Ανοικτό είναι πλέον το ενδεχόμενο να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα στήριξης της οικονομίας για να αποφευχθούν τα «λουκέτα» και οι απώλειες θέσεων εργασίας. Τα 7,5 δισ. ευρώ που είχε βάλει στην άκρη το οικονομικό επιτελείο για ολόκληρη τη φετινή χρονιά, έχουν πλέον δεσμευτεί σχεδόν στο σύνολό τους. Από την άλλη, οι ανάγκες μεγαλώνουν καθώς με την ένταξη της Αττικής στο κόκκινο, κάθε εβδομάδα που περνάει δημιουργείται «τρύπα» της τάξεως των 80-100 εκατ. ευρώ. Το φθηνό χρήμα που προσφέρουν απλόχερα οι αγορές στον ΟΔΔΗΧ λειτουργεί εν μέρει καθησυχαστικά καθώς παρά το ότι μπαίνουμε στον 12ο μήνα πανδημίας, τα ταμειακά διαθέσιμα παραμένουν στο επίπεδο που ήταν και πριν από ακριβώς έναν χρόνο.
Από την άλλη το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε συναγερμό καθώς οι δυνατότητες δεν είναι ανεξάντλητες. Η πολιτική στήριξης θα συνεχιστεί για να μην χαθούν καταστήματα και θέσεις εργασίας. Αυτό, όμως, θα «κοστίσει» καθώς θα μεγαλώσει τα ελλείμματα τα οποία και θα πρέπει να καλυφθούν είτε με αύξηση του δημοσίου χρέους είτε με μείωση των ταμειακών διαθεσίμων. Το μεγάλο «στοίχημα» όμως είναι να ελεγχθεί όσο το δυνατόν νωρίτερα η πανδημία για να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση η προοπτική επαναφοράς του τουρισμού στα επίπεδα του 60% των εσόδων του 2019.
Στοιχείο πρώτο: Όταν το οικονομικό επιτελείο οριστικοποιούσε τον προϋπολογισμό του 2021, δεν μπορούσε να προβλέψει ότι από την κατάθεσή του κιόλας στη Βουλή μέχρι και σήμερα, η χώρα θα είναι σε ένα παρατεταμένο lockdown με μικρές μόνο «ανάσες» λειτουργίας της αγοράς. Στοιχείο δεύτερο: Όταν στον προϋπολογισμό του 2021 έμπαινε στην άκρη ένα κονδύλι στήριξης της τάξεως των 7,5 δις. ευρώ (εκ των οποίων τα 3 δις. ευρώ υπό μορφή αποθεματικού για να καλυφθούν τα απρόβλεπτα) δεν ήταν εύκολο να μαντέψει κάποιος ότι αυτό το κονδύλι ουσιαστικά θα εξαντληθεί (τουλάχιστον σε ότι αφορά στην κατανομή) από το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς. Στοιχείο 3ο: ο προϋπολογισμός του 2021, έχει στηριχτεί σε ορισμένες βασικές παραδοχές.
Πρώτον ότι το α? τρίμηνο θα είναι αρνητικό. Δεύτερον ότι στο 2ο τρίμηνο θα υπάρξει σταθεροποίηση. Και τρίτον ότι το φετινό καλοκαίρι θα φέρει την ανάκαμψη με τον τουριστικό κλάδο να διασφαλίζει έσοδα που να αναλογούν στο 60% των αντίστοιχων εσόδων του 2019. Που οδηγούν όλα αυτά; Στην εκτέλεση ενός ελλειμματικού προϋπολογισμού με το «άνοιγμα» να ανέρχεται περίπου στα 6,6 δις. ευρώ σε πρωτογενές επίπεδο και 11,5 δις. ευρώ σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης. Αλλά και σε έναν ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 4,5%. Το ερώτημα λοιπόν είναι πλέον πολύ συγκεκριμένο: τίθενται από τώρα αυτές οι προβλέψεις εν αμφιβόλω;
Παρά τα γκρίζα σύννεφα που πληθαίνουν –ένταξη ολοένα και περισσότερων περιοχών στο «κόκκινο» μεταξύ των οποίων και ο «πυλώνας» της οικονομίας που είναι η Αττική- στο οικονομικό επιτελείο εμφανίζονται ακόμη συγκρατημένοι. Με click away και click inside, οι απώλειες εσόδων στο λιανεμπόριο μετριάζονται. Εκτιμάται ότι με τα sms και τα ραντεβού, οι απώλειες δημοσίων εσόδων από την περιορισμένη λειτουργία του λιανεμπορίου θα συγκρατηθούν περίπου στα 80 έως 100 εκατ. ευρώ ανά εβδομάδα. Για πόσο διάστημα λοιπόν θα παραμείνει «κόκκινη» η Αττική; Όσο μεγαλύτερο το διάστημα, τόσο μεγαλύτερη και η ζημιά. Από την άλλη, υπάρχει ήδη ο φόβος της μετάλλαξης αλλά και της καθυστέρησης στην ανοσοποίηση του πληθυσμού.
To μεγάλο στοίχημα είναι το τοπίο όσον αφορά στον εμβολιασμό του πληθυσμού να έχει ξεκαθαρίσει πλήρως μέχρι το Πάσχα. Αν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα και επιτευχθεί η ανοσοποίηση των ευπαθών ομάδων μέχρι τότε (όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις χώρες που συνιστούν τους μεγαλύτερους «εξαγωγείς» τουριστών προς τη χώρα μας) τότε ο στόχος για μια καλή τουριστική σεζόν θα παραμείνει εφικτός. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε οι πιθανότητες να υπάρξει ανατροπή στον προϋπολογισμό θα πολλαπλασιαστούν.
Ήδη πάντως, στο οικονομικό επιτελείο ετοιμάζουν «προσαρμογές» στα νέα δεδομένα. Τα μέτρα στήριξης θα συνεχιστούν αλλά θα δοθεί έμφαση στο να υπάρξει επιβάρυνση όχι μόνο των δημοσίων δαπανών (κάτι που γίνεται με τις επιστρεπτέες προκαταβολές και τις αναστολές συμβάσεων εργασίας) αλλά και των δημοσίων εσόδων. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα επιδότησης των παγίων δαπανών, εκτός από καταβολή άμεσης οικονομικής ενίσχυσης με πίστωση ποσών στον τραπεζικό λογαριασμό των δικαιούχων, θα προβλέπει και συμψηφισμούς των αποζημιώσεων με μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις.
