Πρεμιέρα κάνει από 1η Ιανουαρίου 2022 το νέο σύστημα κεφαλαιοποίησης της επικουρικής ασφάλισης. Από τις αρχές του νέου έτους δημιουργείται υποχρεωτικά για κάθε νεοεισερχόμενο στην αγορά εργασίας και προαιρετικά για όσους είναι κάτω των 35 ετών ο ατομικός «κουμπαράς». Σ'αυτόν θα σωρεύονται οι ασφαλιστικές εισφορές του εργαζόμενου που στη συνέχεια θα επενδύονται σε μετοχές, ομόλογα και άλλα επενδυτικά προϊόντα.
Το νέο μοντέλο αποτελεί μονόδρομο για τον διαμοιρασμό του κινδύνου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παρενέργειες γήρανσης του πληθυσμού στο Ασφαλιστικό, με την Ελλάδα να υιοθετεί με καθυστέρηση το λεγόμενο σουηδικό μοντέλο. Σύστημα που εφαρμόζεται με επιτυχία σε πολλά κράτη του προηγμένου κόσμου εξασφαλίζοντας στους ασφαλισμένους υψηλές αποδόσεις, ακόμα και σε περιόδους αστάθειας καθώς το κράτος δεσμεύεται ότι το μίνιμουμ που θα λάβει ο κάθε πολίτης στο τέλος του συνταξιοδοτικού βίου θα είναι τουλάχιστον ίσο με τις εισφορές που έχει καταβάλει.
Το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) θα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και όπως εξήγησε κατά τη σημερινή παρουσίαση του μοντέλου η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας (Κ. Χατζηδάκης, Π. Τσακλόγλου) θα υπόκειται σε ισχυρή κρατική εποπτεία, επομένως οι κορώνες περί «ιδιωτικοποίησης της ασφάλισης» από τον ΣΥΡΙΖΑ και κόμματα της αντιπολίτευσης είναι εντελώς αβάσιμες.
Όπως τόνισαν ο υπουργός και ο υφυπουργός Εργασίας η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση έχει πέντε σημαντικά πλεονεκτήματα.
«Η μεταρρύθμιση γίνεται με το βλέμμα κυρίως στους νέους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα με βάση τις γενικότερες οικονομικές και δημογραφικές συνθήκες που έχουν επικρατήσει να είναι σίγουροι ότι θα πάρουν σύνταξη όπως πήραν ή θα πάρουν οι γονείς τους και μάλιστα να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε, ει δυνατόν, να είναι η σύνταξη αυτή ακόμα μεγαλύτερη», υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης.
Όπως επισήμανε, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τις επικουρικές συντάξεις είναι σύμφωνη «με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης» τόνισε ο υπουργός και έρχεται ως επόμενο βήμα μετά την «παρέμβαση για τις κύριες συντάξεις, η οποία διόρθωσε αρκετές από τις ατέλειες του νόμου Κατρούγκαλου», δηλαδή συνολικά αλλάζει ο πρώτος πυλώνας του ασφαλιστικού συστήματος.
«Η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι πλέον 1,7 προς 1»
Ως προς τους παράγοντες που επηρεάζουν το ασφαλιστικό, ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε την δημοσιονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη, κάνοντας, ωστόσο, ειδική μνεία στο δημογραφικό, το οποίο «στην Ελλάδα και την Ευρώπη έχει επιδεινωθεί».
«Η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι πλέον 1,7 προς 1 ενώ το σύστημα κάμποσες δεκαετίες πριν είχε δομηθεί με την παραδοχή ότι για κάθε 4 εργαζομένους θα υπάρχει 1 συνταξιούχος» σημείωσε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι εντονότερο σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και ότι εκτιμάται πως το 2030 η Ελλάδα θα έχει πάρει από την Ιταλία μια «ανεπιθύμητη πρωτιά, θα είμαστε, δηλαδή, η πιο γερασμένη χώρα της Ευρώπης».
«Δεν γίνεται σχεδιάζοντας το μέλλον της νέας γενιάς να αγνοεί κανείς αυτή την παράμετρο» τόνισε ο κ. Χατζηδάκης. Παράλληλα, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων επισήμανε ότι «παρά τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς στο ασφαλιστικό μας σύστημα αυτό εξακολουθεί να μην είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις εξελίξεις στις περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» καθώς και «να μη δίνει τις επιλογές που δίνει για το μέλλον τους στους ασφαλισμένος το ασφαλιστικό σύστημα των περισσότερων από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα του νέου συστήματος, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων υπογράμμισε ότι «ο νέος ασφαλισμένος θα αποκτήσει σε σημαντικό βαθμό έλεγχο πάνω στη σύνταξή του», λέγοντας ότι «οι εξελίξεις σε σχέση με τη σύνταξή του δεν θα προχωρούν ερήμην του ίδιου του ασφαλισμένου, δεν θα αποφασίζουν άλλοι γι αυτόν, χωρίς αυτόν».
«Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση έχει σαν στόχο να αποκαταστήσει «τη χαμένη εμπιστοσύνη των νέων απέναντι στο ασφαλιστικό σύστημα. Αυτό πάμε να αντιμετωπίσουμε φεύγοντας από ένα σύστημα που είναι ουσιαστικά απρόσωπο και υιοθετώντας ένα σύστημα με το οποίο θα υπάρχει άμεση σύνδεση του νέου ασφαλισμένου με τη σύνταξη του και με τον ατομικό του κουμπαρά», σημείωσε.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, το νέο σύστημα του ατομικού κουμπαρά «θα δημιουργήσει μια κουλτούρα αποταμίευσης», αλλά και «τα χρήματα που θα αποταμιευτούν θα επενδυθούν με σωστότερο και με πιο επαγγελματικό τρόπο».
«Έτσι θα γίνουν περισσότερες επενδύσεις που σημαίνουν περισσότερες θέσεις εργασίας και περισσότερη ανάπτυξη συνολικά στην Ελλάδα, με όφελος επίσης και στο επίπεδο των δημοσίων ταμείων» σημείωσε ο υπουργός.
Έτσι θα λειτουργεί ο «κουμπαράς»
- Βασικό χαρακτηριστικό του νέου συστήματος είναι ότι δημιουργούνται ατομικοί λογαριασμοί («κουμπαράδες») από τους οποίους θα καταβληθούν οι μελλοντικές συντάξεις των νέων εργαζομένων.
- Αντί δηλαδή οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις.
- Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.
Ποιους αφορά το νέο σύστημα
- Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από 1η Ιανουαρίου 2022 και είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης (μισθωτοί δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, δικηγόροι και μηχανικοί).
- Προαιρετικά, αν δηλαδή το επιθυμούν, μπορούν να ενταχθούν σε αυτό ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών οι οποίοι είτε δεν έχουν υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση (π.χ. ένας λογιστής), είτε είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υφιστάμενο σύστημα.
- Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει (6% για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολούμενους).
Πώς θα γίνεται η διαχείριση
- Η διαχείριση των ατομικών αυτών λογαριασμών -των ατομικών «κουμπαράδων»- θα γίνεται μέσω ενός νέου δημοσίου φορέα, ενός νέου Ταμείου που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες.
- Θα δημιουργηθεί περιορισμένος αριθμός προσεκτικά σχεδιασμένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων, όπου -με επιλογή του ασφαλισμένου και ανάλογα με το προφίλ του-θα επενδύονται τα κεφάλαια του «ασφαλιστικού κουμπαρά» του.
- Κάθε εργαζόμενος θα μπορεί να έχει τον πλήρη έλεγχο των εισφορών του και των αποδόσεών τους μέσω πρόσβασης από το κινητό ή/και τον υπολογιστή του ανά πάσα στιγμή, όπως συμβαίνει και με το e-banking.
Η επικουρική ασφάλιση παραμένει δημόσια
- Η νέα επικουρική παραμένει το δεύτερο σκέλος της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης - Παραμένει δημόσια!
- Δεν τίθεται επομένως κανένα θέμα ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης
- Το Ταμείο που θα διαχειρίζεται τις εισφορές, που θα ονομάζεται ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης) θα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου - Το ΤΕΚΑ θα υπόκειται σε ισχυρή κρατική εποπτεία και θα επενδύει με αυστηρά και διαφανή κριτήρια
- Δεν αλλάζει τίποτα για τους «παλαιούς» εργαζόμενους και τους τωρινούς συνταξιούχους.
- Από τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση δεν επηρεάζεται ούτε η καταβολή ούτε το ύψος των επικουρικών συντάξεων του υφιστάμενου συστήματος.
- Οι υφιστάμενες συντάξεις και οι συντάξεις των ασφαλισμένων που θα συνταξιοδοτηθούν με το ισχύον σύστημα θα εξακολουθήσουν να υπολογίζονται με βάση τους υφιστάμενους κανόνες και δεν πρόκειται να θιγούν.
