Η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδιο πλήρους εθνικοποίησης του υπερχρεωμένου ενεργειακού κολοσσού EDF, που διαχειρίζεται τους πυρηνικούς σταθμούς της χώρας. Η κυβέρνηση Μπορν επιδιώκει αναδιάρθρωση. Προς το παρόν, δεν έχει γίνει γνωστό αν θα εξαγοράσει μετοχές ή αν θα αναλάβει τον έλεγχο με νομοθετική ρύθμιση.
Σε κάθε περίπτωση, η εθνικοποίηση δεν εγγυάται ελάφρυνση από το βουνό χρέους της EDF ούτε προσφέρει λύση για τα υπέρογκα λειτουργικά κόστη, λόγω χρήσης πεπαλαιωμένων αντιδραστήρων. Και βεβαίως, δεν θα μειώσει τον κίνδυνο οι καταναλωτές να δουν μεγάλες αυξήσεις στους λογαριασμούς.
Γιατί θέλουν εθνικοποίηση
Η πρωθυπουργός Ελίζαμπεθ Μπορν υποστήριξε ότι η πλήρης εθνικοποίηση της EDF, στην οποία το κράτος κατέχει ήδη μερίδιο 84%, θα βοηθήσει τη Γαλλία να διαχειριστεί τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα και να αντιμετωπίσει την τρέχουσα ενεργειακή κρίση που επιδεινώθηκε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ωστόσο, οι αναλυτές ισχυρίζονται ότι ο κύριος στόχος της κυβέρνησης είναι να έχει ελεύθερα χέρια για να ασκήσει πλήρη εξουσία σε μια επιχείρηση που κατέχει περίπου το 80% του μεριδίου της γαλλικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η τιμή της EDF το 2005 ανερχόταν στα 33 ευρώ ανά μετοχή. Διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης ήταν τότε η μεγαλύτερη διαφάνεια στα οικονομικά και στη λειτουργία της.
Οι μετοχές της διαπραγματεύονται πλέον γύρω στα 9 ευρώ. Το κράτος θα έπρεπε να πληρώσει 5 δισ. ευρώ για να εξαγοράσει το μειοψηφικό πακέτο από τους μετόχους σε τρέχουσες τιμές.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επανεξελέγη στην εξουσία τον Απρίλιο, αλλά έχασε τον έλεγχο του κοινοβουλίου στις εκλογές του Ιουνίου, ακύρωσε το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ομίλου EDF πέρυσι, εν μέσω αντιδράσεων από τα συνδικάτα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το σχέδιο στόχευε στο να διαχωρίσει την κερδοφόρα επιχείρηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της EDF από το χρέος.
Τι πάει στραβά
Περίπου οι μισοί από τους 56 πυρηνικούς αντιδραστήρες της EDF στη Γαλλία είναι πλέον εκτός σύνδεσης, εν μέρει λόγω προβλημάτων διάβρωσης. Η EDF έχει επανειλημμένα μειώσει την προγραμματισμένη πυρηνική παραγωγή της για το 2022, ακριβώς τη στιγμή που η Ευρώπη προσπαθεί να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας, καθώς μειώνονται οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου.
Εκτός από τα προβλήματα με τους παλιούς αντιδραστήρες, έχει επίσης καθυστερήσει για χρόνια και είναι πίσω κατά δισεκατομμύρια ευρώ ως προς τον προϋπολογισμό, η κατασκευή νέας γενιάς αντιδραστήρων στη Γαλλία και τη Βρετανία. Αναδύονται έτσι σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το αν είναι σε θέση η κεντρική διοίκηση να διορθώσει θεμελιώδη σφάλματα στον σχεδιασμό.
Επιπλέον, το ρυθμιζόμενο σύστημα τιμολογίων, που την υποχρεώνει να πουλάει 100 terawatt/h (TWh) πυρηνικής παραγωγής σε λιανοπωλητές ηλεκτρικής ενέργειας και μεγάλους καταναλωτές έναντι 42 ευρώ/MWh, πολύ κατώτερα από τις τιμές της αγοράς, έχει σοβαρές συνέπειες.
Φέτος, η κυβέρνηση αύξησε επίσης τις ποσότητες ενέργειας που πουλά η EDF στους ανταγωνιστές σε χαμηλή τιμή, επιδιώκοντας να προστατεύσει τους καταναλωτές από την αύξηση των τιμών της ενέργειας.
Τα ήδη μεγάλα χρέη της EDF εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω, επειδή ο όμιλος πουλά την εκτιμώμενη πυρηνική του παραγωγή πριν το τέλος του δημοσιονομικού έτους και πρέπει να εξαγοράσει ξανά ηλεκτρική ενέργεια που πωλήθηκε σε μια ευμετάβλητη αγορά με τιμές που κινούνται τώρα σε ιστορικά υψηλά.
Η EDF αναμένει πλήγμα 18,5 δισ. ευρώ στα κέρδη της το 2022 από απώλειες στην παραγωγή και 10,2 δισ. ευρώ από το πλαφόν στις τιμές ενέργειας.
Θα βοηθήσει ο πλήρης κρατικός έλεγχος;
Πιθανώς όχι. Μια πλήρως εθνικοποιημένη EDF μπορεί να είναι σε θέση να μειώσει το κόστος δανεισμού για το χρέος της, το οποίο ο οίκος αξιολόγησης S&P εκτιμά ότι θα μπορούσε να ανέλθει σε σχεδόν 100 δισ. ευρώ φέτος.
Ωστόσο, οι χρηματοδοτικές ανάγκες του ομίλου θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. Ο Μακρόν ανακοίνωσε σχέδια για την κατασκευή τουλάχιστον έξι πυρηνικών αντιδραστήρων νέας γενιάς, αλλά δεν είπε από πού θα προέλθουν τα 50 δισ. ευρώ της απαιτούμενης επένδυσης.
Η γαλλική κυβέρνηση θα μπορούσε να επεκτείνει το πλαφόν στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για να προστατεύσει τα νοικοκυριά τον χειμώνα, βαθαίνοντας τις απώλειες για τον όμιλο.
Τα συνδικάτα που υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να διαλύσει τον όμιλο και είναι απίθανο να δουν οποιοδήποτε σχέδιο αναδιάρθρωσης θετικά, ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Ακόμη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί με αυξημένη προσοχή τα κυβερνητικά σχέδια.
Βασικό στοιχείο του προηγούμενου σχεδίου αναδιάρθρωσης, που ήταν γνωστό ως Project Hercules, ήταν η μεταρρύθμιση του μηχανισμού ρύθμισης των τιμών, στις οποίες η EDF πωλούσε πυρηνική ενέργεια.
Η JPMorgan αναμένει από τη Γαλλία να ορίσει εγγυημένη τιμή για το σύνολο της πυρηνικής παραγωγής της EDF. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εγκρίνει τυχόν αλλαγές στα τιμολόγια για να διασφαλίσει ότι οι πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της EDF δεν θα καταλήξουν να επιδοτούν τα ζημιογόνα ανταλλακτικά της επιχείρησης.
