Ο προϋπολογισμός στοχεύει στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και στην επούλωση των πληγών που δημιουργεί ο πληθωρισμός. Η στήριξη της μεσαίας τάξης, της επιχειρηματικότητας και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων δεσπόζουν σε αυτόν.
Η δομή του προϋπολογισμού είναι τέτοια ώστε να γίνει προσπάθεια διαχείρισης της οικονομίας το δύσκολο 2023. Μια δυσκολία που προέρχεται από το γεγονός ότι όλη η Ευρώπη εισέρχεται σε μια περίοδο χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης και η μεσαία και χαμηλότερη τάξη υποφέρουν από τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των εισοδημάτων τους.
Τρεις είναι οι άξονες στήριξης της οικονομίας. Πρώτον η επιχειρηματικότητα ενισχύεται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Η στήριξη των ευάλωτων ομάδων εξασφαλίζεται μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς επίσης και από την ελάφρυνση τους από την αύξηση των επιτοκίων μέσω τραπεζικού συστήματος και προϋπολογισμού.
Βεβαίως, όλες αυτές οι ενέργειες δεν οδηγούν στο να εξαλειφθούν τα αρχικά προβλήματα, ούτε και η αίσθηση στον πληθυσμό ότι όλα αυτά είναι προβλήματα τα οποία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ριζικά. Όμως, συντελούν στο να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή και να διέλθουμε το 2023, το οποίο, επαναλαμβάνω, είναι ένα έτος δύσκολο για τις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Αν και αρκετές οικονομίες της ζώνης του ευρώ θα βιώσουν ύφεση στην Ελλάδα θα έχουμε μια προσγείωση των ρυθμών ανάπτυξης γύρω στο μηδέν. Ύφεση όπως μετά την πανδημία (-9%) και τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν θα βιώσουμε, άλλωστε τότε η ελληνική οικονομία κατάφερε να αντιστρέψει την κατάσταση και φτάσαμε στη φετινή ανάπτυξη που κυμαίνεται μεταξύ 5% και 5,5%. Μάλιστα το 2021 η ύφεση ήρθε το τελευταίο τρίμηνο του έτους με αποτέλεσμα να ροκανίσει και τον ρυθμό ανάπτυξης του 2022.
Ο πληθωρισμός έχει δείξει τα «δόντια» του μειώνοντας την κατανάλωση και κυρίως τις εξαγωγές. Επίσης, ο τουρισμός ναι μεν πήγε καλύτερα από το 2019, αλλά σε τρέχουσες τιμές, σε πραγματικές κινήθηκε χαμηλότερα. Επομένως, μπορεί κάποιος να πει πως το καλοκαίρι του 2023 ίσως είναι ακόμα πιο δύσκολο καθώς οι επιπτώσεις του πληθωρισμού θα «χτυπήσουν» πιο έντονα τη Γερμανία και άλλες χώρες των οποίων οι πολίτες επισκέπτονται την Ελλάδα. Για αυτούς τους λόγους αναμένουμε μια απομείωση των ρυθμών μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας.
Από την άλλη όμως, οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι πιο ευοίωνες από αντίστοιχες άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Κάτι που οφείλεται στην τουριστική αυτονόμηση της χώρας μας εξαιτίας του γεγονότος πως είμαστε μακριά από τον πόλεμο. Επίσης, το ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας επιτρέπει λιγότερες επιπτώσεις. Το ενεργειακό content σε φυσικό αέριο του ενεργειακού παραγωγικού μηχανισμού του νότου της Ευρώπης δεν είναι τόσο υψηλό, όπως είναι για παράδειγμα της Κεντρικής Ευρώπης, το οποίο διέρχεται τον κίνδυνο μείωσης λόγω διακοπής των ροών φυσικού αερίου. Όλα τα παραπάνω θα βοηθήσουν την ελληνική οικονομία και άλλες χώρες της Ευρώπης, υπό την προϋπόθεση όμως ότι δεν θα υπάρξει ένταση του πολέμου στην Ουκρανία.
*Ο Παναγιώτης Πετράκης είναι Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ
