Του Γιώργου Φιντικάκη
Τρεις συνέργειες, οι οποίες πρόκειται να γεννήσουν δουλειές δισεκατομμυρίων ευρώ βρίσκονται πίσω από τα 535 εκατ. ευρώ που φέρεται να έχει προσφέρει για τον ΔΕΣΦΑ η κοινοπραξία της οποίας ηγείται η ιταλική Snam, από κοινού με τη βελγική Fluxys, και την ισπανική Enagas.
Καταρχήν και οι τρεις εταιρείες είναι οι βασικοί μέτοχοι του αγωγού TAP, με ποσοστά 20%, 19% και 16% αντίστοιχα. “Βλέπουν” επομένως στις υποδομές και στο ελληνικό δίκτυο αγωγών, τη “πύλη” για την προώθηση των συμφερόντων τους στη περιοχή, αφού θα τον συνδέσουν με τον αγωγό TAP. Το έργο που προορίζεται να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο 2020, προκειμένου να μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στη Κ. Ευρώπη μέσω ενός σύνθετου δικτύου που ξεκινά από Τουρκία, συνεχίζεται προς την Ιταλία, αφού πρώτα διέλθει από Ελλάδα, και Αλβανία.
Εδώ βρίσκεται και η δεύτερη συνέργεια. Τον Αύγουστο 2017, η ιταλική εταιρεία υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την αλβανική διαχειρίστρια του δικτύου, Albgaz, και αντικείμενο την ανάπτυξη του δικτύου. Η συμφωνία αφορούσε την ανάπτυξη ενός συστήματος το οποίο θα διαχειρίζεται η αλβανική εταιρεία, με στόχο την εκμετάλλευση των ευκαιριών που θα δημιουργήσει ο ΤΑΡ και την έλευση του αζέρικου αερίου στη χώρα.
Και η τρίτη συνέργεια, ονομάζεται κάθετος διάδρομος Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Σερβίας -Ουγγαρίας, με τελική κατάληξη τον κόμβο του Baumgarden στην Αυστρία. Ενός άξονα που θα έχει κατεύθυνση Νότου-Βορρά, δηλαδή θα φτάνει στην "καρδιά" της ρωσικής ενεργειακής ισχύος, άρα σε χώρες που εξαρτώνται έως και 90% από τη Μόσχα. Εκεί όπου ο απώτερος στόχος της Δύσης και των ΗΠΑ είναι να φτάνει κάποια ημέρα αμερικανικό φυσικό αέριο, κάτι σαν ενεργειακή "απόβαση" στην αυλή της Ρωσίας, εν προκειμένω στην Ουκρανία. Πάντως, ο κάθετος διάδρομος, είναι ακόμη στις μελέτες αλλά έχει εγκριθεί (PSI), στα έργα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ.
Στις δουλειές αυτές βρίσκεται και τα αίτια για τα οποία το σχήμα Snam, Fluxys, Enagas, έβγαλε από την τσέπη επιπλέον 30-35 εκατ ευρώ, πάνω από το "ταβάνι" της αποτίμησης των δύο ανεξάρτητων εκτιμητών που έχει προσλάβει το ΤΑΙΠΕΔ. Διότι σύμφωνα με πληροφορίες, ο "πήχης" αυτός είχε οριστεί στα περίπου 500 εκατ. ευρώ.
Δεδομένου επομένως ότι η προσφορά των τριών μετόχων του TAP, υπερβαίνει ήδη τον μέγιστο "πήχη" που είχε οριστεί για το ΔΕΣΦΑ, ακόμη και αν αρνηθεί το σχήμα Snam-Fluxys-Enagas, να προσφέρει επιπλέον κεφάλαια, θεωρείται βέβαιο ότι η ελληνική εταιρεία είναι δική του υπόθεση. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν αποκλείεται το τίμημα να αυξηθεί κατά μερικά εκατ. ευρώ, καθώς το αίτημα του ΤΑΙΠΕΔ για περαιτέρω βελτίωση της προσφοράς, αποτελούσε όρο του διαγωνισμού, τον οποίο οι πάντες γνώριζαν εξαρχής.
Δείγμα επίσης του πόσο ήθελαν οι Ιταλοί τον ΔΕΣΦΑ, είναι και το γεγονός ότι προ τριετίας, η Snam είχε συμφωνήσει με τους Αζέρους της Socar να αγοράσει από αυτήν το 17% του ΔΕΣΦΑ, έναντι 110 εκατ. ευρώ. Ήταν η εποχή που η Κομισιόν, προκειμένου να εγκρίνει την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από τους Αζέρους, είχε ζητήσει να περιοριστεί η συμμετοχή τους από το 66%, στο 49%, και το υπόλοιπο 17% να αποκτηθεί από άλλον ευρωπαϊκό ενεργειακό όμιλο. Σημειωτέον ότι οι Αζέροι, είχαν ανακηρυχθεί στο πρώτο διαγωνισμό για το ΔΕΣΦΑ (2013) έναντι 400 εκατ. ευρώ, προτιμητέοι επενδυτές.
Τίποτα φυσικά απ' όλα αυτά δεν συνέβη, γι' αυτό και στα κεντρικά της Snam αποφασίστηκε να "ξηλωθεί" εντελώς η τότε ομάδα που είχε διαπραγματευθεί με τη Socar, και να αντικατασταθεί όπως και έγινε τελικά, με άλλη.
