Η τελευταία μέρα του χρόνου έχει πάντα μια μορφή απολογισμού.
Ο απολογισμός με τη σειρά του έχει πάντα μια αίσθηση «ζυγίσματος».
Ήταν οι καλές στιγμές περισσότερες από τις κακές; Αγαπήσαμε και αγαπηθήκαμε, χαρήκαμε, δημιουργήσαμε, ταξιδέψαμε αρκετά; Γίναμε σοφότεροι και καλύτεροι; Συλλέξαμε καινούργιες γνώσεις, μεταδώσαμε γνώσεις, γεμίσαμε νέες εμπειρίες, προσφέραμε εμπειρίες;
Όλοι οι παραπάνω στοχασμοί αγκαλιάζουν κάθε έκφανση της δραστηριότητας μας, από τις σχέσεις με τον εαυτό μας και τους άλλους, έως τις επιδόσεις μας στον εργασιακό μας χώρο ή ακόμα και στον κόσμο των επενδύσεων.
Ευχή της στήλης προς όλους εσάς που την έχετε αγκαλιάσει όλα αυτά τα χρόνια και την τροφοδοτείτε με μηνύματα αγάπης και πολλές φορές πραγματικής έμπνευσης, είναι το «ζύγι» καθενός προσωπικά στο τέλος κάθε χρονιάς να είναι θετικό, προοδευτικά αυξανόμενο και να σας φέρνει όλο και πιο κοντά στην πολυπόθητη προσωπική «πλήρωση» που συνειδητά ή ασυνείδητα κυνηγάμε όλοι μας.
Διαβάζοντας το πρόσφατο σημείωμα του Πολ Γκράχαμ, ενός από τους πιο εμβληματικούς, φιλελεύθερους φιλόσοφους/επενδυτές, του οποίου τα δοκίμια θεωρούνται υποχρεωτική ανάγνωση στις πανεπιστημιουπόλεις τεχνολογίας και καλύπτουν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, από την οικονομία και την τεχνολογία έως την πολιτική και την ψυχολογία, δεν θα μπορούσα παρά να το μοιραστώ μαζί σας, μιας και η στιγμή λίγο πριν τη χαραυγή της νέας χρονιάς είναι ιδανική.
(σ.σ: Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας το μικρό αυτό σημείωμα του Γκράχαμ μου ξύπνησε «θύμησες» από τις συμβουλές της αγαπημένης μου δασκάλας όταν ήμουν παιδί, της κυρίας Καλομοίρη. Αναμνήσεις που τέτοιες μέρες, υπάρχει μια ακατανίκητη επιθυμία να τις μοιραστείς…)
Το κείμενο λοιπόν του Γκράχαμ «The need to read» έτσι όπως το επεξεργάστηκα στη μετάφραση αλλά και στην εμπέδωση, είναι το εξής:
«Στα βιβλία επιστημονικής φαντασίας που διάβαζα ως παιδί, η ανάγνωση είχε συχνά αντικατασταθεί από κάποιον πιο αποτελεσματικό τρόπο απόκτησης γνώσης, όπως μυστηριώδεις «κασέτες» που φορτώνουν στον εγκέφαλο μας τις νέες πληροφορίες, ακριβώς με τον τρόπο που ένα πρόγραμμα φορτώνεται σε έναν υπολογιστή.
Κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί σύντομα, ακόμα και τώρα, στη σημερινή εποχή που η τεχνολογία έχει ανοίξει τον βηματισμό της σε άλμα.
Η δυσκολία δεν είναι στο να κατασκευαστεί ένα αναντικατάστατο για το διάβασμα, αυτό πολύ πιθανόν, αν και δύσκολο, να το καταφέρουμε. Ακόμα όμως και αν υπήρχε, θα ήταν ανεπαρκές. Βλέπετε, η ανάγνωση για το Χ δεν μας διδάσκει απλώς για το Χ, μας διδάσκει επίσης πώς να γράφουμε. [ 1 ]
Εάν λοιπόν αντικαθιστούσαμε την ανάγνωση, θα μπορούσαν οι επόμενες γενιές να είναι καλές στο γράψιμο;
Η απάντηση είναι όχι.
Και αυτό είναι μια τεράστια απώλεια γιατί τo γράψιμο δεν είναι απλώς ένας τρόπος να μεταφέρουμε ιδέες, αλλά και να τις έχουμε.
Ένας καλός συγγραφέας δεν σκέφτεται απλώς και στη συνέχεια γράφει αυτό που σκέφτηκε, ως ένα είδος μεταγραφής. Ένας καλός συγγραφέας ανακαλύπτει σχεδόν πάντα νέα πράγματα κατά τη διαδικασία της γραφής. Και δεν υπάρχει, από όσο γνωρίζω, κανένα υποκατάστατο αυτού του είδους της ανακάλυψης.
Το να μιλάμε για τις ιδέες μας με άλλους ανθρώπους είναι ένας καλός τρόπος για να τις αναπτύξουμε. Αλλά ακόμα και αφού το κάνουμε αυτό, θα διαπιστώσουμε ότι εξακολουθούμε να ανακαλύπτουμε νέα πράγματα καθώς γράφουμε. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένα είδος σκέψης που μπορεί να γίνει μόνο γράφοντας!
Υπάρχουν φυσικά είδη σκέψης που μπορούν να ολοκληρωθούν χωρίς γραφή. Εάν δεν χρειάζεται να εμβαθύνουμε σε ένα πρόβλημα, μπορούμε να το λύσουμε χωρίς να γράψουμε.
Εάν σκεφτόμαστε για παράδειγμα πώς δύο κομμάτια μηχανημάτων πρέπει να ταιριάζουν μεταξύ τους, το να γράψουμε για αυτό πιθανότατα δεν θα μας βοηθήσει πολύ. Και όταν ένα πρόβλημα μπορεί να περιγραφεί επίσημα, μερικές φορές μπορούμε να το λύσουμε στο μυαλό μας.
Αλλά αν χρειαστεί να λύσουμε ένα περίπλοκο, ασαφώς καθορισμένο πρόβλημα, θα μας βοηθήσει σχεδόν πάντα να γράψουμε για αυτό. Κάτι που με τη σειρά του σημαίνει ότι κάποιος που δεν είναι καλός στο γράψιμο θα βρίσκεται σχεδόν πάντα σε μειονεκτική θέση στην επίλυση τέτοιων προβλημάτων.
Δεν μπορούμε να σκεφτόμαστε καλά χωρίς να γράφουμε καλά, και δεν μπορούμε να γράφουμε καλά χωρίς να διαβάζουμε καλά. Και εννοώ το τελευταίο «καλά» και με τις δύο έννοιες. Πρέπει να είσαι «καλός» στο διάβασμα και να διαβάζεις «καλά» πράγματα.
Οι άνθρωποι που θέλουν απλώς πληροφορίες μπορεί να βρουν άλλους τρόπους για να τις λάβουν. Αλλά οι άνθρωποι που θέλουν να έχουν ιδέες θα πρέπει να διαβάζουν και να γράφουν μαζί.
Σημειώσεις
[ 1 ] Τα ηχητικά βιβλία μπορούν να σας δώσουν παραδείγματα καλής γραφής, αλλά το να σας διαβάζουν δεν σας διδάσκει τόσο τη γραφή όσο το να τα διαβάζετε μόνοι σας.
[ 2 ] Με τον όρο «καλός στην ανάγνωση» δεν εννοώ καλός στη μηχανική της ανάγνωσης. Δεν χρειάζεται να είστε καλοί στο να εξάγετε λέξεις από τη σελίδα τόσο όσο να εξάγετε το νόημα από τις λέξεις».
