Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Αν ήταν οποιοσδήποτε άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος, τραπεζίτης, ή πολιτικός, ίσως να λέγαμε ότι οι δηλώσεις του περί τέταρτου μνημονίου αποτελούν μέρος των κλασικών αναφορών-παρεμβάσεων ενόψει των διαπραγματεύσεων των επόμενων μηνών. Όμως, ο Mario Draghi δεν είναι ένας ακόμη αξιωματούχος. Κάθε του δήλωση είναι στοχευμένη και οι απαντήσεις - όσο και κάποιες από τις ερωτήσεις που του γίνονται - μόνο τυχαίες δεν είναι.
Όσοι παρακολουθούν στενά την πορεία, τις δηλώσεις και τις παρεμβάσεις του Ιταλού, γνωρίζουν πως όταν θέλει να πει κάτι θα το πει και θα στείλει το μήνυμα που πρέπει, άσχετα αν όλοι οι υπόλοιποι πιστεύουν ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή.
Χθες μάθαμε και κάτι ακόμη. Ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ θαυμάζει τον Αλέξη Τσίπρα και μάλιστα οι δύο άνδρες αστειεύονται για το τέταρτο μνημόνιο, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να λέει του κεντρικού τραπεζίτη «να μας λείπει το βύσσινο». Ας αφήσουμε όμως τα αστεία του κ. Τσίπρα και τους πανηγυρισμούς για την έξοδο από την κρίση και ας δούμε τα πράγματα όπως είναι.
Την περασμένη Πέμπτη στη Φρανκφούρτη το κλίμα ήταν σχεδόν υποτονικό. Η ΕΚΤ διατήρησε στο μηδέν τα επιτόκια, όπως αναμένεται να συμβεί για πολλές συνεδριάσεις ακόμη, και παράλληλα επιβεβαίωσε το «ψαλίδισμα» του QE από το νέο έτος. Όλα αυτά ήταν αναμενόμενα. Κάπου εκεί, λοιπόν, ο Draghi δέχτηκε ερώτηση για την Ελλάδα, το τέλος του μνημονίου και τη ρευστότητα των τραπεζών.
Σε μία χρονική στιγμή που οι σχέσεις των δανειστών με την κυβέρνηση Τσίπρα είναι καλύτερες από ποτέ και η αξιολόγηση δείχνει να κλείνει σαν να μην υπήρξε ποτέ το πρώτο εξάμηνο του 2015, ο Draghi αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να υπάρξει ένα νέο μνημόνιο για την Ελλάδα. «Είναι στο χέρι της ελληνικής κυβέρνησης να αποφασίσει για το τέταρτο πρόγραμμα», είπε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, εξηγώντας πως αν η ελληνική οικονομία συνεχίσει να έχει αδυναμίες και χρειαστεί νέο πρόγραμμα, είναι θέμα δικό της το τι θα πράξει.
Για τις τράπεζες, απλώς στάθηκε στο γεγονός ότι η ρευστότητα σχετίζεται με τις αποφάσεις οικονομικής πολιτικής, είναι θέμα, δηλαδή, των αγορών. Στην ουσία, ο Draghi συνδέει το θέμα των τραπεζών με την έξοδο από το μνημόνιο, γιατί όπως και το δημόσιο, έτσι και οι τράπεζες θα πρέπει να σταθούν μόνες τους στα πόδια τους. Πως θα γίνει αυτό αν τα «κόκκινα» δάνεια δεν μειωθούν δραστικά και αν δεν υπάρχει waiver;
Σε λίγους μήνες οι τράπεζες θα έχουν ολοκληρώσει τα stress tests, την ίδια ώρα εφαρμόζονται από την πρωτοχρονιά του 2018 τα νέα λογιστικά πρότυπα IFRS 9, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται ο έλεγχος των προβληματικών χαρτοφυλακίων. Οι εκτιμήσεις θέλουν τις τράπεζες να αναζητούν κεφάλαια τα επόμενα χρόνια είτε για όλους τους παραπάνω λόγους είτε για να «ξεφορτωθούν» πιο γρήγορα τα «κόκκινα» δάνεια. Υπενθυμίζουμε ότι ο Draghi είναι ο Μεγάλος Επόπτης των τραπεζών, ο άνθρωπος που γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα πόσο μπορούν να αντέξουν οι ελληνικές τράπεζες και ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να ξεφύγουν από τα προβλήματα των τελευταίων ετών.
Αν ανατρέξουμε στις πρόσφατες δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων θα δούμε ότι κανείς πλέον δεν αναφέρεται σε δυσμενή προοπτική. Όλοι μιλούν για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν, άλλοι τονίζουν την ανάγκη να συμφωνηθεί η σχέση Ελλάδας δανειστών μετά τον Αύγουστο του 2018 και άλλοι λένε τα προφανή, δηλαδή ότι η Ευρώπη είναι εδώ να στηρίξει την Ελλάδα.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της διαφημίζει» το κεφαλαιακό απόθεμα που χτίζει και έχει ποντάρει πολλά στο... φαινόμενο του ελατηρίου. Ότι, δηλαδή, η οικονομία θα τρέξει με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης λόγω της δραματικής ύφεσης των περασμένων ετών. Το εν λόγω κεφαλαιακό απόθεμα θα αποτελέσει, βάσει σχεδίου, «εγγύηση» για την έξοδο στις αγορές. Ορισμένοι, ωστόσο, καλλιεργούν προσδοκίες ότι θα είναι ικανό να καλύψει και τις ανάγκες των τραπεζών, δημιουργώντας ακόμη μία ψευδαίσθηση.
Γιατί ο «Super Mario» δεν ακολούθησε το παράδειγμα όλων όσων δίνουν συγχαρητήρια στην ελληνική κυβέρνηση για την αλλαγή στάσης και υπερτονίζουν τη μεγάλη βελτίωση της ελληνικής οικονομίας; Γιατί αντί να αναφερθεί στη μεταμνημονιακή εποχή, το θέμα του χρέους και στην ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος, κράτησε χαμηλούς τόνους;
Ξένοι αναλυτές με γνώση των διαδικασιών σημειώνουν ότι η «φωνή» του Draghi θα παραμείνει έως το τέλος του μνημονίου στον ίδιο τόνο, ακριβώς γιατί οι εκκρεμότητες με την Ελλάδα παραμένουν και έχουν χρώμα... τραπεζικό.
Φώτο: AP Photo/Michael Probst
