλονίκης – Σόφιας – Βελιγραδίου για την ανάπτυξη πειραματικών διασυνοριακών διαδρόμων 5G που θα επιτρέπουν τη δοκιμή οχημάτων χωρίς οδηγό.
Η Πολωνία και η Λιθουανία υπέγραψαν επιστολή προθέσεων στις 5/9/2018 για συνεργασία σε τεχνικά, νομικά και πολιτικά θέματα του διασυνοριακού διαδρόμου CAD «via Baltica» (Βαρσοβία, Κάουνας, Βίλνιους).
Η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης για τη "Via Baltica - North”.
Η Ιταλία και οι τρεις πρόεδροι των περιφερειών Tirol, Südtirol και Trentino επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να συνεργαστούν με άλλα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, για την ανάπτυξη διαδρόμου 5G στον αυτοκινητόδρομο Brenner-pass.
Μόναχο-Πράγα: το 2020, οι αρχές της Τσεχικής Δημοκρατίας και του ομόσπονδου κράτους της Βαυαρίας της Γερμανίας υπέγραψαν κοινή δήλωση πρόθεσης για διασυνοριακή συνεργασία για την κατασκευή του διαδρόμου 5G Μόναχο-Πράγα εν όψει του CEF Digital.
Γαλλία-Ισπανία: στις 23 Σεπτεμβρίου 2020, η Γαλλία και η Ισπανία υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεννόησης για την ενίσχυση της συνεργασίας τους για χρήση και υπηρεσίες CAM πέρα από τα σύνορά τους.
Benelux: οι τρεις χώρες της Benelux υιοθέτησαν μια Σύσταση για να ενώσουν τις προσπάθειές τους για τη διασφάλιση της επιχειρηματικής συνέχειας της συνδεσιμότητας 5G πέρα από τα σύνορά τους.
