Την περαιτέρω βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης θα περιμένουν οι ελληνικές Αρχές πριν προχωρήσουν σε σημαντική χαλάρωση των capital controls που επιβλήθηκαν τον Ιούνιο του 2015. Αυτό αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης Fitch σε έκθεσή του για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, ένα χρόνο μετά την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών.
«Κατά την άποψή μας, το οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον παραμένει εύθραυστο και η εμπιστοσύνη προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν έχει αποκατασταθεί», σημειώνει η Fitch, προσθέτοντας ότι η αξιολόγηση βιωσιμότητας των ελληνικών τραπεζών διατηρείται σε «f».
Η Fitch εκτιμά ότι τα capital controls θα μπορούσαν να χαλαρώσουν σταδιακά αρχής γενομένης από τα τέλη του 2016, στην περίπτωση που το πολιτικό κλίμα εμφανίζει σημάδια σταθεροποίησης και η Ελλάδα συνεχίσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις που προβλέπει το πρόγραμμα προσαρμογής.
«Η συμπεριφορά των καταθετών επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές εξελίξεις. Στους εννέα μήνες πριν τον Ιούνιο του 2015, εν τω μέσω αβεβαιότητας για τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, το τραπεζικό σύστημα έχασε 43 δισ. ευρώ, ή 26% καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα. Οι καταθέσεις δεν έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στο σύστημα και το επίπεδο των υπολοίπων παραμένει σε γενικές γραμμές αμετάβλητο από τον Ιούνιο του 2015. Οι περιορισμοί στις αναλήψεις αποθαρρύνουν τους πελάτες από το να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες», αναφέρει η Fitch.
Σύμφωνα με τον οίκο, ένα πιθανό μέτρο χαλάρωσης των περιορισμών θα μπορούσε να είναι η αύξηση του ορίου των 420 ευρώ την εβδομάδα. Όμως είναι δύσκολο να πει κανείς αν οι καταθέτες έχουν αρκετή εμπιστοσύνη στις τράπεζες ή αν ενδεχόμενη χαλάρωση θα πυροδοτήσει νέα γύρο εκροών.
Ο όγκος των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία αυξήθηκε σημαντικά πριν την επιβολή των capital controls, γεγονός που υποδεικνύει ότι τα χρήματα που βγήκαν από τις τράπεζες παρέμειναν στη χώρα. Πριν οι ελληνικές Αρχές αποφασίσουν να χαλαρώσουν τους περιορισμούς θα αξιολογήσουν το κατά πόσο η συμπεριφορά των καταθετών έχει αλλάξει ή αν η επιθυμία συσσώρευσης μετρητών εξακολουθεί να κυριαρχεί.
Όπως σημειώνει η Fitch, η ανακεφαλαιοποίηση συνεπάγεται ότι τα θεμελιώδη των πιστώσεων εμφάνισαν σημαντική πρόοδο από τον Ιούνιο του 2015, ενώ τα capital controls προστατεύουν τη ρευστότητα στο σύστημα. Ο κλάδος στο σύνολό του συνεχίζει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη χρηματοδότηση του ευρωσυστήματος, κυρίως υπό τη μορφή έκτακτης παροχής ρευστότητας (ELA), που δίνει η Τράπεζα της Ελλάδος. Όμως τον Ιούνιο του 2016, η ΕΚΤ απανέφερε το waiver, επιτρέποντας την αποδοχή των τίτλων του ελληνικού δημοσίου ως ενέχυρα για τις πράξεις αναχρηματοδότησης.
Η Fitch εκτιμά ότι οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν περίπου το 7% της χρηματοδότησης του ELA με κεφάλαια από την ΕΚΤ. Αν και δεν πρόκειται για σημαντικά ποσά, οι τράπεζες θα ωφεληθούν από τη φθηνότερη χρηματοδότηση.
Επίσης, οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να δανειστούν κεφάλαια από τις στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης, τα γνωστά TLTRO. Μέσω αυτών, θα επιμηκυνθεί το χρηματοδοτικό προφίλ των ελληνικών τραπεζών και θα μειωθεί το κόστος. Παρ'' όλα αυτά, τα TLTRO μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτήσουν νέες χορηγήσεις και η σημαντική πιστωτική επέκταση μπορεί να υπάρξει μόνο όταν ανακτηθεί η εμπιστοσύνη. «Αναμένουμε περαιτέρω μείωση των δανείων στο σύστημα, γεγονός που αντικατοπτρίζει τις σφιχτές συνθήκες ρευστότητας και της υποτονικής ζήτησης από δανειολήπτες υψηλής ποιότητας.
Τέλος, η Fitch προβλέπει έναν ακόμη χρόνο ύφεσης, με το 2016 το ΑΕΠ να συρρικνώνεται κατά 0,9% και σταδιακή βελτίωση μέσα στο 2017.
