Πόσα χρόνια εκτιμάται ότι θα εργαστεί κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού του βίου ο σημερινός 15χρονος; Παίζει ρόλο αν είναι άνδρας ή γυναίκα; Η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία έρχεται να απαντήσει και σε αυτά τα ερωτήματα τα οποία μπορεί να μην απασχολούν τους 15χρονους και τις οικογένειές τους, είναι όμως κρίσιμα τόσο για τη δική τους ζωή όσο και για των υπολοίπων.
Ας δούμε πρώτα το ατομικό συμφέρον: όσο λιγότερα είναι τα χρόνια απασχόλησης (τα… ένσημα που λέγαμε κάποτε) τόσο μικρότερος είναι και ο συντελεστής αναπλήρωσης, άρα τόσο χαμηλότερη προκύπτει και η σύνταξη. Με λίγα λόγια, όσο πιο αργά μπαίνει κάποιος στην ενεργό επαγγελματική δράση, τόσο περισσότερο περιορίζονται οι πιθανότητες του να έχει μια επαρκή σύνταξη στην έξοδο από την αγορά εργασίας.
Όσο για το συλλογικό καλό; Είναι προφανές ότι όσο περισσότερες είναι οι «φανερές» ώρες απασχόλησης σε μια χώρα, τόσο περισσότερα είναι τα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές και τόσο πιο βιώσιμο καθίσταται το ασφαλιστικό σύστημα. Υπάρχουν δηλαδή οι πόροι για να πληρωθούν οι συντάξεις των επόμενων.
Δεν είναι κρυφό – και κάθε ελληνική οικογένεια έχει σαφή εικόνα – ότι οι νέοι σήμερα αργούν να μπουν στην αγορά εργασίας για μια σειρά από λόγους. Το δείχνουν και τα επίσημα στοιχεία καθώς τα ποσοστά απασχόλησης στα άτομα ηλικίας έως και 29 ετών είναι στην Ελλάδα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Όταν οι Ολλανδοί ηλικίας έως 29 ετών εργάζονται σε ποσοστό που φτάνει και στο 83%, στην Ελλάδα, πασχίζουμε να φτάσουμε στο 52-53%.
Τώρα το αν οι επίσημες στατιστικές λαμβάνουν υπόψη τα «μαύρα μεροκάματα» και τις δουλειές του ποδαριού που είναι ευρέως διαδεδομένες στη χώρα μας, είναι άλλο θέμα. Τα επίσημα στοιχεία, δείχνουν ότι ο ένας στους δύο νέους δουλεύει και ο άλλος όχι. Αν μάλιστα αναδιατυπωθεί η πρόταση ως εξής: «ο ένας στους δύο κολλάει ένσημα (που είναι και το ζητούμενο) και ο άλλος όχι», τότε προσεγγίζουμε ακόμη περισσότερο την πραγματικότητα.
Έρχεται τώρα μια άλλη στατιστική της Eurostat να απαντήσει στο ερώτημα που τέθηκε εξ’ αρχής: Πόσα χρόνια εκτιμάται ότι θα εργαστεί κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού του βίου ο σημερινός 15χρονος; Η απάντηση για την Ελλάδα είναι 34,2 έτη όταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι στα 37,1 έτη με πολλές χώρες να έχουν σπάσει και το φράγμα των 40 ετών (Εσθονία, Νορβηγία, Δανία, Ελβετία, Σουηδία και Ολλανδία). Αυτά τα 34,2 έτη μας κατατάσσουν σε μια από τις χειρότερες θέσεις της Ευρώπης. Δουλεύουμε (φανερά) περισσότερο μόνο από τον Τούρκο (29,9 έτη), τον Ρουμάνο (32,2 έτη) τον Ιταλό (32,9 έτη) και τον Κροάτη (34 έτη).
Προφανώς, η καθυστερημένη εκκίνηση είναι ένας από τους λόγους ενώ τα αποτελέσματα είναι τα εξής:
- Καθυστερημένη έξοδος στη σύνταξη. Με τις σημερινές συνθήκες όποιος δεν μαζεύει τα 40 έτη, συνταξιοδοτείται υποχρεωτικά στα 67 ενώ είναι πολύ πιθανό ότι το 2027 θα προστεθούν ακόμη 18 μήνες στο όριο συνταξιοδότησης λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.
- Μικρότερη σύνταξη. Όσο λιγότερα τα χρόνια ασφάλισης, τόσο μικρότερος ο συντελεστής που υπολογίζει τη σύνταξη. Ας μην ξεχνάμε ότι πλέον λαμβάνονται υπόψη όλοι οι μισθοί από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο και όλα τα χρόνια προϋπηρεσίας.
Γνωρίζουμε από τώρα τη συντάξεις βγάζει ο νέος τρόπος υπολογισμού που επιβλήθηκε από την εποχή των μνημονίων και μετά. Αυτός ο νέος τρόπος υπολογισμού είναι ο λόγος για τον οποίο μειώνεται συνεχώς η μέση σύνταξη σε όσους αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την ενεργό δράση. Ένα είναι το ερώτημα: θα μιλήσει κανείς γι’ αυτά τα θέματα στους σημερινούς 15χρονους;
