Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Η ενεργοποίηση του «κόφτη» για το 2017 θα πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανή. Όπως πιθανή θα πρέπει να θεωρείται και η λήψη επιπλέον μέτρων εντός του 2017 στην περίπτωση που διαπιστωθούν αποκλίσεις και οι πιστωτές της χώρας κρίνουν ότι ο προϋπολογισμός δεν «κλείνει». Άλλωστε δεν θα είναι η πρώτη φορά που η τρόικα μεσούσης της χρονιάς θα ζητήσει νέα μέτρα.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο στόχος για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμούς της τάξης του 2,5% κατά το τρέχον έτος είναι τουλάχιστον υπερβολικός και ακόμα και με τα καλύτερα σενάρια «δεν βγαίνει».
Η δυνατότητα λοιπόν είσπραξης των σημαντικά αυξημένων (κατά 2,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2016) εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, του ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, συναρτάται απόλυτα από την πραγμάτωση των αισιόδοξων μακροοικονομικών προβλέψεων αλλά και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης η οποία καθυστερεί.
Η εξέλιξη αυτή, δηλαδή της μη επίτευξης των στόχων για ρυθμό ανάπτυξης 2,5%, θα συμπαρασύρει τα έσοδα προς τα κάτω, με αποτέλεσμα να μην επιτευχθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού και να αναγκασθεί η κυβέρνηση να προχωρήσει στη μείωση μισθών και συντάξεων.
Όπως τονίζεται και στην έκθεση του Δημοσιoνομικού συμβουλίου η επίτευξη του στόχου των φορολογικών εσόδων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ και της ιδιωτικής κατανάλωσης, η άνοδος των λιανικών τιμών, η άνοδος της απασχόλησης, η βελτίωση του οικονομικού κλίματος κ.λπ.», χαρακτηρίζοντας «αισιόδοξες» τις σχετικές προβλέψεις.
Ωστόσο, τη δεδομένη στιγμή οι περισσότεροι φορολογούμενοι αναζητούν τρόπους να μειώσουν τις επιβαρύνσεις τους στην εφορία και τα ταμεία. Τι σημαίνει αυτό; Ότι το ελληνικό δημόσιο θα δεχτεί διπλό χτύπημα. Από τη μία θα χάσει έσοδα από την άλλη τα ταμεία δεν θα έχουν πόρους να πληρώσουν συντάξεις. Αυτό θα συμβεί καθώς όλοι σχεδόν και κυρίως αυτοί που που βρίσκονται στα μεσαία εισοδήματα θα επιχειρήσουν να μειώσουν τις επιβαρύνσεις τους. Για παράδειγμα κάποιος που πλήρωνε το χρόνο 5.400 ευρώ (και καλείται φέτος να πληρώσει περίπου 15.000 ευρώ) ασφάλιστρα θα προσπαθήσει να μειώσει τι εισφορές στις 2.500 ευρώ, φοροδιαφεύγοντας. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το ταμείο θα χάσει και η εφορία καθώς οι εισφορές έχουν συνδεθεί με το εισόδημα. Οι επαγγελματίες γνωρίζουν ότι τα ποσά που καταβάλλουν δεν έχουν καμία ανταποδοτικότητα (δηλαδή δεν έχουν κανέναν αντίκρισμα στη σύνταξη που θα πάρουν) οπότε αυτό που τους ενδιαφέρει είναι πως θα επιβιώσουν την παρούσα δύσκολη συγκυρία.
Προβλήματα, θα δημιουργηθούν και με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Αν και το οικονομικό επιτελείο έχει επενδύσει στην αύξηση των εσόδων μέσω των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα ωστόσο κάτι τέτοιο δεν φαίνεται. Και αυτό διότι όποιος έκοβε απόδειξη θα συνεχίσει να κόβει. Για παράδειγμα στην περίπτωση που η έκπτωση χωρίς απόδειξη φθάνει στα 30%, το πιθανότερο είναι ο πελάτης να διαλέξει την έκπτωση. Έτσι και αλλιώς μόνο με το σούπερ μάρκετ και τις ΔΕΚΟ όλοι καλύπτουν τις αποδείξεις που χρειάζονται για το χτίσιμο του αφορολόγητου ορίου.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι οι κάρτες ότι ήταν να δώσουν το έδωσαν το 2016. Για φέτος εκτιμούν ότι στην καλύτερη περίπτωση να διατηρηθούν οι συναλλαγές με κάρτες στα ίδια επίπεδα ωστόσο θεωρούν ότι η αξία των συναλλαγών θα είναι πολύ μικρότερη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ η χρήση καρτών αυξήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2016 κατά 6% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2015. Όμως η αξία των συναλλαγών μειώθηκε κατά 7% στο ίδιο διάστημα.
