Η χρηματιστηριακή κατάρρευση της μετοχής της Meta Platforms, γνωστής και ως Facebook, ήταν το γεγονός της χθεσινής συνεδρίασης των αμερικανικών χρηματιστηρίων. Τα κάπως αδύναμα αποτελέσματα και οι συγκρατημένες προβλέψεις για τις επιδόσεις της εταιρείας το 2022 έκαναν τους επενδυτές να σκεφθούν πόσο κοστίζουν στην εταιρεία οι αλλαγές που έχει κάνει η Apple στα τηλέφωνά της, αν η αδιάκοπη αύξηση του αριθμού των χρηστών της πλατφόρμας της πλησιάζει στο τέλος της και, κυρίως, αν το επιχειρούμενο άλμα προς το Metaverse είναι η κατάλληλη οδός διαφυγής.
Όταν μία από τις μεγαλύτερες σε χρηματιστηριακή αξία εταιρείες πέφτει κατά περίπου 25% και οι απώλειες (σε αξία) ξεπερνούν τα διακόσια δισεκατομμύρια δολάρια, τότε σίγουρα συμβαίνει κάτι σημαντικό και μάλλον κακό. Η Meta Platforms (FB NASDAQ), μέχρι πρότινος γνωστή απλά ως Facebook, ανακοίνωσε τα αποτελέσματά της για το τελευταίο τρίμηνο του 2021 και για ολόκληρη τη χρονιά.
Τα αποτελέσματα για το τελευταίο τρίμηνο ήταν κατώτερα των προσδοκιών όσον αφορά στην κερδοφορία της εταιρείας, η οποία έφθασε τα 10,3 δις δολάρια από 10,9 που ανέμενε η αγορά και λίγο καλύτερα όσον αφορά στον κύκλο εργασιών της, ο οποίος ήταν σχεδόν 20% παραπάνω από αυτόν της αντίστοιχης περιόδου του 2020, στα 33,67 δις δολάρια. Η υστέρηση στην κερδοφορία ήταν από μόνη της μία αρνητική έκπληξη, αλλά το μεγάλο χτύπημα ήρθε όταν η διοίκηση ανακοίνωσε τις εκτιμήσεις της για τις οικονομικές της επιδόσεις στο πρώτο τρίμηνο του 2022 αλλά και σε όλο το 2022.
Ο αναμενόμενος κύκλος εργασιών για το πρώτο τρίμηνο είναι ανάμεσα στα 27 με 29 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση 11% πάνω από τον αντίστοιχο περσινό, και αρκετά κάτω από αυτό που ανέμενε η πλειοψηφία των αναλυτών, δηλαδή τα 30,2 δισεκατομμύρια. Όμως, τα προβλήματα δε σταματούν εκεί, καθώς από την ενημέρωση που έκανε η διοίκηση είναι φανερό πως ο αριθμός των χρηστών των κοινωνικών της δικτύων, όπως Facebook, Instagram, WhatsApp, έχει σχεδόν πιάσει ταβάνι και δεν είναι εύκολο να αυξηθεί πλέον.
Στο τελευταίο τρίμηνο του 2021 έφθασαν τα 2,91 δισεκατομμύρια, χωρίς καμία μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ οι χρήστες του δικτύου της Facebook στις ΗΠΑ ανήλθαν στο ίδιο διάστημα στα 195 εκατομμύρια, ένα εκατομμύριο πιο κάτω από την αμέσως προηγούμενη περίοδο.
Η εξήγηση που έδωσε η διοίκηση για τις αδύναμες προβλέψεις της για το 2022 έχει άμεση σχέση με κάτι που είχαμε δει στο Liberal Markets τον περασμένο Ιούλιο (https://www.liberal.gr/economy/to-neo-leitourgiko-sustima-tou-iphone-apeilei-to-diafimistiko-chrusorucheio-tis-facebook/390965): τις αλλαγές που έκανε στο λειτουργικό σύστημα των κινητών της τηλεφώνων η Apple (AAPL NASDAQ), οι οποίες δυσκολεύουν πολύ την δημιουργία στοχευμένων διαφημίσεων για κάθε χρήστη των δικτύων της εταιρείας, καθώς γίνεται πολύ πιο δύσκολη η συλλογή των προσωπικών δεδομένων των χρηστών.
Ο διευθύνων σύμβουλος και βασικός μέτοχος Mark Zuckerberg, η γενική διευθύντρια Sheryl Sandberg και τα υπόλοιπα διοικητικά στελέχη της Meta Platforms παραδέχθηκαν πως η κίνηση της Apple θα τους στερήσει έσοδα περίπου 10 δις δολαρίων μέσα στη χρονιά, αν και υποστήριξαν πως ψάχνουν να βρουν τρόπους να ξεπεράσουν αυτό το πρόβλημα. Τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια είναι ένα πολύ σημαντικό νούμερο, αφού ο ετήσιος κύκλος εργασιών της Meta είναι της τάξης των 120 δις και το 97% προέρχεται από τις διαφημίσεις.
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα το οποίο ανέφεραν τα διοικητικά στελέχη, είναι η επίδραση του ανταγωνισμού που δέχεται η επιχείρηση από εταιρείες όπως η Tik Tok. Προκειμένου να κρατήσουν τους χρήστες που εγκαταλείπουν τις πλατφόρμες της για το Tik Tok, προωθούν αντίστοιχες υπηρεσίες όπως η Reels, οι οποίες όμως δεν είναι τόσο κερδοφόρες όσο το Facebook και κυρίως το Instagram. Και μιας και αναφερθήκαμε στο Tik Tok, το οποίο προσελκύει χρήστες νέους σε ηλικία, πρέπει να τονίσουμε πως ένα ανησυχητικό σημάδι για την Meta είναι η αδυναμία της να προσελκύσει τη νεολαία. Πριν λίγο καιρό, ο Mark Zuckerberg δήλωσε πως η προσπάθεια προσέλκυσης χρηστών ηλικίας από 20 έως 30 είναι η βασική προτεραιότητα για το γκρουπ.
Όλα αυτά δεν άρεσαν καθόλου στους επενδυτές, οι οποίοι προτίμησαν να πουλήσουν και να μην περιμένουν να δουν την αντίδραση της εταιρείας στις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Όπως ήταν φυσικό, η έξοδός τους πυροδότησε αντίστοιχες κινήσεις και σε άλλες εταιρείες που διαχειρίζονται κοινωνικά δίκτυα, όπως η Snap (SNAP NYSE), η Twitter (TWTR NYSE) και η Pinterest (PINS NYSE), οι οποίες σημείωσαν σημαντική πτώση παρασύροντας και τον δείκτη NASDAQ.
Ποια μπορεί να είναι η αντίδραση της εταιρείας; Σύμφωνα με τον Zuckerberg, είναι η στροφή της προς το μέλλον, το οποίο, για τον ιδρυτή της εταιρείας, βρίσκεται στον κόσμο του Metaverse. Αυτό έγινε φανερό με τη μετονομασία της επιχείρησης και τις ανακοινώσεις που είχε κάνει το προηγούμενο φθινόπωρο ο Zuckerberg. Όμως, αυτή η στροφή κοστίζει πολύ στην κερδοφορία της Meta Platforms, αφού, όπως είχε αποκαλύψει ήδη η διοίκηση, το τμήμα που ασχολείται με τη «μεταμόρφωση» της εταιρείας ήταν έντονα ζημιογόνο, κατά περίπου δέκα δισεκατομμύρια δολάρια για το 2021.
Οι επενδύσεις αυτού του τμήματος σε τεχνολογίες εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας ήταν πάνω από 10 δις δολάρια και θα συνεχιστούν αμείωτες. Η επιτυχία του εγχειρήματος δεν είναι όμως καθόλου σίγουρη, αφού ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος, όπως φάνηκε και από την απόφαση της Microsoft (MSFT NASDAQ) να εξαγοράσει την κορυφαία εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών Activision Blizzard (ATVI NASDAQ) (Η Microsoft θέλει να γίνει ο master του Metaverse | Liberal Markets). Και φυσικά, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως το Metaverse θα είναι το Eldorado που πολλοί ελπίζουν.
Εδώ λοιπόν αρχίζει ο προβληματισμός για το μέλλον της Meta Platforms. Η επιτυχία του άλματος προς την εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα δεν είναι καθόλου εγγυημένη, τη στιγμή που η μηχανή παραγωγής μετρητών, δηλαδή οι στοχευμένες διαφημίσεις, αρχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα. Ακόμα και αν υποθέσουμε πως η στροφή που επιχειρεί η εταιρεία θα πετύχει, αυτό δε θα γίνει αμέσως. Θα πει κάποιος πως η εταιρεία έχει μεγάλη οικονομική άνεση και μπορεί να προχωρήσει σε μεγάλες εξαγορές που θα της φέρουν νέα έσοδα σε άλλους τομείς. Αυτό είναι αληθές, αλλά μία μεγάλη εξαγορά είναι σχεδόν αδύνατον να γίνει πλέον, δεδομένης της πολύ αυστηρής στάσης των αντιμονοπωλιακών αρχών σε όλο τον κόσμο.
Την ίδια στιγμή, είναι φανερό πως οι χρήστες δεν μπορούν να αυξηθούν σημαντικά, και, το σημαντικότερο, η πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα των χρηστών δεν πρόκειται να αποκατασταθεί, καταφέροντας σημαντικό πλήγμα στα διαφημιστικά έσοδα της επιχείρησης. Η σημασία της πρόσβασης στα δεδομένα των χρηστών φαίνεται από τα εξαιρετικά αποτελέσματα που ανακοίνωσε πριν μερικές μέρες η Alphabet (GOOGL NASDAQ), μητρική εταιρεία της Google, της οποίας τα διαφημιστικά έσοδα δε δείχνουν καμία τάση μείωσης, πολύ απλά διότι η μηχανή αναζήτησης της Google, από την οποία προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των διαφημιστικών εσόδων, έχει απεριόριστη πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα.
Μπορούμε να πούμε, με σχετική ασφάλεια, πως οι δύο μεγάλες τεχνολογικές επιχειρήσεις που κρατάνε τα κλειδιά των λειτουργικών συστημάτων των κινητών τηλεφώνων, είναι οι μόνες που θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα οφέλη της επεξεργασίας των δεδομένων των χρηστών.
Αν οι νομοθέτες ανά τον κόσμο δεν αποφασίσουν να χτυπήσουν αυτούς τους κλειδοκράτορες, οι δύο κολοσσοί θα συνεχίσουν να έχουν ένα τεράστιο πλεονέκτημα απέναντι σε όλες τις εταιρείες που βασίζουν τη λειτουργία τους πάνω σε πλατφόρμες που δουλεύουν στα κινητά τηλέφωνα, όπως, μέχρι τώρα τουλάχιστον, η Meta Platforms. Η σημερινή, στα όρια του πανικού, αντίδραση των επενδυτών προδίδει το ερώτημα που μάλλον πλανάται αυτή τη στιγμή στο μυαλό τους: «Υπάρχει μετά για τη Meta;»
