Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Στις 25 Μαΐου του 1963, στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, οι 32 χώρες που είχαν αποκτήσει μέχρι τότε την ανεξαρτησία τους συμφώνησαν να ιδρύσουν τον Οργανισμό της Αφρικανικής Ένωσης (Organization of African Unity/OAU). O Οργανισμός μετεξελίχθηκε σε Αφρικανική Ένωση (African Union) και έλαβε την τελική οργανωτική του μορφή μέσα στο 2002, όταν είχε φτάσει τα 53 μέλη, μετά τη σταδιακή εισδοχή άλλων 21 κρατών-μελών. Σήμερα η Αφρικανική Ένωση (AU) , με τελευταία κράτη-μέλη τη Δημοκρατία του Νοτίου Σουδάν, που ανεξαρτητοποιήθηκε το 2011, και το Βασίλειο του Μαρόκου, που έγινε μέλος της Ένωσης το 2017.
Τα τελευταία χρόνια η Αφρικανική Ένωση κινείται ταχύτατα στον χώρο της καινοτομίας, αφήνοντας πίσω της, ως δεύτερη προτεραιότητα πλέον, την κλασική βιομηχανοποίηση της αχανούς ηπείρου. Έτσι τον Μάρτιο του 2019, η Αφρικανική Ένωση ίδρυσε την African Continental Free Trade Area (AfCFTA), δηλαδή την Αφρικανική Ελεύθερη Εμπορική Ζώνη. Ο στόχος της ίδρυσης της AfCFTA είναι η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς με ένα συνολικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της τάξεως των $3,4 δισ. που θα εξυπηρετεί τις παραγωγικές δυνάμεις και τους καταναλωτές, σε μια περιοχή με πληθυσμό που υπερβαίνει αυτήν η στιγμή το 1 δισ.
Επιπλέον, με πρωτοβουλία της Νότιας Αφρικής, ιδρύθηκε το C4IR (Centre for the Fourth Industrial Revolution), δηλαδή το Κέντρο για το πέρασμα της Αφρικανικής Ένωσης στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Μέσα σ'' αυτά τα πλαίσια ιδρύθηκε και η Africa Growth Platform, που είναι ένα οικοσύστημα που περιβάλλει τα startups που αναπτύσσονται στην Αφρικανική Ένωση. Είναι χαρακτηριστικό πως η επιχειρηματικότητα σε αυτά τα αρχικά στάδια του startup περιβάλλοντος αναπτύσσεται στην Αφρική με αυξητικούς ρυθμούς υψηλότερους κατά 13% σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη.
Οι κυβερνήσεις στην αφρικανική ήπειρο έχουν συνειδητοποιήσει πως η ακραία οικονομική και κοινωνική ανισότητα που χαρακτηρίζει τις χώρες τους, η σχετικά πτωχή αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, η υπερδιογκωμένη νεανική ανεργία και η πληθυσμιακή έκρηξη μπορούν να αντιμετωπιστούν αξιόπιστα μόνο μέσω των εργαλείων που προσφέρει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση και ο ψηφιακός κόσμος.
Με πληθυσμό που θα ανέρχεται το 2050 στα 2,5 δισ. κατοίκους, με την πλειονότητα να ανήκει στις ηλικίες κάτω των 30 ετών, η επιχειρηματικότητα, η απασχόληση, η υγεία, η διατροφή, η εκπαίδευση και οι υποδομές μπορούν να στηριχθούν μόνο πάνω στις εκθετικές δυνάμεις που αναπτύσσει η ψηφιακή τεχνολογία, η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη.
Και ενώ στην Ελλάδα με το ζόρι προσπαθούμε να κτίσουμε Tech Hubs, δηλαδή κέντρα ανάπτυξης τεχνολογίας, στην Αφρικανική Ένωση έχουν στηθεί ήδη 442 Tech Hubs, σύμφωνα με την έκθεση της GSMA για το 2018. Και μάλιστα η αύξηση της χρηματοδότησης αυτών των τεχνολογικών projects υπερβαίνει, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, το 51% σε ετήσια βάση. Ειδικότερα η Νότια Αφρική έχει 59 tech hubs, η Νιγηρία 55, η Αίγυπτος 34, η Κένυα 30, το Μαρόκο 25, η Γκάνα 24 και η Τυνησία 17. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αναπτύσσονται χιλιάδες startups, δεκάδες τεχνολογικά πάρκα και δεκάδες εξειδικευμένα funds.
Υπάρχουν αποτελέσματα; Και βέβαια. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, εκ των οποίων δύο είναι ιδιαιτέρως επιφανή. Το πρώτο είναι η Brand International, που είναι μια mobile app, η οποία συγκέντρωσε στον δεύτερο γύρο άντλησης κεφαλαίων το ποσό των $170 εκατ. Το δεύτερο, η Jumia, είναι η μεγαλύτερη διαδικτυακή εμπορική επιχείρηση της Αφρικής και αποτελεί το πρώτο αφρικανικό startup που θα εισαχθεί στο Χρηματιστήριο της Νέα Υόρκης με αποτίμηση αρκετών δισ. δολαρίων.
Οι περισσότερες εταιρείες που αναπτύσσονται μέσα στο οικοσύστημα αυτών των tech hubs δραστηριοποιούνται στο Internet of Things (IoT), στη βιοτεχνολογία, στη μικρορομποτική, στη διαστημική τεχνολογία, στις ασύρματες και δορυφορικές επικοινωνίες, στην τρισδιάστατη εκτύπωση, στην τεχνολογία του blockchain και της fintech, στα νανοϋλικά και την τεχνητή νοημοσύνη στον χώρο της αγροτικής οικονομίας.
Η ανυπαρξία υποδομών, η απουσία σταθερών δικτύων τηλεφωνίας, οι εχθρικές προς την αγροτική παραγωγή κλιματολογικές συνθήκες, η ανάγκη για την εκ του μακρόθεν διάγνωση ιατρικών εξετάσεων, η εκπαίδευση μέσω υπολογιστών είναι τα ζητήματα που ζητούν απαντήσεις μέσω των ψηφιακών και τεχνολογικών εφαρμογών.
Στην Αφρικανική Ένωση αναγνωρίζουν πως ο νέος μαύρος χρυσός θα είναι τα data και πως η νέα εξόρυξη πετρελαίου είναι το data mining, δηλαδή η εξόρυξη και εκμετάλλευση των δεδομένων. Η αγορά των big data analytics αναμένεται να υπερβεί τα $103 δισ. μέχρι το 2023 στην Αφρική. Ταυτόχρονα εκτιμάται πως το 2020 ο μέσος Αφρικανός πολίτης θα παράγει και θα επεξεργάζεται δεδομένα, που υπολογίζονται στα 1,7 megabytes το δευτερόλεπτο.
Όπως υποστηρίζουν στο C4IR, η Αφρική ή θα αγκαλιάσει τον ψηφιακό κόσμο ώστε να ξεπεράσει το αφιλόξενο υπόβαθρο και το εχθρικό κλιματολογικό περιβάλλον ή θα σβήσει. Ή θα καταφέρει να προσδώσει δεξιότητες και εκπαίδευση στους πολίτες της, έξω από τις γνωστές παραδοσιακές και ατελείς υπάρχουσες δομές ή θα πνιγεί μέσα στη δίνη του υπερπληθυσμού.
Οι επενδυτικές ευκαιρίες στον χώρο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης στην Αφρικανική Ένωση είναι μεγάλες. Και γι' αυτό, όλο και περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια προσελκύονται από τα κράτη-μέλη της Ένωσης. Βέβαια αυτό συμβαίνει με τη συμβολή κεφαλαίων από τη Δύση. Αντίθετα, τα κινεζικά κεφάλαια επενδύουν προς το παρόν κυρίως στις βαριές υποδομές, στην εκμετάλλευση του υπεδάφους, των σπάνιων γαιών και την εξόρυξη κοιτασμάτων πετρελαίου.
Οι πέντε πιο επιτυχημένες νεοφυείς επιχειρήσεις στην Αφρικανική Ένωση είναι οι ακόλουθες:
Max.ng. Eίναι μια εταιρεία σαν το Uber, που χρησιμοποιεί μηχανοκίνητα δίκυκλα και τρίκυκλα στις μεγαλύτερες πόλεις της Νιγηρίας, που ασφυκτιούν από τη ρυμοτομική αναρχία, την άλογη δόμηση και την κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Twiga Foods. Η συγκεκριμένη εταιρεία έρχεται να δώσει απαντήσεις στις υπερβολικά ακριβές τιμές των τροφίμων στην Υποσαχάρια Αφρική, που είναι υψηλότερες κατά 30% σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, με όρους εισοδήματος ανά κάτοικο.
Η Twiga Foods είναι μια ψηφιακή λαϊκή αγορά, στην οποία συναντώνται οι μικροί αγροτικοί παραγωγοί, οι αλυσίδες τροφίμων, οι καταναλωτές και οι μεταφορείς. Μέσω της πλατφόρμας αυτής έχει επέλθει μείωση των τιμών, ταχύτερη διανομή των προϊόντων και σταθερότητα στην παραγωγή, στη διανομή και την κατανάλωση. Σύμφωνα με την εταιρεία, πάνω από 13.000 παραγωγοί και 10.000 ενδιάμεσοι αγοραστές κάνουν χρήση του συστήματος στην περιοχή του Ναϊρόμπι.
mPharma. H εταιρεία εξειδικεύεται στην παραγγελιοληψία, στην αποθήκευση και τη διανομή φαρμάκων, καθώς τα φάρμακα, όπως και τα τρόφιμα, έχουν συχνά απαγορευτικές τιμές. Έτσι επιτυγχάνει οικονομίες κλίμακος που ανακουφίζουν τους πολίτες, ορθολογικοποιώντας παράλληλα τη λειτουργία των φαρμακευτικών εταιρειών, των αλυσίδων φαρμακείων και των μονάδων υγείας. Η mPharma εξυπηρετεί 200 φαρμακοβιομηχανίες και φαρμακεία και καλύπτει 40.000 ασθενείς σε μηνιαία βάση, δραστηριοποιούμενη ήδη στην Γκάνα, στην Κένυα, στη Νιγηρία, στη Ζάμπια και τη Ζιμπάμπουε.
LifeBank. Η εταιρεία ιδρύθηκε ως One Percent Project, από την κορυφαία Αμερικανίδα στον χώρο των φαρμάκων Temie Giwa-Tubosun. Σκοπός της εταιρείας είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας που οφείλονται στην έλλειψη αίματος, αιμοπεταλίων, οξυγόνου και εμβολίων.
Η LifeBank, σε συνεργασία με την Google Maps, έχει επιτύχει να μειώσει τους χρόνους παράδοσης των μονάδων αίματος κ.λπ., έτσι ώστε το ποσοστό θανάτων από αυτές τις αιτίες να έχει υποχωρήσει αισθητά στις χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής. Υπολογίζεται πως η LifeBank έχει σώσει πάνω από 5.000 ασθενείς και έχει πραγματοποιήσει πάνω από 12.000 διανομές σε νοσοκομεία, υγειονομικούς σταθμούς, αλλά και κατοικίες.
Sendy. Είναι μια εταιρεία courier που δραστηριοποιείται στην Κένυα, στην Ουγκάντα και την Τανζανία και εκμεταλλεύεται έναν στόλο από 1.000 οδηγούς και οχήματα. Εξυπηρετεί προς το παρόν 5.000 επιχειρήσεις και 50.000 ιδιώτες. Όλοι οι πελάτες μπορούν μέσω μιας android εφαρμογής να παρακολουθούν real time την κάθε μεταφορά των προϊόντων που έχουν παραγγείλει ή αποστείλει.
Με δεδομένο ότι στο τέλος του αιώνα οι 13 από τις 20 μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη θα βρίσκονται στην Αφρική, ότι η αστικοποίηση για ιστορικούς λόγους αποτελεί μια πραγματικότητα για την αφρικανική ήπειρο και ότι ο πληθυσμός της Υποσαχάριας Αφρικής αυξάνεται με ρυθμούς μεγαλύτερους του 4% σε ετήσια βάση, είναι εύκολο να κατανοήσει ο καθένας τις ευκαιρίες από τα μεγέθη και τις προοπτικές της ψηφιακής καινοτομίας στις χώρες-μέλη της Αφρικανικής Ένωσης.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 13 Σεπτεμβρίου
