Ίσως ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της προεδρίας Τραμπ στις ΗΠΑ, είναι η συρρίκνωση του μεγέθους του ομοσπονδιακού κράτους και η περικοπή των σχετικών δαπανών. Υπό αυτήν την έννοια ο ρόλος του DOGE είναι καταλυτικός.
Το DOGE (Department of Government Efficiency) είναι ο νέος φορέας που ίδρυσε ο Λευκός Οίκος, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα των ΗΠΑ, τη μείωση των ομοσπονδιακών δαπανών και την κατάργηση των μη απαραίτητων ρυθμιστικών πλαισίων.
Ο επίσημος τίτλος είναι U.S. DOGE Service Temporary Organization, με τη λέξη «temporary» να τονίζει τον προσωρινό χαρακτήρα του, αφού ιδρύθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2025 και θα ολοκληρώσει τη λειτουργία του στις 4 Ιουλίου 2026. Μια κομβική ημερομηνία, αφού τότε θα εορταστεί η 250η επέτειος της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας.
Προς το παρόν το DOGE δεν είναι ένα επίσημο ομοσπονδιακό υπουργείο, αφού κάτι τέτοιο θα απαιτούσε την έγκριση του Κογκρέσου. Τα κλειδιά του νέου οργανισμού παραδόθηκαν από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, σε δυο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του επιχειρηματικού κόσμου. Στον Ίλον Μας και τον Βίβεκ Ραμασβάμι, οι οποίοι θεωρούνται κορυφαίοι στον τομέα της διοίκησης ιδιωτικών επιχειρήσεων. Το DOGE στεγάζεται στο εμβληματικό κτήριο Eisenhower Executive Office Building και θα απασχολεί μόλις 20 εργαζόμενους
Η επιτυχία του εγχειρήματος του DOGE, αποτελεί σημαντική προτεραιότητα της νέας αμερικανικής προεδρίας. Σε τέτοιο βαθμό, που ο Λευκός Οίκος παρομοιάζει το «DOGE Project», με το «Manhattan Project». Το οποίο ήταν ένα πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης των πρώτων πυρηνικών όπλων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το «Manhattan Project» είχε διαρκέσει για μια τετραετία από το 1942 μέχρι και το 1946.
Το DOGE Project, δεν αποτελεί μόνο επιθυμία του προέδρου Τραμπ. Η μείωση των δαπανών των αμερικανικού ομοσπονδιακού δημόσιου τομέα, καθώς και η αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία του, βρίσκονταν και εξακολουθούν να βρίσκονται στην ατζέντα της βασικής πολιτικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στους Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς νομοθέτες. Οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν μικρό κράτος, σε αντίθεση με τους Δημοκρατικούς.
Προτεραιότητα του DOGE είναι η μείωση των δαπανών. Άλλωστε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, δυο ήταν τα βασικά συνθήματα της υποψηφιότητας Τραμπ, πέραν του «Make America Great Again».
Το πρώτο ήταν το «Drill, drill, drill» που αφορούσε τη μεταβολή της ενεργειακής πολιτικής και την απομάκρυνση από την πράσινη μετάβαση προς όφελος των παραδοσιακών πετρελαϊκών εταιρειών. Και το δεύτερο ήταν το «Cuts, cuts and more cuts» που εστίαζε στις περικοπές των δαπανών του αμερικανικού δημόσιου τομέα.
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες των δυο προϊσταμένων του DOGE, σκοπός τους είναι η μείωση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών από 400 που είναι σήμερα, σε 100. Και η συρρίκνωση του αριθμού των εργαζομένων στις ομοσπονδιακές αρχές κατά 75%.
Με οικονομικούς όρους, ο στόχος του νέου υπουργείου, όπως είχε τεθεί προεκλογικά από τον Ίλον Μασκ, είναι η περικοπή των δαπανών κατά $2 τρισ. σε ετήσια βάση. Σε απόλυτους αριθμούς το ποσό αυτό υπερβαίνει το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Αντιστοιχεί στο 20% του συνόλου των ετήσιων ομοσπονδιακών δαπανών και στο 66% του συνόλου των επιδομάτων και δανείων που χορηγεί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, όπως βλέπουμε και στο ακόλουθο απόσπασμα από σχετικό έγγραφο του Λευκού Οίκου.
Και έρχονται οι πρώτες ανακοινώσεις σχετικά με τα προϋπολογιζόμενα οικονομικά αποτελέσματα των αρχικών μέτρων που επιβάλλονται και τα οποία απέχουν αισθητά από τις προεκλογικές εξαγγελίες. Οι περικοπές αγγίζουν μόλις το $1 δισ. σε ημερήσια βάση στη χρονική στιγμή μηδέν, από την έναρξη της εφαρμογής τους.
Ας προβούμε στους αναγκαίους και απαραίτητους μαθηματικούς υπολογισμούς, για να αποκτήσουμε μια καλύτερη αίσθηση των μεγεθών.
Το $1 δισ. / ημέρα αντιστοιχεί σε ετήσιες περικοπές δαπανών της τάξεως των $365 δισ.
Το έλλειμμα των ΗΠΑ για το 2024 ανήλθε στα $1,8 τρισ. Αυτό σημαίνει ότι το DOGE μπορεί να μειώσει το έλλειμμα των ΗΠΑ κατά 20% σε ετήσια βάση.
Οι ετήσιες περικοπές των $365 δισ. του DOGE, αντιστοιχούν στο 43% του ετήσιου προϋπολογισμού των αμυντικών δαπανών των ΗΠΑ, που για το 2024 ανήλθαν στα $850 δισ.
Το κόστος εξυπηρέτησης του Αμερικανικού Χρέους για το 2024 με βάση το μέσο επιτόκιο του 3,2% ανήλθε στα $882 δισ. Οπότε η μείωση του ελλείμματος των ΗΠΑ κατά $365 δισ. οδηγεί σε ετήσια εξοικονόμηση τόκων της τάξης των $12 δισ.
Για να εξαλειφθεί πλήρως το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ, οι περικοπές του DOGE, θα πρέπει να ξεπεράσουν τα $5 δισ. σε ημερήσια βάση. Ένα ποσό που ήδη υπερβαίνει τα παρόντα δεδομένα, αλλά και τις προεκλογικές εξαγγελίες. Ο τελευταίος Αμερικανός πρόεδρος που είχε επιτύχει να μηδενίσει το έλλειμμα, ήταν ο Μπιλ Κλίντον το 1998.
Το συγκεκριμένο φιλόδοξο πρόγραμμα περικοπών βρίσκεται σήμερα μπροστά στις πρώτες αντιδράσεις. Σύμφωνα με νομοθέτες και από τα δυο κόμματα, οι πρώτες περικοπές έθεσαν εκτός του δημοσίου συστήματος Medicaid, που προσφέρει υπηρεσίες υγείας σε πολίτες με χαμηλά εισοδήματα, περισσότερους από 72 εκατ. πολίτες. Με τα portals του Medicaid, στα οποία απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι, να «είναι κατεβασμένα» σε 50 πολιτείες, σύμφωνα με ανάρτηση του γερουσιαστή Ρον Γουάιντεν στο «Χ».
Μέχρι τώρα όλοι ανέμεναν ότι το διάταγμα του Προέδρου Τραμπ και η περικοπή των δαπανών θα αφορούσε υπηρεσίες και δραστηριότητες στο χώρο του DEI, δηλαδή της διαφορετικότητας, της ισότητας και της συμπερίληψης, της woke αντίληψης όσον αφορά τα φύλα και των πρωτοβουλιών σχετικά με την πράσινη μετάβαση. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή οι περικοπές ξεφεύγουν από αυτήν την περιορισμένη ατζέντα και αγγίζουν έναν στους πέντε Αμερικανούς πολίτες, σε έναν τομέα πρωταρχικής σημασίας και ευαισθησίας, όπως είναι η υγεία.
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει χαρακτηρίσει τα αποτελέσματα που θα επιτύχει το DOGE, ως το τέλειο δώρο για την Αμερική. Και ποια είναι τα αποτελέσματα, όπως ο ίδιος τα έχει περιγράψει; Αποσύνθεση της γραφειοκρατίας, εξοστρακισμό των περιττών ρυθμιστικών πλαισίων, περικοπή των μη χρήσιμων δαπανών και μετασχηματισμό των ομοσπονδιακών υπηρεσιών.
Οι Δημοκρατικοί από την πλευρά τους εγείρουν σημαντικές ενστάσεις. Η πρώτη αφορά τη διοικητική ομάδα των Ίλον Μασκ και Βίβεκ Ραμασβάμι, οι οποίοι κατέχουν κυβερνητικά αξιώματα, ενώ έχουν ήδη τεράστια συμβόλαια συνεργασίας παροχής υπηρεσιών, με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση μέσω των επιχειρήσεών τους. Γεγονός που αποτελεί μια σκανδαλώδη περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων. Και η δεύτερη αφορά την ίδια την υπόσταση του DOGE, που χαρακτηρίζεται ως παράνομη και αντισυνταγματική.
